ปลูกพืชหลังนา สร้างรายได้เสริม โครง การปลูกถั่ว ในนาข้าวกับโก๋แก่ เพิ่มมูลค่าที่นาทวีคูณ วิธีปลูกถั่วลิสง
เป็นที่รู้กันดีว่าเกษตรกรชาวไทยส่วนมากจะทำอาชีพปลูกข้าวเป็นหลัก ซึ่งมีทั้งข้าวนาปี และนาปรัง แต่ด้วยสภาพดิน ฟ้า อากาศที่แห้งแล้งขึ้นทำให้แหล่งน้ำลดน้อยลงไป ทางรัฐบาลจึงรณรงค์ให้เกษตรกรชาวนาปลูกข้าวเฉพาะนาปีเท่านั้นเพื่อลดความเสียหายของการปลูกข้าวนาปรัง เนื่องจากแหล่งน้ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของการปลูกข้าวนาปรัง โดยรัฐบาลได้ดันนโยบายให้เกษตรกรปลูกพืชที่ทนแล้งแทนการปลูกข้าว
ด้วยเหตุนี้“บริษัท แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จำกัด” จึงได้จัดทำ “โครง การปลูกถั่ว กับโก๋แก่” ขึ้น เพื่อเชิญชวนให้เกษตรกรปลูกถั่วลิสงป้อนให้กับบริษัท ในช่วงหลังจากเก็บเกี่ยวข้าวนาปีเสร็จแล้ว เพื่อเป็นพืชทางเลือกที่ใช้ระยะเวลาในการปลูกค่อนข้างน้อย และยังสามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรอีกทางหนึ่ง
คุณกิตติ์ธนัตถ์ อัมพรแสงทอง (ผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายการตลาด แผนก พัฒนาธุรกิจ) ได้ให้ข้อมูลแก่นิตยสารข้าวเศรษฐกิจว่า บริษัท โรงงานแม่รวย จำกัด ถือกำเนิดขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2507 โดยคุณชูเกียรติและ คุณจิราภรณ์ รวยเจริญทรัพย์ ในฐานะบริษัทผู้ผลิตถั่วทอดและข้าวเกรียบกุ้ง
ด้วยจำนวนพนักงานไม่มาก ตัวโรงงานตั้งอยู่บนถนนเอกชัย-บางขุนเทียน ในปี พ.ศ. 2519 บริษัทได้เปิดตัวขนมยอดนิยมในชื่อ “โก๋แก่” ถั่วลิสงกรอบเคลือบกะทิ ตั้งแต่นั้นมา โก๋แก่ก็กลายเป็นขนมโปรดของทั้งผู้ใหญ่และเด็กด้วยความกรอบอร่อยที่ยากจะหยุดได้
ในปัจจุบันบริษัทแม่รวยมีพนักงานกว่า 600 คน ในปี พ.ศ. 2543 บริษัทได้รับการรับรองระบบการผลิต ISO 9001 โดยสถาบัน BVQI ตามด้วยมาตรฐาน GMP และ HACCP ใน พ.ศ. 2545 โดยสถาบัน BVQI เช่นกัน ภายใต้สโลแกน “ความเป็นเลิศ”
“เรามุ่งมั่นที่จะเป็นบริษัทอันดับหนึ่งในตลาดขนมขบเคี้ยวภูมิภาคเอเชีย เพื่อเปิดโอกาสให้ลูกค้าทั่วโลกได้ลิ้มรสถั่วกรอบแสนอร่อยและของขบเคี้ยวอื่นๆ ด้วยทีมงานที่มีคุณภาพของเราพร้อมทั้งเทคโนโลยีการผลิตทันสมัย” ปัจจุบัน เรามีตัวแทนขายที่จะคอยจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของเราอยู่ในต่างประเทศถึง 17 ประเทศ
และยังคงส่งออกผลิตภัณฑ์สู่ประเทศต่างๆ กว่า 50 ประเทศ แต่เราก็ยังคงมุ่งมั่นที่จะขยายฐานการผลิตทั้งในส่วนที่มีอยู่เดิม และยังเปิดตลาดใหม่ๆ ในต่างประเทศอีกมากมาย
โดยจะมีเนื้อหาดังต่อไปนี้
- การส่งเสริมให้ความรู้แก่เกษตรกรในการปลูกถั่วลิสง โดย บ.แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จก. ผู้ผลิตและจำหน่ายถั่วลิสง
- เกษตรกรตัวอย่างผู้ปลูกพืชหลังนา
- กระบวนการ ปลูกถั่วลิสง
- การเตรียมแปลง ปลูกถั่วลิสง
- การให้น้ำในแปลงถั่วลิสง
- การฉีดพ่นสารบำรุงในแปลงถั่วลิสง
- การตรวจสอบแปลงปลูกถั่วลิสง
- การเก็บเกี่ยวถั่วลิสง
- กระบวนการผลิตถั่วลิสงตากแห้ง
- การบรรจุถั่วลิสงพร้อมส่งลูกค้า
- ปรึกษาฟรี โทร.042-747-434 แฟกซ์ 042-747-437 หากบอกว่ามาจาก พลังเกษตร.com หรือ นิตยสารข้าวเศรษฐกิจ
การส่งเสริมให้ความรู้แก่เกษตรกรในการปลูกถั่วลิสง โดย บ.แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จก. ผู้ผลิตและจำหน่ายถั่วลิสง
จากแนวความคิดของบริษัท โรงงานแม่รวย จำกัด ที่สนับสนุนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกถั่วลิสง ให้เข้าถึงความรู้และกระบวนการจัดการอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อหนุนเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีและยั่งยืน จึงเกิด “โครงการโรงเรียนโก๋แก่” ปี2552 เพื่อรวบรวมเกษตรกรผู้ปลูกถั่วในพื้นที่ภาคอีสาน 3 จังหวัด 8 พื้นที่
ประกอบด้วยบ้านนากระเดา และบ้านจาน ในจังหวัดกาฬสินธุ์ บ้านบัวขอนแคน บ้านงิ้วใหญ่ และบ้านนาดี จังหวัดสกลนคร บ้านห้วยไห บ้านนาโพธิ์ และบ้านวังกระเบา จังหวัดนครพนม เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรเหล่านี้เป็น “กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกถั่วลิสงตัวอย่าง” ของโครงการโรงเรียนโก๋แก่
แรกเริ่มตั้งกองทุนหมู่บ้านจำนวน 1 แสนบาท ขึ้นมา 8 กองทุนให้เกษตรกร
นอกจากนี้ บริษัท แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จำกัด ยังได้ตั้งกองทุนหมู่บ้านขึ้นมา 8 กองทุน เพื่อเป็นกองทุนนำร่องในการปลูกถั่วกับโก๋แก่ ซึ่งแต่ละกองทุนจะได้งบประมาณสนับสนุนจาก บริษัท แม่รวย จำนวน 1 แสนบาท ซึ่งแต่ละกองทุนจะนำเงินไปบริหารจัดการในกลุ่มของตัวเองหลักๆ
คือ การเช่าที่ดินเพื่อเป็นพื้นที่ร่วมกันทำเกษตรและจะนำเงินที่ได้จากการขายผลผลิตมาแบ่งกันภายในกลุ่ม ซึ่ง คุณกิตติ์ธนัตถ์ ได้กล่าวว่าหากทั้ง 8 กองทุนเข้มแข็งเมื่อใด ก็พร้อมที่จะขยายกองทุนออกไปอีกในอนาคตภายภาคหน้า
ปัจจุบันมีเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการนี้กว่า 100 หมู่บ้าน สำหรับการปลูกเมล็ดพันธุ์ถั่วลิสงจะใช้วิธีการแบบธรรมชาติ, ปุ๋ยชีวภาพ ร่วมด้วยสารเคมีที่ผ่านกระบวนการทางชีวะที่ไม่ทำให้เกิดสารตกค้างในผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์ของเราจึงได้รับการยอมรับจากนานาประเทศกว่า 50 ประเทศ
เมื่อปี 2559 ทางโก๋แก่ ได้ร่วมมือกับ กรมการข้าว ได้จัดทำโครงการปลูกพืชหลังนาโดยได้เกษตรแปลงใหญ่รวมพื้นที่กว่า 700 ไร่ในพื้นที่ภาคอีสาน นำร่องโครงการ โดยหลังจากการทำนาปีแล้วจะ ปลูกถั่วลิสง ต่อโดยวัตถุประสงค์หลักของโครงการนี้
คือต้องการให้เกษตรกรลดการทำนาปรังเนื่องจากทิศทางของข้าวยังอยู่ในทางลบ ซึ่งรัฐบาลเองยังต้องการให้เกษตรกรหันมาปลูกพืชชนิดอื่นแทน ซึ่งตัวของถั่วลิสงเองเหมาะที่จะเป็นพืชขั้นระหว่างหยุดการทำนาปี เนื่องจาก 1 ต้นทุนในการปลูกค่อนข้างต่ำ 2 มีตลาดที่รองรับแน่นอน
สร้างรายได้เสริม มากถึง 4-5 พันบาทต่อไร่
ซึ่งที่ผ่านมาเกษตรกรสามารถสร้างรายได้มากถึง 4-5 พันบาทต่อไร่ ฉะนั้น พืชถั่วจึงตอบโจทย์ให้กับเกษตรกรได้ดีเนื่องจากเป็นพืชที่มีอายุสั้น มูลค่าทางเศรษฐกิจและการตลาดที่มั่นคง และที่สำคัญยังสามารถบำรุงดินและรักษาสิ่งแวดล้อมที่ดีได้เนื่องจาก การปลูกถั่ว ใช้สารเคมีที่ค่อนข้างน้อยมากจึงไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
โครงการโรงเรียนโก๋แก่
กลุ่มเกษตรกรผู้ ปลูกถั่วลิสง ตัวอย่างทั้ง 8 พื้นที่ที่เข้าร่วมโครงการโรงเรียนโก๋แก่ ได้รับการส่งเสริมจากบริษัทโรงงานแม่รวย จำกัด ในหลายด้าน ทั้งการส่งเสริมด้านการใช้องค์ความรู้ใน การปลูกถั่ว ลิสง เพื่อให้ได้ถั่วที่มีคุณภาพและมีปริมาณผลผลิตที่ดี
โดยการทำงานร่วมกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (บางเขน) พัฒนาและวิจัยไปพร้อมๆกัน นอกจากนี้ยังสนับสนุนการผลิตที่มอบทั้งเมล็ดถั่วลิสงและปุ๋ย และยังรวมไปถึงการให้การสนับสนุนแก่กลุ่มเกษตรกรที่รวมกลุ่มในการทำงาน โดยมีกองทุนกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกถั่วลิสง ที่มาจากการขายผลผลิตถั่วลิสงจากแปลงโรงเรียนโก๋แก่ เป็นตัวเชื่อมโยงกลุ่มให้เหนียวแน่นและเติบโตอย่างต่อเนื่อง
การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว
ซึ่งก่อนที่เกษตรกรจะเข้าร่วมโครงการจะต้องมีการจัดอบรมให้ความรู้ในการเพาะปลูก ดูแลรักษาหลังเก็บเกี่ยว และเมื่อเกษตรกรได้เพาะปลูกถั่วแล้วทางบริษัทจะจัดส่งเจ้าหน้าที่ตรวจเยี่ยมแปลงตลอดเพื่อให้เกษตรกรปลูกถั่วให้ได้มาตรฐานตรงตามที่ตลาดต้องการและให้ได้ผลผลิตมากที่สุด
พันธุ์ถั่วลิสง
นอกจากองค์ความรู้ที่ทางบริษัทมีให้กับเกษตรกรแล้ว ในส่วนของเมล็ดพันธุ์ ทางโก๋แก่ยังได้เป็นผู้จัดหาให้กับเกษตรกร เพื่อที่นำไปปลูกแล้วจะได้ผลผลิตที่ออกมาตรงกับความต้องการของตลาดซึ่งปัจจุบันมีอยู่ 2 สายพันธุ์คือ “พันธุ์ขอนแก่น 5” และ“พันธุ์ไทนาน 9” ซึ่ง 2 พันธุ์นี้ได้ผ่านการทดลองทั้งในกระบวนการผลิตและรสชาติที่ตรงตามที่ตลาดต้องการ
กระบวน การปลูกถั่ว ลิสง และ การเตรียมแปลง ปลูกถั่วลิสง
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การปลูกถั่ว จะให้ได้คุณภาพและผลผลิตที่ดี ต้องอาศัยการเอาใจใส่ดูแลของเกษตรกรร่วมด้วย ซึ่งเกษตรกรต้องดูแลตั้งแต่ช่วงเตรียมดินซึ่งเป็นขั้นตอนที่สำคัญหากเตรียมดินไม่ดีจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของต้นถั่วได้ ซึ่งตามหลักต้นถั่วที่ปลูกต้องได้ผลผลิตสูงสุด 600-700 กิโลกรัมฝักแห้ง
แต่ในปัจจุบันเกษตรกรสามารถผลิตถั่วได้เพียง 350 กิโลกรัมฝักแห้ง ซึ่งตอนนี้ทางบริษัทพยายามผลักดันให้เกษตรกรเพิ่มผลผลิตให้ได้ถึง 500 กิโลกรัมฝักแห้ง ซึ่งเกษตรกรสามารถทำได้หากมีการเอาใจใส่และดูแลเป็นอย่างดี โดยหากเกษตรกรมีแรงงานไม่เกิน 4 คน
ทางบริษัทจะแนะนำให้เกษตรกรปลูกเพียง 4 ไร่เท่านั้นเพื่อการดูแลที่ทั่วถึง แต่หากเกษตรมีพื้นที่มากบริษัทก็จะมีเครื่องจักรเข้ามาช่วยเหลือทั้งด้านการปลูกและเก็บเกี่ยว
“อยากจะเชิญชวนเกษตรกรมา ปลูกถั่วลิสง กับโก๋แก่ เพราะอย่างน้อยด้านเศรษฐกิจโก๋แก่เป็นตลาดที่มั่นคงอยู่แล้ว บริษัทมีความชัดเจนในเรื่องของนโยบายและมีความจริงใจให้กับเกษตรกร อยากให้มาร่วมมือกับเรา เพราะโครงการนี้เป็นโครงการพื้นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจในครัวเรือน
และยังช่วยพัฒนาปรับปรุงสภาพพื้นที่ดินของเกษตรกรให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์อีกครั้ง อยากจะฝากเกษตรกรว่า ให้หันมาปลูกถั่วอีกครั้งหนึ่งโดยเฉพาะถั่วลิสงกับโก๋แก่ เราพร้อมที่จะเดินไปกับคุณ เราจะไม่มีการปล่อยมือหรือทอดทิ้งคุณแน่นอน” คุณ กิตติ์ธนัตถ์ ได้กล่าวทิ้งท้าย
เกษตรกรตัวอย่าง : คุณ อำพร สิงห์ทอง
ปลูกถั่วลิสง ในนาข้าว สร้างรายได้ให้กับพี่อำพรได้มากถึง 3 หมื่น บาทในช่วงเวลาเพียงไม่กี่เดือน
นอกจากตัวแทนของบริษัท แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จำกัด ที่ได้มาให้ความรู้ในครั้งนี้แล้วยังได้เกษตรกรตัวอย่าง คุณ อำพร สิงห์ทอง หรือ พี่อำพร เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการปลูกถั่วกับโก๋แก่ มาให้ข้อมูลและประโยชน์ในการเข้าร่วมโครงการอีกด้วย เมื่อครั้งข้าวเปลือกของประเทศไทยมีราคาค่อนข้างสูง
ทำให้เกษตรกรชาวนาไทยส่วนใหญ่หลังจากทำข้าวนาปีแล้วจะทำการปลูกข้าวนาปรังต่อทันที เพื่อรายได้จะเข้ามาอย่างต่อเนื่อง แต่เมื่อ 3-4 ปี ที่ผ่านมาราคาข้าวค่อนข้างตกต่ำบวกกับสภาพอากาศที่แห้งแล้งมากขึ้นทำให้รัฐบาลประกาศให้เกษตรกรหลีกเลี่ยงการปลูกข้าวนาปรังและให้หันมาปลูกพืชทนแล้งชนิดอื่นแทน
เพื่อลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นหากปลูกข้าวนาปรังลงไป ทำให้พี่ อำพร เกษตรกรชาวนา จังหวัดสกลนคร หันมา ปลูกถั่วลิสง กับโครงการปลูกถั่วกับโก๋แก่ เพื่อสร้างรายได้ระหว่างรอทำนารอบต่อไป
พี่อำพร เจ้าของท้องนาจำนวน 12 ไร่ ได้ให้ข้อมูลกับนิตยสารข้าวเศรษฐกิจว่า แต่เดิมทีมีอาชีพทำนาข้าวมาแต่เกิด โดยจะปลูกข้าวพันธุ์ กข. 15 เมื่อหมดฤดูการทำนา คุณอำพรได้เข้าร่วมกับ “โครงการโรงเรียนโก๋แก่” โดยได้ปลูกพืชอายุสั้นคือถั่วลิสง
โดยได้รับการสนับสนุน เมล็ดพันธุ์และองค์ความรู้ต่างๆ จาก บริษัท แม่รวย จำกัด โดยพันธุ์ถั่วที่ใช้ปลูกคือ “พันธุ์ไทนาน 9” ซึ่งขั้นแรกในการปลูกคุณอำพรจะเตรียมดินโดยการตัดต่อซักข้าว หลังจากนั้น 1 อาทิตย์จะทำการเผาตอซัง หลังจากนั้นจะไถดะหน้าดิน 2 รอบ
จากนั้นจะทำการยกร่องน้ำ โดยเอาน้ำเข้าร่องให้ระดับน้ำสูงครึ่งร่อง จากนั้นใส่ปุ๋ยรองพื้นทั้งเคมีและอินทรีย์ ผสมกัน อัตราปุ๋ยเคมี สูตร 13-13-21 จำนวน 2 กระสอบ และสูตร 16-16-8 จำนวน 1 กระสอบ และปุ๋ยชีวภาพอีก 1 กระสอบ นำทั้งหมดมาผสมกันใช้ในพื้นที่ 4 ไร่ รวมค่าใช้จ่ายค่าปุ๋ยทั้งหมด 3000-3500 บาท
หลังจากเตรียมดินแล้ว คุณอำพรจะปลูกถั่วโดยอัตราการปลูก 18 กิโลกรัมต่อไร่ ระยะห่างของต้น 25 เซนติเมตร หลังจากนั้นช่วง 3-4 วันให้หลังเกษตรกรต้องหมั่นสังเกตแปลงปลูกว่ามีแมลงจำพวกเพลี้ยลงหรือไม่หากลงก็จะกำจัดโดยการฉีดพ่นยาฆ่าแมลง
จากนั้นอีก 40 วัน จะเริ่มฉีดพ่นฮอร์โมน อาหารเสริมทางใบ เมื่อต้นถั่วมีอายุครบ 110-120 วัน ก็จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ ซึ่งคุณอำพรสามารถเก็บเกี่ยวถั่วได้มากถึง 350-400 กิโลกรัมต่อไร่
สามารถสร้างรายได้ให้กับพี่อำพรได้มากถึง 3 หมื่นบาท ในช่วงเวลาเพียงไม่กี่เดือน
เมื่อเก็บเกี่ยวถั่วแล้วจะต้องนำต้นถั่วมาตากแดดให้ฝักถั่วแห้ง เมื่อฝักแห้งแล้วทางบริษัท แม่รวย จะมารับซื้อถึงที่ โดยอัตราที่รับซื้อคือ 30 บาทต่อกิโลกรัม เมื่อปีที่ผ่านมาการปลูกถั่วกับโครงการปลูกถั่วกับโก๋แก่ สามารถสร้างรายได้ให้กับพี่อำพรได้มากถึง 3 หมื่นบาท ในช่วงเวลาเพียงไม่กี่เดือน
ซึ่งคุณอำพรยอมรับว่า “การปลูกถั่วลิสง สามารถสร้างรายได้ที่ดีในช่วงเว้นว่างจากการทำนา ที่สำคัญการปลูกถั่วในแปลงนาทำให้พื้นดินสมบูรณ์ขึ้นและต้นถั่วที่เก็บเกี่ยวแล้วยังสามารถไถกลบให้เป็นปุ๋ยบำรุงดินต่อได้อีก ทำให้เพิ่มผลผลิตในการทำนาข้าวในรอบต่อไปได้อีก”
บ.แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จก. ผู้ผลิตและจำหน่ายถั่วลิสง
นอกจากนี้พี่อำพรยังเป็นสมาชิกในกลุ่ม โดยมีสมาชิกกว่า 30 คน รวมพื้นที่นาได้ 57 ไร่ ซึ่งทางกลุ่มที่ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากบริษัท แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จำกัด โดยทางกลุ่มได้นำเงินมาเช่าที่ดินจำนวน 3 ไร่ เพื่อปลูกพืชต่าง ๆ และนำผลผลิตไปขายนำเงินมาแบ่งปันกันในกลุ่ม
เป็นการสร้างรายได้อีกทางหนึ่ง นอกจากการบริษัทแม่รวยจะสนับสนุนการจัดตั้งกลุ่มขึ้นแล้ว ยังมีการพาเกษตรกรไปศึกษาดูงานตามพื้นที่ต่าง ๆ เพื่อนำองค์ความรู้มาปรับใช้ในพื้นที่นาของตัวเองเพื่อเพิ่มผลผลิตในอนาคตนั่นเอง
ระบบการควบคุมคุณภาพ
ถั่วลิสงที่ของบริษัทได้ผ่านระบบการควบคุมคุณภาพอย่างเข้มงวด โดยเริ่มจาก
-การตรวจสอบโลหะเพื่อตรวจหาโลหะปนเปื้อน -การตรวจสอบสีเพื่อคัดแยกถั่วลิสงที่คุณภาพไม่ดีออก -การตรวจสอบพื้นผิวเพื่อคัดแยกถั่วลิสงที่มีหิน ฝุ่น หรือทราย ปนเปื้อน หรือถั่วลิสงที่ถูกแมลงกิน -การตรวจสอบสารอัลฟลาท็อกซิน -หลังจากนั้น ถั่วลิสงจะผ่านการคัดเลือกโดยทีมงานกว่า 100 คน รวมจำนวน 3 ครั้ง
การควบคุมสารอัลฟลาท็อกซิน
-ติดตั้งเครื่องตรวจสอบสารอัลฟลาท็อกซินในระหว่างกระบวนการควบคุมคุณภาพ -ถั่วลิสงทุกรุ่นจะผ่านการตรวจสอบอัลฟลาท็อกซิน บริษัทของเราเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวที่มีเทคโนโลยี Thin Layer Chomotography เป็นของตัวเอง -ถั่วลิสงที่มีปริมาณอัลฟลาท็อกซินเกินมาตรฐาน (4 ppb) จะถูกกำจัด
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
บริษัท แม่รวยการเกษตร (โก๋แก่) จำกัด
359 หมู่ที่ 1 ต.ห้วยยาง อ.เมืองสกลนคร จ.สกลนคร
คุณชุติมา โทร.096-797-4947, คุณปิยณัติ โทร.089-671-8976, คุณสมเจตต์ โทร.083-350-9448,
คุณวิกานต์ดา โทร.061-121-8883, คุณพัชราภรณ์ โทร.082-896-8784 เจ้าหน้าที่ส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร
เกษตรกรผู้ปลูกถั่วสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณ อำพร สิงห์ทอง 121 หมู่ที่ 5 ต.ต้นผึ้ง อ.พังโคน จ.สกลนคร โทร. 089-074-0952
ปลูกพืชหลังนา การปลูกถั่ว วิธีปลูกถั่วลิสง ปลูกถั่วลิสง โก๋แก่ เมล็ดพันธุ์ถั่วลิสง ปลูกถั่วลิสงหน้าฝน พันธุ์ถั่วลิสงที่นิยมปลูก การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว พันธุ์ถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสงหน้าแล้ง ขายถั่วลิสงดิบ ปลูกถั่วลิสงในกระถาง ถั่วลิสงสรรพคุณ ขายถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง
ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชหลังนา การปลูกถั่ว การปลูกถั่ว การปลูกถั่ว การปลูกถั่ว การปลูกถั่ว ปลูกถั่วลิสง ปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง วิธีปลูกถั่วลิสง การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว การปลูกถั่วลิสงในนาข้าว