ผักบุ้งจีนต้นสีเขียวสด นิยมนำมาปรุงอาหารหลากหลายเมนูโดยใช้ทั้งต้นและใบ อย่าง ผักบุ้งไฟแดง เป็นอาหารขึ้นชื่อของเมืองสองแควพิษณุโลก เพราะนอกจากรสชาติอร่อย ยังเป็นเมนูที่ผู้รับประทานต้องลุ้นระทึกกับลีลาการปรุงแบบไฟลุกท่วมกระทะ และการเสิร์ฟแบบลอยฟ้าลงสู่จาน ในขณะที่อาหารสุขภาพ อย่าง สุกี้ยากี้ และหมูกระทะ ที่นิยมบริโภคทั่วไปมีผักบุ้งจีนร่วมกับผักและเนื้อสัตว์อื่นๆ วิธีการปลูกผักบุ้ง
ทั้งนี้ผักบุ้งมีวิตามินเอช่วยบำรุงสายตา มีเกลือแร่และธาตุเหล็กช่วยบำรุงเลือด มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน และใยอาหารช่วยในการขับถ่าย นอกจากนี้ในผักบุ้งยังมีสารชนิดหนึ่งที่มีโครงสร้างคล้ายอินซูลินสามารถลดน้ำตาลในกระแสเลือดสำหรับคนเป็นโรคเบาหวาน และผักบุ้งมีฤทธิ์เป็นยาเย็นช่วยบรรเทาอาการร้อนใน อย่างไรก็ตามหากรับประทานผักบุ้งมากเกินไปจะทำให้ปวดเมื่อยขาและเข่าได้ อีกทั้งผู้ที่เป็นโรคความดันต่ำไม่ควรรับประทาน
วิธีการปลูกผักบุ้ง
ถึงแม้ไม่มีที่ดินของตนเอง แต่สมบัติ ผลพุฒ อาศัยที่ดินของญาติปลูกผักขายส่งลูกเรียนมหาวิทยาลัยถึง 2 คน นับเป็นความภาคภูมิใจของชายวัย 52 ปี ผู้นำครอบครัว ที่ต้องดูแลภรรยาที่กำลังป่วยไปพร้อมกัน ผักที่ปลูกมีหลากหลาย ทั้งบวบ แตง ถั่ว ปัจจุบันปลูกถั่วพูและผักบุ้งจีนเป็นหลัก
ปลูกผักบุ้งจีนส่งซูเปอร์ชีพซูเปอร์มาร์เก็ตในภูเก็ต มีความต้องการ 300 กิโลกรัม/วัน แต่สภาพร่างกายที่อ่อนล้า กำลังมีจำกัด เขาสามารถปลูกผักบุ้งจีนส่งได้เพียงวันละ 70 กิโลกรัม เป็นผักบุ้งที่มีความสดเพราะปลูกในพื้นที่ เก็บแต่เช้าแล้วส่งเข้าห้างทันที ไม่ต้องเดินทางไกลอย่างผักบุ้งจากราชบุรี กว่าจะถึงภูเก็ตต้องผ่านหลายขั้นตอน
ตั้งแต่เก็บจากแปลงปลูกไปกระจุกอยู่ในตลาด ก่อนเดินทางมาถึงภูเก็ตความสดจึงต่างกัน การขายผักบุ้งส่งซูเปอร์ชีพไม่ได้กำหนดราคาตายตัว ราคาขึ้น-ลงตามตลาดอิงจากราชบุรีเป็นหลัก บางช่วงราคา 35 บาท/กก. บางช่วงราคาเพียง 15 บาท/กก.
สภาพพื้นที่ปลูกผักบุ้งจีน
จากภาพรวมของภูเก็ตปัจจุบันกลายเป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีการเติบโตทางเศรษฐกิจสูง สิ่งที่เห็นเมื่อถึงภูเก็ตจะเป็นอาคารพาณิชย์ ร้านค้า บ้านจัดสรร โรงแรม รีสอร์ท และสวนยาง แปลงทำการเกษตรแทบไม่มีให้เห็น อย่างแปลงผักบุ้งของลุงสมบัติเองก็แอบซ่อนตัวอยู่ระหว่างสวนยางและบ้านจัดสรร เป็นพื้นที่เล็กๆ ของญาติที่อนุญาตให้ทำเกษตรได้เพราะดีกว่าปล่อยให้รก
การเก็บเกี่ยวผลผลิตผักบุ้งจีน
การปลูกผักบุ้งขายให้ซูเปอร์ชีพเริ่มเมื่อปลายปีที่ผ่านมา หลังจากภรรยาออกจากโรงพยาบาลกลับมาอยู่บ้านประมาณอีก 20 วัน จะถึงเทศกาลกินเจ ตอนนั้นมีเงินเหลือติดตัวอยู่ราว 500 บาท แล้วไปพบว่ามีเมล็ดผักบุ้งหลงเหลืออยู่
หลังจากที่หยุดปลูกช่วงไปดูแลภรรยาป่วยที่โรงพยาบาล จึงคิดว่าน่าจะปลูกเอาไว้กินเองช่วงเทศกาลเจที่จะมาถึง ปรากฏว่าปลูกแล้วกลับได้ผลผลิตมากเกินรับประทาน จึงให้ญาติที่ทำงานในซูเปอร์ชีพติดต่อหัวหน้าแผนกผักว่ามีผักบุ้งอยู่วันละ 60 กิโลกรัม มีสัก 3 วัน จะต้องการหรือไม่ เขาบอกให้ลองส่งไป ก็เลยส่งเข้าไป ตั้งแต่นั้นก็ส่งซูเปอร์ชีพมาตลอด
“ตอนนั้นผมถอนไปได้ 3 เที่ยว ได้ 3,000 กว่าบาท พอไปถึงเขาเห็นคุณภาพ เขาสั่งปลูกทีเดียว 300 กก.เลย ผมบอกผมทำไม่ไหว ปวดหลัง ปวดขา ขอสัก 50-60 กก.พอ หลังจากนั้นก็ทำส่งขายวันละ 60 กก. ต่อมาเขาโทรมาขอเพิ่มเป็นวันละ 100 กก. แต่ผมทำไม่ค่อยถึงหรอก ตอนนี้ทำส่งประจำวันละ 70 กก.”
ขั้นตอน วิธีการปลูกผักบุ้ง จีน
ผักบุ้งที่ปลูกเป็นผักบุ้งจีนพันธุ์ใบไผ่ปลูกเพียง 20 วัน ขายได้ ขั้นตอนการปลูกเริ่มจากเตรียมพื้นที่โดยการไถพรวนด้วยรถไถหรือควายเหล็ก และใช้จอบขุดทำเป็นร่องแล้วโรยด้วยขี้ไก่ จากนั้นนำเมล็ดผักบุ้งที่แช่น้ำไว้ 2 คืน มาหว่านลงแปลงที่เตรียมไว้แล้วกลบ แปลงขนาด 4×20 เมตร หว่านเมล็ดพันธุ์ผักบุ้ง 1 กิโลกรัม
เมื่อถึงเวลาเก็บเกี่ยวได้ผลผลิตประมาณ 140 กิโลกรัม เพื่อให้มีผักบุ้งส่งขายได้ทุกวัน ต้องทำถึง 6 แปลง ปลูกผักบุ้งไม่พร้อมกัน หว่านวันเว้นวัน ทั้งนี้เมล็ดพันธุ์ผักบุ้ง 1 กิโลกรัม ราคา 200 บาท หว่านพอดีกับแปลงขนาด 4×20 เมตร ต้นผักบุ้งขึ้นสวย ไม่บางหรือแน่นเกินไป
การบำรุงดูแลรักษาผักบุ้งจีน
การดูแลหลังจากหว่านเมล็ดพันธุ์ผักบุ้งแล้วรดน้ำด้วยสปริงเกลอร์ทุกวัน วันละประมาณ 20 นาที เปิดให้ช่วงเช้า รดให้ชุ่มแต่ไม่แฉะ จากนั้นเพียง 4 วัน ผักบุ้งต้นอ่อนก็จะโผล่พ้นดินขึ้นมา และอีก 1 สัปดาห์ ผักบุ้งแตกยอด จึงใส่ปุ๋ยสูตร 40-0-0 บำรุงต้นและใบให้เขียว และใส่อีกครั้งก่อนถอนผักบุ้งขาย 1 สัปดาห์ ระยะเวลาปลูก 20 วัน ผักบุ้งมีความสูงประมาณ 30 เซนติเมตร ถอนผักบุ้งส่งซูเปอร์ชีพวันละ 70 กิโลกรัม ใช้เวลาช่วงเช้ามืด ถอนเสร็จแล้วส่งเข้าห้างทันทีไม่เกิน 9.00 น. ผักบุ้งสวยถูกใจผู้บริโภค
ระหว่างปลูกไม่มีการใช้ยาหรือสารเคมีแต่อย่างใด เนื่องจากผักบุ้งเป็นพืชที่ไม่มีแมลงรบกวน และเป็นพืชอายุสั้น จะมีปัญหาบ้างในช่วงฤดูฝนความชื้นสูง มักเกิดโรคราสนิม ใบเป็นจุดไม่สวย หากเกิดต้องทิ้งเลย รักษาไม่หาย การปลูกผักบุ้งจีน และผักอื่นๆ เช่น ถั่วพู จำหน่ายสร้างรายได้ให้สมบัติ ผลพุฒ ส่งลูก 2 คน เรียนมหาวิทยาลัยได้อย่างง่ายดาย โดยไม่ต้องทิ้งถิ่นที่อยู่อาศัยไปทำงานไกลบ้าน และไม่สนว่าค่าแรงจะเป็น 300 บาท/วันหรือไม่
ขอขอบคุณ คุณสมบัติ ผลพุฒ ที่อยู่ 105 หมู่ 2 ต.ป่าคลอก อ.ถลาง จ.ภูเก็ต
