“พริก” เป็นพืชผักที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจพืชหนึ่งในประเทศไทย เนื่องจากใช้เป็นส่วนประกอบในการปรุงแต่งรสชาติของอาหาร รวมทั้งผลิตภัณฑ์แปรรูปอื่นๆ นอกจากนี้ยังใช้เป็นส่วนประกอบของยารักษาโรคบางชนิดได้อีกด้วย
สำหรับแหล่งที่สำคัญที่ปลูกพริก คือ อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และพืชชนิดนี้จะต้องมีการบำรุงรักษาตลอดระยะเวลาในการปลูก มีการป้องกันกำจัดศัตรูพืชที่สำคัญ และนอกจากนี้ยังจำเป็นต้องลดต้นทุนการผลิตให้ต่ำลง เพื่อเพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้น โดยเน้นเรื่องความปลอดภัยเป็นหลัก
ปลูก พริกส้ม บนเนื้อที่ 4 ไร่ นิยมใช้ทำน้ำพริกอีสาน (แจ่ว)
คุณวิไลย ละครศรี ก็เช่นเดียวกัน ที่เน้นคุณภาพสู่มือผู้บริโภค ถึงจะเป็นเกษตรกรปลูกพริกแค่ปีละ 1 ครั้ง แต่การดูแลรักษาก็ต้องใส่ใจเป็นอันดับ 1 ซึ่งการปลูกพริกก็สามารถทำรายได้ให้กับครอบครัวในแต่ละปีได้ดีทีเดียว และในตำบลดูนสาด เกษตรกรจะยึดอาชีพปลูกอ้อย และมันสำปะหลัง
ส่วนการปลูกพริกจะทำเป็นอาชีพเสริม ในแต่ละปีจะปลูกกันแค่ 1 ครั้ง หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิตของพริกเสร็จ เกษตรกรก็จะทำการไถทิ้งแล้วปลูกอ้อยแทน ทำให้เกษตรกรมีรายได้ต่อเนื่องตลอดทั้งปี ก่อนที่จะมารอรายได้จากการปลูกอ้อยต่อไป
ในพื้นที่ 4 ไร่ คุณวิไลยจะปลูกพริกด้วยพันธุ์พื้นบ้าน หรือที่คนในหมู่บ้านเรียกว่า “ พริกส้ม ” ซึ่งเป็นพริกพันธุ์หนึ่งที่คนอีสานนิยมรับประทานผลสด เพราะมีลักษณะเด่น คือ มีกลิ่นหอม นิยมใช้ทำน้ำพริกอีสาน (แจ่ว) เป็นพริกที่มีลักษณะแตกต่างจากพริกพันธุ์อื่นๆ คือ ลำต้นสูง การแตกกิ่งน้อย ผลดก ผลดิบ มีสีเขียวอมเหลือง หรือขาวอมเหลือง ผลสุกจะมีสีส้มแดง อายุของการเก็บเกี่ยวจะนานกว่าพันธุ์พริกทั่วไป ซึ่งสามารถเก็บได้ประมาณ 3-4 เดือน
การเตรียมเมล็ดพันธุ์ก่อนปลูก
เมล็ดพันธุ์ที่นำมาปลูกจะใช้เมล็ดพันธุ์เดิมภายในสวนมาเพาะเพื่อขยายพันธุ์ต่อไป โดยเลือกเมล็ดที่สมบูรณ์ แข็งแรง และไม่มีโรคติดมาด้วย ซึ่งจะทำให้ต้นพันธุ์ที่ได้มีคุณภาพ และสามารถมีผลผลิตที่ดีตามไปด้วย และก่อนนำเมล็ดพันธุ์ไปเพาะจะต้องคัดเมล็ดพันธุ์ที่ไม่สมบูรณ์ออก นำเมล็ดพันธุ์แช่น้ำสะอาด เมล็ดพันธุ์ที่เสียจะลอยน้ำ ฉะนั้นเราจึงเลือกเฉพาะเมล็ดพันธุ์ที่จมเท่านั้น หลังจากนั้นนำไปแช่น้ำอุ่นเป็นเวลาประมาณ 30 นาที ก่อนนำไปเพาะกล้า
เมื่อเราได้เมล็ดพันธุ์พริกที่สมบูรณ์แล้วจึงนำมาหว่านให้กระจายทั่วทั้งแปลงเพาะ แล้วกลบด้วยปุ๋ยหมักที่สลายตัวดี หรือดินผสมละเอียด จากนั้นรดน้ำให้ชุ่ม คลุมด้วยฟางแห้งบางๆ เมื่อกล้าเริ่มงอกมีใบจริงอายุประมาณ 12-15 วัน ถอนแยกต้นที่เป็นโรค ต้นไม่สมบูรณ์ และต้นที่ขึ้นเบียดกันแน่นเกินไปทิ้ง ให้มีระยะห่างกันพอสมควร จากนั้นควรใส่ปุ๋ยเพื่อให้ต้นกล้าเจริญเติบโตและแข็งแรง เมื่อต้นกล้าอายุ 60 วัน จึงย้ายลงปลูกในแปลงใหญ่ได้
สภาพพื้นที่ปลูกพริก และ วิธีปลูกพริก
การเตรียมดินปลูกในเขตอาศัยน้ำฝน ต้องพิจารณาเลือกที่ซึ่งระบายน้ำได้ดี การกำหนดแถวปลูกให้กำหนดแถวคู่ห่างกัน 1.1 เมตร และให้ระยะระหว่างแถวห่างกัน 0.50 เมตร ระหว่างต้น 0.50×0.50 เมตร ไม่ควรปลูกถี่มากกว่านี้ จะทำให้ผลของพริกเล็ก และอาจจะติดโรคจากเชื้อราได้ง่าย เพราะแสงแดดอาจส่องไม่ถึง แต่กลับกันถ้าความห่างของต้นมีระยะที่พอดี จะทำให้ต้นพริกสูงใหญ่ ผลผลิตที่ได้จะมีปริมาณที่เยอะกว่า
และเมื่อเตรียมแปลงปลูกแล้วให้ใส่ปุ๋ยคอก ทำการคลุกปุ๋ยคอกให้เข้ากับดิน นำต้นกล้าที่เตรียมไว้ลงปลูกในหลุม กลบดินแล้วกดให้แน่น เพื่อไม่ให้ต้นพริกล้ม จากนั้นจึงรดน้ำตาม
การให้น้ำและปุ๋ยต้นพริก
การให้น้ำ พริกเป็นพืชที่ต้องการน้ำอย่างเพียงพอและสม่ำเสมอ ในช่วงแรกๆ ของการเจริญเติบโตดินควรมีความชุ่มชื้นพอดี อย่าให้เปียกแฉะเกินไป จะทำให้ต้นพริกเหี่ยวตายได้ คุณวิไลยจะให้น้ำกับต้นพริกประมาณอาทิตย์ละ 1 ครั้ง แต่ถ้าอากาศร้อนจัดๆ จะให้ประมาณ 3-4 วันครั้ง ให้แบบ “ระบบน้ำหยด” โดยการสูบน้ำจากฝายมาใช้ภายในสวน
ส่วนการใส่ปุ๋ย พริกเป็นพืชที่มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น ปุ๋ยที่ใช้ควรเป็นปุ๋ยที่มีธาตุอาหารครบถ้วน เมื่อปลูกพริกลงแปลงได้ประมาณ 7 วัน ก็ควรเริ่มให้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 เว้นระยะห่างอีกประมาณ 2 อาทิตย์ ถึงใส่ปุ๋ยสูตรเดียวกันนี้อีก 1 ครั้ง ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอประมาณ 2-3 ครั้ง หรือขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของดิน เพื่อเป็นการช่วยเสริมการเจริญเติบโต คุณวิไลยได้ฉีดฮอร์โมนทางใบด้วย โดยใช้ผลิตภัณฑ์ “ตรามงกุฎนางงาม” ผสมน้ำตามสัดส่วนฉีดพ่น
ซึ่งทำให้ผลผลิตที่ได้มีความดก และผลของพริกมีลักษณะสวยงาม เป็นที่ต้องการของตลาด และการใส่ปุ๋ยลงในดินจำเป็นต้องมีความชื้นอย่างเพียงพอ ถ้าไม่เช่นนั้นปุ๋ยเคมีจะไม่ละลาย และจะไม่เป็นประโยชน์ต่อพืช บางครั้งอาจใช้วิธีละลายปุ๋ยเคมีด้วยน้ำให้มีความเข้มข้นพอดีปกติ
การป้องกันกำจัดโรค แมลง และศัตรูพืช ให้ต้นพริก
–เพลี้ยไฟ Scirtothrips dosalis Hood เป็นแมลงขนาดเล็ก ลำตัวแคบ ยาวประมาณ 1-2 มิลลิเมตร ตัวเต็มวัยจะมีสีน้ำตาลปนเหลือง ขอบปีกมีขนเป็นแผง มักพบอยู่บนใบ ยอดอ่อน ดอก และขั้วผลอ่อน ขณะที่หากินไม่ชอบเคลื่อนย้ายตัว แต่จะอาศัยแมลง หรือมด เป็นตัวนำพาไป
การทำลาย จะระบาดมากในฤดูแล้ง หรือเมื่อมีฝนทิ้งช่วงเป็นระยะเวลานาน โดยจะทำลายใบอ่อนและตาดอก จะทำให้ใบม้วนขึ้นข้างบน ลำต้นแคระแกร็น ไม่เจริญเติบโต และผลพริกจะหงิกงอไม่ได้คุณภาพ
การป้องกันกำจัด เพลี้ยไฟชอบหลบอยู่ตามใต้ใบ ตามซอกยอดอ่อนในดอก เวลาพ่นสารกำจัดแมลงควรใช้เครื่องมือที่สามารถพ่นได้อย่างทั่วถึง การเลือกยาที่เหมาะสมควรทำดังนี้ คือ ถ้าปลูกพริกในแหล่งที่มีการระบาดมานาน ควรเลือกใช้ยาทำลายได้เฉพาะ หรือใช้ระบบให้น้ำแบบสปริงเกลอร์
–โรครากเน่า หรือโคนเน่า Root rot สาเหตุเกิดจากเชื้อรา Phytophthora capsici ใบจะเหลืองและร่วง โคนต้นและรากจะเน่าเปื่อยเป็นสีน้ำตาล ต้นพริกจะเหี่ยวตาย แต่จะระบาดมากในช่วงที่มีการผลิดอก ออกผล อาการของโรครากเน่า หรือโคนเน่า จะแตกต่างกับโรคพริกหัวโกร๋น คือ ยอดจะไม่หลุดร่วงไป
การป้องกัน หมั่นตรวจดูว่าต้นพริกเป็นโรคหรือไม่ หากพบให้ขุดหรือถอนต้นพริกที่เป็นโรคทิ้ง และควรใช้สารป้องกันกำจัดเชื้อราฉีดเพื่อป้องกันการระบาด หรืออาจใช้เชื้อรา “ไตรโคเดอร์มา” ในการป้องกันหรือทำลายเชื้อ วิธีนี้ คุณวิไลยบอกว่าเป็นวิธีที่ปลอดภัยและใช้ได้ผล ในปีนี้จึงใช้วิธีนี้เรื่อยมา
การเก็บเกี่ยวผลผลิต พริกส้ม และตลาด
การปลูกพริกจะสามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี แต่จะปลูกได้ราคาดีที่สุด คือ ระหว่างเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม เพราะเป็นช่วงที่พริกราคาแพง และปลูกยาก ซึ่งคุณวิไลยและชาวบ้าน ม.8 บ้านคลองชัย ต.ดูนสาด จะเริ่มปลูกพริกในเดือนพฤษภาคม และเริ่มเก็บผลผลิตได้ในเดือนกรกฎาคมไปจนถึงเดือนตุลาคม จากนั้นจึงทำการ “โล๊ะทิ้ง” แล้วทำการปลูกอ้อยต่อไป
การเก็บเกี่ยวผลผลิตในระยะเวลาประมาณ 4 เดือน ภายในพื้นที่ 4 ไร่ ทำให้คุณวิไลยได้ผลผลิตส่งขายถึงประมาณ 4-5 ตัน ต่อปี ซึ่งปีที่ผ่านมาพริกที่ส่งขาย ขายได้กิโลกรัมละ 120 บาท จึงทำให้เขามีรายได้ประมาณ 500,000-600,000 บาท ต่อปี แต่ถ้าปีไหนราคา พริกส้ม ราคาถูก เกษตรกรที่ปลูกพริกก็จะรายได้ลดลง แต่ก็ยังไม่ถึงกับขาดทุน
“พริกเป็นพืชระยะสั้น ผมจะปลูกช่วงผักดิน จากนั้นจะไถกลบมาปลูกอ้อย 1 ปี ทำแค่ครั้งเดียว ปลูกพริกมันจะได้เงินอาทิตย์ละครั้ง แต่ถ้าปลูกอ้อยก็จะได้เป็นเงินก้อน ซึ่งก็สามารถทำรายได้ให้ครอบครัวได้ทั้งสองอย่าง ตลาดก็มีมารับซื้อถึงที่ ไม่ต้องไปขายเอง ถ้าราคาลดลงถึงกิโลกรัมละ 20 บาท ผมก็ยังไม่ขาดทุน เพราะช่วงนั้นจะอยู่ประมาณช่วงจะหมดผลผลิตแล้ว” คุณวิไลยกล่าว
ขอขอบคุณข้อมูลจาก คุณวิไลย ละครศรี 61 ม.8 บ้านคลองชัย ต.ดูนสาด อ.กระนวน จ.ขอนแก่น 40170 โทร.08-3339-1125 วิธีปลูกพริก วิธีปลูกพริก วิธีปลูกพริก วิธีปลูกพริก วิธีปลูกพริก
