เมื่อต้นเดือนพฤษภาคมได้รับโทรศัพท์ทางไกลอยู่หลายสาย คู่สนทนาที่โทรเข้ามาล้วนมีคำถามเดียวกัน และก็คงต้องการคำตอบเดียวกันด้วย โทรเข้ามาถามในเรื่องของ “เห็ดเพื่อสุขภาพ” แปรรูปเห็ด
เดินตากแอร์เย็นฉ่ำ บนห้างดังแห่งหนึ่ง เหตุนี้ทำให้มีโอกาสได้ชิมรสชาติของทั้งสามเห็ดของบ้านเห็ด โอล่ะพ่อ…โดนใจรสชาติกลมกล่อมเข้าตาเสียแล้ว…
การจัดตั้งกลุ่มเกษตรสร้างสรรค์
ถ้าเห็ด 3 อย่างนี้มารวมกันก็จะยิ่งมีประโยชน์ ทั้งเห็ด 3 อย่างนี้ มีเห็ดเป๋าฮื้อ เห็ดภูฎาน และเห็ดโคนญี่ปุ่น เห็ดสามสหายนี้เองที่ทำให้มาหลงทางกลางสวนมะพร้าวที่อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม
คำตอบอยู่กับ คุณบุญรัตน์ ลิ่มไพบูลย์ ประธานกลุ่มเกษตรสร้างสรรค์ ในนามของแบรนด์บ้านเห็ด น้ำเห็ด 3 อย่าง เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ว่ากันว่า สดชื่น สุขภาพดี มีประโยชน์ จริง ไม่จริง ต้องสนทนากับคุณบุญรัตน์ ท่ามกลางเงาสูงของต้นมะพร้าวในสวนที่รายล้อมทั่วสารทิศ
เมื่อพี่บุญรัตน์เล่าความไปถึงเมื่อ 3-4 ปีก่อน ในละแวกนี้ประกอบอาชีพทำสวนมะพร้าว สวนผลไม้ต่างๆ แต่การรวมกลุ่มผลิตเห็ดนี้เพิ่งมาทำเห็ดได้เมื่อไม่กี่ปีให้หลัง
ปัจจุบันนี้กลุ่มเกษตรสร้างสรรค์มีสมาชิกอยู่ 11 คน ประกอบไปด้วยประธานกลุ่ม เหรัญญิก และสมาชิก “ในช่วงเริ่มต้นนั้นเรามีการรวมกลุ่มกันเพื่อทำอาชีพเสริมด้วยการเพาะเห็ดคนละโรงเรือน สองโรงเรือน เท่านั้น ด้านความรู้ก็อาศัยว่าไปอบรมและไปดูงานแล้วนำมาประยุกต์ใช้ สมาชิกภายในกลุ่มแต่ละคนก็มีเห็ดประจำบ้านแทบทุกหลัง และต่อมาผมก็คิดว่าเราควรรวมกลุ่มกันเพื่อขายเห็ดสด”
การผลิตและ แปรรูปเห็ด 3 อย่าง
พี่บุญรัตน์ได้เล่าให้ฟังว่าเห็ดในตอนนั้นคนนิยมบริโภคสดกันมาก เมื่อได้มาก็นำมารวมกันเพื่อส่งขายตามตลาดใกล้บ้านให้พ่อค้าคนกลาง นับเป็นเวลา 3-4 ปี มาแล้ว ที่รวมกลุ่มกัน และผลักดันให้เกิดเป็นรูปเป็นร่างมาจนถึงทุกวันนี้ ทุกคนภายในกลุ่มทำงานกันภายใต้แบรนด์ “บ้านเห็ด” ทำงานกันอย่างสมัครสมานสามัคคี มีการแบ่งหุ้นกัน เวลาขายผลผลิตมาได้นั้น เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้สมาชิกและคนภายในชุมชนมีรายได้จุนเจือภายในครอบครัว
เมื่อแตกฉานปัญญาจึงเกิด…ครั้งที่ไอเดียของพี่บุญรัตน์ได้ปฏิสนธิขึ้น ทำให้เกิดความคิดที่จะนำเห็ด 3 อย่าง มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ
เร็วและแรงจุดประกายขึ้นทันที…เห็ด 3 อย่าง ที่ว่าทางกลุ่มได้ผลิตกัน หลักๆ ก็คือ เห็ดภูฎาน เห็ดเป๋าฮื้อ และเห็ดโคนญี่ปุ่น เห็ดสามสหายที่ผ่านการทดลองจากผู้เชี่ยวชาญในด้านเคมีที่มีผลออกมาในเรื่องของดีกรี…เพื่อสุขภาพ พี่บุญรัตน์จึงทำแนวคิดเสนอประชุมกันภายในกลุ่ม จึงเห็นชอบและลองผิดลองถูกจนเป็นเรื่อง จนกลายมาเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพทั้ง 3 เห็ด ครบถ้วนสมบูรณ์ในปัจจุบันนี้
หยั่งลึกลงไปในด้านคุณค่าประโยชน์ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 และเส้นใย นั้นครบทุกกระบวนการเห็ดได้เลยว่าคุณค่าจากเห็ดมีมาก ไม่ว่าจะช่วยในการเสริมสร้างให้ร่างกายแข็งแรงสมดุล และจัดว่าเป็นยาบำรุงกำลังอย่างหนึ่ง และยังมีประโยชน์ทางอาหารด้วย
ประโยชน์ของน้ำเห็ด 3 อย่าง
“ในส่วนตัวผมเองได้ทดลองทำกันภายในกลุ่ม โดยมีส่วนประกอบกันหลายอย่าง ผมดื่มกันเป็นประจำ เห็นผลได้เลยถึงความเปลี่ยนแปลงภายในร่างกาย เจริญอาหารได้ดีทีเดียว” อย่างที่บอกเห็ด 3 อย่าง มีประโยชน์ในตัวของมันเองอยู่แล้ว เมื่อนำเห็ด 3 อย่าง มารวมกัน ก็ยิ่งมีประโยชน์ยิ่งกว่ากินเห็ดเพียงอย่างเดียว ที่สำคัญที่พี่บุญรัตน์ยังเล่าให้ฟังว่าเมื่อเห็ด 3 อย่าง มารวมกัน จะมีค่าของกรดอะมิโนที่สามารถลดอัตราการเจริญของเซลล์มะเร็ง
ได้ชิมน้ำเห็ด 3 อย่าง กระรื่นชื่นใจ ไมตรีที่พี่บุญรัตน์หยิบยื่นให้ รสชาติกลมกล่อม หอม หวาน ติดใจไปสามจักรวาลเลยทีเดียว กลางดงมะพร้าวเงาต้นสูงต่ำ โรงเรือนเพาะเห็ดถูกปลูกสร้างขึ้นที่มีวัสดุที่ทำจากหญ้าคาทำโรงเรือน พี่บุญรัตน์พาเดินมาดูเห็ดภายในโรงเรือน นี่คือส่วนหนึ่งของวัตถุดิบที่ใช้นำไปแปรรูปน้ำเห็ด 3 อย่าง ที่ดื่มชื่นใจกันเมื่อครู่นี้
“ก่อนจะมาเป็นน้ำเห็ด 3 อย่าง กระบวนการต้องมีคุณภาพ ตั้งแต่ก้อนเชื้อเห็ด การบำรุงรักษา จนกระทั่งเก็บดอกที่จะนำมาแปรรูปต้องสะอาด ปลอดภัย มั่นใจได้ 100%” พี่บุญรัตน์กล่าวเสริม
หัวใจพองโตเมื่อได้ฟัง!! ดีใจแทนผู้บริโภค เมื่อกระบวนการผลิตตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำได้ถูกให้ความสำคัญ เพื่อยกระดับความมั่นใจในคุณประโยชน์ที่ดีมีต่อสุขภาพจริงๆ
ดอกสีขาวนวลออกเทาๆ นั่นคือ เห็ดภูฎาน ที่ออกดอกบานระรื่น บางส่วนถูกเก็บไปบ้างแล้ว เห็ดภูฎานมีประโยชน์อย่างไร พี่บุญรัตน์เสริม “เห็ดภูฎานจากทางหน่วยงานที่เข้ามาเกี่ยวข้องทำการวิเคราะห์ คือ ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกาย ช่วยลดน้ำตาลในเลือด และปรับสภาพความดันโลหิต”
เห็ดชนิดนี้ตามสามัญก็นิยมเรียกกันว่า เห็ดนางรมภูฎาน เห็ดนางฟ้าภูฎาน ออกดอกเป็นกลุ่ม 3-5 ดอก ดอกใหญ่ อุณหภูมิที่เหมาะสมจะอยู่ที่ประมาณ 25-27 องศา ตั้งหรือสูงกว่านั้น อาจมีผลทำให้การออกดอกลดลง ระยะการออกดอกเห็ดภูฎานจะสามารถเก็บดอกได้นาน 2-3 เดือน
ขั้นตอนการเพาะเห็ด
การเพาะเห็ดภูฎาน
ส่วนผสมของการทำก้อนเชื้อเห็ดภูฎานประกอบไปด้วยขี้เลื่อย ยางพารา ซึ่งสั่งมาจากใต้ต่อเที่ยวตก 10,000-20,000 บาท/เที่ยว
ขี้เลื่อย/ก้อนประมาณ 10 กิโลกรัม ผสมกับรำประมาณ 26 กิโลกรัม ปูนขาว 2 กิโลกรัม และยิปซัมประมาณ 2 กิโลกรัม นี่เป็นส่วนผสมต่อก้อน ต่อมาทำการผสมแล้วอัดก้อน ในการอัดก้อนต้องอัดให้แน่น หากกรอกแบบไม่แน่นระยะการเก็บจะสั้นลง คลุกเคล้าส่วนผสมแล้วประมาณ 3-4 รอบ ใช้น้ำรด บางครั้งอาจใช้น้ำหมักชีวภาพฉีดรดเพื่อเพิ่มให้ดอกเห็ดอุดมสมบูรณ์ เฉพาะเห็ดภูฎานภายในโรงเรือนประมาณ 500 ก้อน เก็บได้มาหลายรุ่นแล้ว
สำหรับการนึ่งเห็ดภูฎานประมาณ 100 องศา นึ่งประมาณ 3 ชั่วโมง ก็ถือว่าพอสมควร ส่วนการเปิดดอกเห็ดภูฎานหลังผ่านไปประมาณ 1 เดือน ให้สังเกตว่าเชื้อเห็ดเดินทั่วก้อนเป็นสีขาว ก็ทำการเปิดดอก แต่ต้องระวังในเรื่องความสะอาดด้วย
การเพาะเห็ดเป๋าฮื้อ
เป๋าฮื้อเป็นเห็ดที่อยู่ในตระกูลของเห็ดนางฟ้า นางรม แต่ดอกจะหนา และเนื้อแน่นมากกว่า หากได้กินเป๋าฮื้อจะอร่อยคล้ายเนื้อสัตว์ คุณประโยชน์ช่วยป้องกันโรคหวัด การไหลเวียนของเลือด โรคกระเพาะ ต่อต้านมะเร็ง
พี่บุญรัตน์บอกว่าขั้นตอนการผลิตเห็ดเป๋าฮื้อไม่ยุ่งยาก มีการผลิตที่คล้ายกันทั่วไป ส่วนผสมก็มีขี้เลื่อย ดีเกลือ ปูนขาว รำ ยิปซัม ที่จะช่วยลดกรด-ด่างในอาหาร สำหรับการนึ่งเห็ดเป๋าฮื้อนั้นจะใช้การนึ่งที่ประมาณ 90 องศา เป็นเวลาประมาณ 4 ชั่วโมง
“ปริมาณในกลุ่มก็นำไปแปรรูปถือว่าเพียงพอต่อการนำมาแปรรูป อย่างของผมโรงเรือน 3 โรง ก็เก็บได้ตลอดหมุนเวียนกันไป ของสมาชิกคนนี้หมดก็ไปเอาของสมาชิกอีกคนให้มีแปรรูปได้ตลอดทั้งปี”
การเพาะเห็ดโคนญี่ปุ่น
เล่ายาวมาถึงเห็ดโคนญี่ปุ่น ที่มีการผลิตตั้งแต่การทำเชื้อจนกระทั่งเก็บดอก ในส่วนของเห็ดโคนญี่ปุ่นนั้นค่อนข้างอ่อนไหวต่อสภาพอากาศ อย่าง ความชื้นภายในโรงเรือนประมาณ 80-85 เปอร์เซ็นต์ และการให้น้ำควรให้ 2-3 ครั้ง หลังจากนั้นประมาณ 1 สัปดาห์ เห็ดก็จะมีดอกเล็กๆ ออกมาให้เห็น จากนั้นอีกประมาณ 1-2 วัน ก็จะเริ่มเก็บได้
ประโยชน์ของเห็ดโคนญี่ปุ่นจะช่วยในการเจริญอาหาร แก้บิด บำรุงกำลัง แก้ไอ ละลายเสมหะ
สรรพคุณของน้ำเห็ด 3 อย่าง
พี่บุญรัตน์เล่าให้ฟังคุณสมบัติโดดเด่นของน้ำเห็ด 3 อย่าง นี้
-ช่วยล้างสารพิษที่ตกค้างในร่างกายและในตับ ช่วยบำรุงไต และลดการเกิดเนื้องอกของอวัยวะในร่างกาย
-มีโปรตีนที่ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้ง่ายกว่าเนื้อสัตว์ พร้อมกับมีโปรตีนที่ร่างกายจะนำไปสร้างกรดอะมิโนที่บำรุงสมอง ปรับสมดุลของการสร้างเซลล์ใหม่ในร่างกาย
-เสริมสร้างให้ร่างกายแข็งแรง เป็นยาบำรุงกำลัง ลดอนุมูลอิสระที่จะเกิดมะเร็ง พร้อมกับลดไขมันในตับและในเส้นเลือดด้วย
ระบบสเตอริไลซ์สร้างความมั่นใจแก่ผู้บริโภค คัดเห็ด 3 อย่าง ที่มีคุณภาพผ่านกระบวนการที่ปลอดภัยจากฟาร์มเห็ดที่ปลอดภัย ปลอดสารเคมี ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยระบบสเตอริไลซ์ เพื่อรสชาติที่ดีควรนำไปแช่เย็น
การแปรรูปเห็ด
ปัจจุบันสินค้าประเภทเครื่องดื่มมีมากมายหลายชนิด ซึ่งก็ต่างแข่งขันกันเพื่อให้เป็นที่นิยมบริโภค และสภาวะเศรษฐกิจปัจจุบัน ก็ไม่ค่อยมีเวลาในการดูแลสุขภาพ ทางกลุ่มเกษตรสร้างสรรค์จึงคิดแปรรูปขึ้นมาภายในกลุ่ม ไม่ได้มีเฉพาะน้ำเห็ด 3 อย่าง เพียงอย่างเดียว ยังมีเห็ดภูฎานกรอบ, เครื่องดื่มเห็ดหูหนูผสมเห็ดปุยฝ้าย และเห็ดผง 3 ชนิด พร้อมดื่ม
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ
สำหรับตลาด ทางกลุ่มนำผลิตภัณฑ์ไปจำหน่ายมีร้านตำรับไทย อย่าง เซ็นทรัล, ฟู้ดแลนด์, เซ็นทรัล ปิ่นเกล้า, ไผ่ทีสแคว, เซ็นทรัล แจ้งวัฒนะ, ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต พร้อมกันนี้ยังได้รับมาตรฐาน (อย.) เรียบร้อยแล้วด้วย
สำหรับขั้นตอนการผลิตไม่ยุ่งยาก โดยเริ่มนำเห็ด 3 ชนิด เห็ดเป๋าฮื้อ, เห็ดภูฎาน และเห็ดโคนญี่ปุ่น นำมาล้างน้ำ ตัดโคนให้สะอาด ปรุงส่วนผสม อาทิ น้ำตาลแดง เคี่ยวจนได้ที่แล้วนำมากรองรอให้เย็น พร้อมบรรจุขวดติดฉลาก บรรจุพร้อมขายตามราคาย่อมเยา เป็นแนวทางอาชีพ ใครที่สนใจสามารถทำเป็นอาชีพสร้างเงินได้อีกทาง
หากผู้อ่านท่านใดสนใจศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมสามารถโทรสอบถามได้ที่เบอร์ 08-6671-7017 หรือคุณบุญรัตน์ ลิ้มไพบูลย์ 08-1995-9851 ที่อยู่ 15/3 ม.4 ต.ดอนมโนรา อ.บางคนที จ.สมุทรสงคราม
