นับว่าเป็นนิมิตรหมายที่ดีและเป็นต้นแบบด้านการรวมกลุ่มให้มีพลังในรูปสหกรณ์ที่รู้จักกันดีในวงการปาล์มน้ำมันของประเทศไทยในนาม“สหกรณ์นิคมท่าแซะ จำกัด”ที่ได้ยกระดับและพัฒนาชีวิตของเกษตรกรให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นด้วย “ปาล์มน้ำมัน”
นายไกรกฤษ์ ดวงคงทอง ผู้จัดการสหกรณ์นิคมท่าแซะยอมรับว่าปาล์มน้ำมันเป็นพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในนิคมท่าแซะมาอย่างยาวนาน เป็นพืชพลังงานทดแทนที่มีความยั่งยืนและผลผลิตไม่มีวันล้นตลาดเพราะทั้งประเทศไทยและตลาดโลกมีความต้องการปาล์มน้ำมันและน้ำมันปาล์มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยสหกรณ์แห่งนี้ได้เริ่มต้นธุรกิจด้วยรวบรวมผลผลิตในรูปของ “ลานเท”เพื่อป้อนวัตถุดิบให้กับโรงสกัดภายในพื้นที่ที่ทำรายได้แค่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น ต่อมาจึงได้พัฒนาธุรกิจโดยการทุ่มเม็ดเงินเพื่อสร้าง “ โรงสกัดน้ำมันปาล์ม ”ขึ้นมาเพื่อรองรับผลผลิตของสมาชิกที่มีปริมาณมากพอสมควรและสามารถป้อนผลผลิตให้กับโรงงานได้อย่างต่อเนื่องภายใต้กำลังการผลิตที่ 45 ตันทะลาย/ชม. ต้องการวัตถุดิบหรือผลผลิตประมาณ 800-1,000 ตัน/วันที่สร้างรายได้และผลกำไรให้กับสหกรณ์มาอย่างต่อเนื่องทำให้สหกรณ์มีสมาชิกเพิ่มขึ้นเป็น 3,500 ราย สมาชิกมีการทำธุรกิจร่วมกับสหกรณ์มากกว่า 80%หรือประมาณ 2,400 ราย จากเดิมสมาชิกมีพื้นที่ปลูกปาล์มน้ำมันเฉลี่ย 80,000 ไร่ได้เพิ่มขึ้นมาเป็น 150,000 ไร่โดยรวมพื้นที่ของสมาชิกสมทบด้วยทำให้ผลผลิตที่ป้อนให้กับโรงงานของสหกรณ์ในวันนี้มีปริมาณมากพอและหีบไม่ทันในบางช่วงในขณะที่การขยายธุรกิจด้วยการสร้างโรงงานใหม่นั้นจะมีความยุ่งยากซับซ้อนและมีข้อจำกัดด้านกฎหมายมากขึ้นจึงต้องหันมาปรับปรุงและสร้างกระบวนการผลิตของโรงงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ปัญหาการผลิตในโรงสกัด
กระบวนการผลิตของโรงหีบและปัญหาใหญ่ของโรงงานในขณะนี้ก็คือการนำผลผลิตที่ไม่ได้คุณภาพจากลานเทเข้าสู่กระบวนการผลิตเพราะทุกครั้งที่มีการนำผลผลิตจาก“ลานเท”เครือข่ายเพื่อเข้าสู่กระบวนการหีบจะเห็นเปอร์เซ็นต์น้ำมันที่ได้ส่วนใหญ่ลดลงจาก 18% เหลือเพียง 15-16% นั่นหมายถึงความไม่จริงใจ ความไม่ยั่งยืนจากลานเทเครือข่ายที่มีความเสี่ยงมากมายทั้งด้านราคารับซื้อผลผลิตและเปอร์เซ็นต์น้ำมันที่ได้เพราะลานเทชอบหมักปาล์ม รดน้ำให้ลูกร่วงเพื่อหวังกำไรเพราะรวบรวมผลผลิตได้ในปริมาณน้อยต่อวันที่สร้างผลกระทบให้กับสหกรณ์เป็นอย่างมาก จึงเป็นที่มาของการจัดตั้งลานเทสหกรณ์ขึ้นเพื่อครอบคลุมพื้นที่ปลูกปาล์มของสมาชิกที่มีมากกว่า 8 ลานเท สามารถรวบรวมผลผลิตอย่างน้อย 60 ตัน/วัน /ลานเทเพื่อให้คุ้มค่ากับต้นทุน ค่าใช้จ่าย ค่าเสื่อมในแต่ละลานเท โดยไม่มีการหมักปาล์ม ไม่มีค้างคืน หลังจากรวบรวมผลผลิตแล้วจะต้องขนส่งเข้าโรงงานทันที เป็นการทำปาล์มคุณภาพ มีการคัดปาล์มคุณภาพ 2 ต่อซึ่งคัดครั้งแรกที่ลานเทและคัดคุณภาพจากเกรดเดอร์ที่หน้าโรงงานอีกครั้งก่อนนำผลผลิตเข้าสู่ไลน์การผลิต
เรื่องของการทำปาล์มคุณภาพทั้งจากเกษตรกรและลานเทที่ส่งผลผลิตให้กับสหกรณ์ภายใต้คอนเซป “ของดีซื้อแพง ของไม่ดีคัดกลับ”เพื่อส่งเสริมให้ชาวสวนปาล์มทำปาล์มคุณภาพกันทั้งระบบ รวมไปถึงการผลิตปาล์มน้ำมันให้มีประสิทธิภาพส่งเสริมให้เกษตรกรมีองค์ความรู้ที่ถูกต้องในการปลูกปาล์มน้ำมัน การบริหารจัดการสวนปาล์มที่ดี การใช้อุปกรณ์และเครื่องมือทุ่นแรงที่มีประสิทธิภาพทั้งเครื่องกลการเกษตรที่สามารถทำงานได้ในปริมาณมากต่อวัน การเก็บเกี่ยวผลผลิตเมื่อผลปาล์มสุกเต็มที่เพื่อเปอร์เซ็นต์น้ำมันที่ดีโดยไม่หมักปาล์มและรดน้ำแยกลูกร่วง
คุณไกรกฤษ์ยอมรับว่าวันนี้สหกรณ์เป็นห่วงต้นน้ำที่เป็นเกษตรกรและสมาชิกมากที่สุดเริ่มตั้งแต่การคัดเลือกสายพันธุ์ที่จะนำมาปลูกซึ่งปาล์มรุ่นแรกที่มีการส่งเสริมให้ปลูกในปี 2519 ก่อนพายุเกย์ยังมีอยู่มาจนถึงทุกวันนี้เพราะคอสตาริกาดีจริงให้เปอร์เซ็นต์น้ำมันที่ 25% แต่ผลผลิตต่ำ ทะลายเล็ก ข้อห่าง สูงเร็ว ในขณะที่การส่งเสริมปลูกปาล์มรุ่นต่อมาในปี 2533-2534 จะโตเร็วกว่าแต่เกษตรกรมีสัดส่วนการล้มปาล์มหลังพายุเกย์มากกว่า อันเนื่องมาจากการปลูกปาล์ม 22 ต้น/ไร่แต่ให้ผลผลิตเพียง 10 ต้น/ไร่ ส่งผลให้ได้ปริมาณผลผลิต/ไร่ที่ค่อนข้างน้อยมาก ทั้งที่มีการดูแลและใส่ปุ๋ยเท่ากันทุกต้น จึงเป็นการเสียโอกาสที่สร้างความสูญเสียอย่างมาก ดังนั้นการปลูกปาล์มต้องเป็น“ปาล์มน้ำมันสายพันธุ์ดี” พันธุ์ไม่ดีไม่ปลูกเพราะการปลูกปาล์มแล้วไม่ได้ผลผลิตมันเสียความรู้สึก เสียเวลา ต้องมีการปรับปรุงดินก่อนปลูกเป็นอันดับแรกเพราะพื้นที่ถูกใช้มานาน ใช้ปุ๋ยอินทรีย์เป็นหลักและปุ๋ยเคมีเป็นตัวเสริม ลดการใช้สารเคมีที่ส่งผลกระทบต่อ “ระบบรากปาล์ม”มีผลต่อการหาอาหารเพื่อไปเลี้ยงลำต้นเพื่อการเจริญเติบโตที่จะนำมาซึ่งผลผลิตที่ดี เน้นการตัดหญ้าแทนการใช้สารกำจัดวัชพืชที่สหกรณ์ได้มีการปล่อยสินเชื่อให้รถไถที่ติดอุปกรณ์ตัดหญ้าได้อย่างละเอียดเพื่อการตัดหญ้าในสวนปาล์มน้ำมันให้กับเกษตรกรทั้งในและนอกพื้นที่โดยเฉพาะช่วงหน้าฝนที่สามารถควบคุมหญ้าวัชพืชได้นานกว่า 3 เดือน/รอบ ในราคา 800 บาท/ชม.ซึ่งมีมากกว่า 10 ทีมหมุนเวียนให้บริการแก่เกษตรกรเมื่อเศษหญ้าย่อยสลายจะกลายเป็นปุ๋ยพืชสดได้อีกทางหนึ่ง ส่งเสริมปลูกพืชตระกูลถั่วคลุมดินเพื่อรักษาระบบนิเวศน์ในดิน ฟื้นฟูดินให้มีชีวิต “การใช้เคมี การฉีดสารเคมีปราบวัชพืชอย่างต่อเนื่องเป็นการทำลายดินโดยไม่รู้ตัว”ในขณะที่สหกรณ์ได้ร่วมมือกับ ธ.ก.ส. เพื่อศึกษาและยกระดับ “ท่าแซะโมเดล”ด้านการรวมกลุ่มที่ส่งผลดีต่อภาพรวมให้เกิดความยั่งยืน
แต่การปลูกปาล์มเป็นการปลูกเพียงครั้งเดียวสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้นาน 30 ปี การดูแลไม่มาก เกษตรกรไม่ต้องทำงานหนักและเป็นหน้าที่ของสหกรณ์ที่ต้องดูแลต้นน้ำให้มีผลผลิตที่ดี มีความพร้อมอย่างรอบด้าน สร้างทีมตัดปาล์มคุณภาพขึ้นมาอำนวยความสะดวกให้สมาชิก ปรับปรุงแก้ไขโรงงานให้ดีขึ้นภายใต้เม็ดเงินลงทุนมากกว่า 370 ล้านบาท จ่ายคืนสถาบันการเงินไปแล้วราว 120 ล้านบาทและเหลือเพียง 100 กว่าล้านบาทที่สหกรณ์ต้องชำระคืนอย่างต่อเนื่อง เพราะวินัยทางการเงินที่มีผลต่อการบริหารจัดการให้เกิดประสิทธิภาพ ล่าสุดสหกรณ์นิคมท่าแซะ จำกัด ได้ต่อยอดธุรกิจเข้าสู่ “โรงไฟฟ้าขนาด 2 เมกกะวัตต์”จากไบโอแก๊สที่ได้จากน้ำเสียจากกระบวนการผลิตภายในโรงสกัดน้ำมันปาล์มของสหกรณ์ภายใต้เม็ดเงินลงทุน 150 บาท มีระยะเวลาคืนทุน 4 ปี ที่ได้มีการดำเนินการขยายเขตเพื่อรองรับการผลิตกระแสไฟฟ้าเข้าสู่ระบบและขายไฟฟ้าให้กับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคที่ในอนาคตจะมีการขยายการผลิตเพิ่มขึ้นเป็น 4 เมกกะวัตต์เนื่องจากยังมีปริมาณน้ำเสียที่ออกมาจากโรงสกัดเป็นจำนวนมากเป็นโรงไฟฟ้าจากไบโอแก๊สที่มีการควบคุมการทำงานด้วยระบบคอมพิวเตอร์ทั้งหมด
ดังนั้นจะเห็นว่าประเทศไทยเป็นเมืองเกษตร ปาล์มน้ำมันเป็นพืชที่มีอนาคตเพราะทุกส่วนของปาล์มน้ำมันสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดทั้งไบโอแก๊ส ไบโอแมท ไม่ต้องกลัวว่าจะล้นตลาด
คุณไกรกฤษ์ยอมรับว่าการทำงานในรูปบริษัทจะง่ายกว่าการบริหารงานในสหกรณ์ที่มีความหลากหลายมากกว่าทั้งการบริหารทรัพยากรมนุษย์ เพียงแค่เป็นสมาชิกก็สามารถขึ้นมาเป็นกรรมการสหกรณ์ได้แล้ว สหกรณ์แห่งนี้จึงได้มีการวางมาตรฐานเอาไว้อย่างชัดเจนว่าการที่สมาชิกจะขึ้นมาบริหารสหกรณ์อย่างน้อยต้องจบปริญญาตรี ต้องมีประสบการณ์มากพอสมควร มีความรู้ มีวิสัยทัศน์ เพื่อให้เกิดการสืบทอดการบริหารที่ดี มีประสิทธิภาพเกิดประโยชน์สูงสุดต่อองค์กรเพราะการบริหารที่ผิดพลาดนั่นคือสหกรณ์ต้องเจ้ง จึงต้องเคร่งครัดเรื่องนี้เป็นพิเศษ
tags: สหกรณ์นิคมท่าแซะ ปาล์มน้ำมัน โรงไฟฟ้า พลังงานทดแทน ไบโอแก๊ส ไบโอแมท โรงหีบปาล์มน้ำมัน ลานเท ปาล์มน้ำมัน โรงไฟฟ้าจากไบโอแก๊ส ถังเก็บน้ำมันปาล์มดิบสหกรณ์ cpo
[wpdevart_like_box profile_id=”997990286914613″ connections=”show” width=”300″ height=”220″ header=”big” cover_photo=”show” locale=”th_TH”]
