การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
ปลากะรัง หรือปลาเก๋า เมื่อหลายสิบปีก่อนแทบไม่มีใครรู้จัก และมีอย่างมากมายในเขตน่านน้ำไทย เมื่อเวลาผ่านไปได้ยกระดับกลายเป็นหนึ่งในขุนพลปลาเศรษฐกิจชั้นแนวหน้า มีศักยภาพไปไกลถึงระดับส่งออก เป็นที่ต้องการมากในแถบเอเชีย ตลาดใหญ่อยู่ที่ประเทศจีน ฮ่องกง ไต้หวัน สิงคโปร์ และมาเลเซีย หรือแม้กระทั่งร้านอาหารราคาแพงบ้านเรายังไม่กล้าปฏิเสธ
จากความต้องการที่เกิดขึ้นในต่างประเทศ ผลักดันให้ปลาเก๋ามีราคาสูง การเพาะเลี้ยงเริ่มเกิดขึ้นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเป็นเวลากว่า 20 ปี ปลาเก๋าเป็นปลากินเนื้อขนาดใหญ่ อาศัยในทะเล และบริเวณน้ำกร่อย ทำให้การเลี้ยงปลาเก๋าต้องเป็นพื้นที่น้ำเค็มเข้าถึง สามารถเลี้ยงได้เป็นบางพื้นที่
แหล่งที่มีการเลี้ยงกันมากอยู่ทางภาคตะวันออก เป็นการเลี้ยงในบ่อดิน และอีกแหล่งที่สำคัญใหญ่สุดในประเทศ คือ ทางภาคใต้ ทั้งฝั่งอ่าวไทย และอันดามัน เป็นปลาเก๋าคุณภาพดี เลี้ยงกันในกระชังตามปากแม่น้ำใกล้ทะเล ทำให้การซื้อขายมีราคาสูงกว่าปลาเก๋าในบ่อดิน
ณ ตำบลทรายแดง อำเภอเมืองระนอง คุณเกรียงไกร รักเกียรติ หรือโกเกรียง ที่สามารถยืนระยะอยู่ได้ท่ามกลางสถานการณ์ราคาขึ้น-ลงอยู่ตลอดกว่า 20 ปี จนผงาดขึ้นเป็นรายใหญ่ของจังหวัดระนอง มีอยู่กว่า 70 กระชัง และยังได้รับการคัดเลือกให้เป็นเกษตรกรดีเด่น 2 สมัย เรื่องราวความเป็นมาเป็นอย่างไร ไปติดตามกันเลย
ทำปลาอ๊อกส่งกรุงเทพฯ กว่า 1,000 ตัว/เดือน
ในแต่ละเดือนโกเกรียงจะคัดปลาขาย 2-3 ครั้ง ขายเป็นกิโล แต่จะเน้นน้ำหนักให้ได้ 2 ตัว 2 กิโลกรัม โกเกรียงอธิบายว่า ปลาใหญ่แต่ละตัวน้ำหนักไม่เท่ากัน มีตั้งแต่ 0.8 กรัม-1.2 กิโลกรัม แต่จะรวมกันให้ได้ 2 กิโลกรัม ขายไปล่าสุดเป็นปลาอ๊อกได้กิโลกรัมละ 320 บาท แต่ถ้าปลาใหญ่หนัก 1.2 กิโลกรัมขึ้นไป จะแยกขายได้กิโลละ 360 บาท การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
โกเกรียงจะขายให้กับเถ้าแก่ใหญ่ที่กรุงเทพฯ ไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง เพราะได้ราคาดีกว่า โดยจับปลาเป็นใส่ถังอ๊อก บรรทุกรถกระบะวิ่งไปขายที่กรุงเทพฯ ทุกเดือนกว่า 1,000 ตัว ค่าน้ำมันไปกลับประมาณ 7,000 บาท เมื่อคิดค่าน้ำมันเปรียบเทียบกับขายให้พ่อค้าคนกลางยังได้กำไร เหลือส่วนต่างหลายพันบาท
ปลาเก๋าของโกเกรียงเป็นที่ชื่นชอบของคนกรุงเทพฯ มาก เพราะเป็นปลาเก๋าน้ำกร่อย มีคุณภาพ ปลาไม่ตาย รูปร่างสวย สามารถพักปลาได้เป็นอาทิตย์ ที่กรุงเทพฯ จะเอาปลาเก๋าไปพักในบ่ออยู่หลายวัน ก่อนจะกระจายสินค้าไปตามออเดอร์ของโรงแรม และร้านอาหาร ถ้าเป็นปลาเก๋าตัวใหญ่ส่งออกต่างประเทศ
คุณเกรียงไกรเริ่มต้นเลี้ยงปลาเก๋าในกระชังแบบชาวประมงพื้นบ้าน ก่อนเล็งเห็นศักยภาพของปลาเก๋า พัฒนาสู่การเลี้ยงเชิงพาณิชย์กว่า 70 กระชัง เป็นรายใหญ่เมืองระนอง ใช้แหล่งน้ำกร่อยรวมพลังกับพื้นที่ทำเลการเลี้ยงที่ดี
สร้างสรรค์ให้ปลาเก๋าเป็นสินค้าคุณภาพ ใช้เหยื่อสดในท้องถิ่นเลี้ยงลูกปลาเก๋าธรรมชาติให้เติบโต หมุนเวียนกัน ขึ้นเป็นปลาใหญ่ได้ขนาด ใช้การคัดไซส์ช่วยเพิ่มมูลค่า ทำเป็นปลาอ็อกขาย ส่งไกลถึงกรุงเทพฯ ด้วยศักยภาพกำลังผลิตเดือนละกว่า 1,000 ตัว การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
เลี้ยงปลาเก๋า 10 กระชังครั้งแรกก็กำไรกว่า 50,000 บาท
โกเกรียงเป็นคนระนองอยู่ที่บางเบน ทางบ้านทำการประมง และเป็นพ่อค้ารับซื้ออาหารทะเล ในเวลาว่างโกเกรียงจะนั่งเรือออกไปหาปู หาปลา ในทะเลเป็นประจำ เพราะชื่นชอบในการเป็นชาวประมง เมื่อ 20 กว่าปีก่อน โกเกรียงกล่าวว่า ปลาในทะเลมีมาก หาได้ง่าย เป็นรายได้เสริมอย่างดี
ต่อมาชาวบ้านในพื้นที่นำปลาเก๋ามาเลี้ยงในกระชังเป็นอาชีพเสริมแค่ 1-2 กระชัง ใช้เวลาเลี้ยงอยู่ไม่นาน ปลาเก๋าเริ่มเป็นที่ต้องการ มีพ่อค้ามารับซื้อถึงกระชัง จับขายแต่ละครั้งมีแต่กำไร จากการแทบไม่ต้องลงทุนอะไร ทั้งเรื่องลูกพันธุ์ และอาหาร รวมถึงยังไม่มีเรื่องโรค ทำให้ปลาเก๋าในสมัยนั้นเลี้ยงง่าย เจริญเติบโตดี
โกเกรียงเห็นชาวบ้านเลี้ยงกันมีรายได้ จึงลงมือเลี้ยงตาม ประมาณปี 2537 เริ่มเลี้ยงครั้งแรก 10 กระชัง ที่บางเบน โกเกรียงกล่าวว่า ที่ทำกระชังเยอะเพราะเมื่อก่อนธรรมชาติยังสมบูรณ์ สามารถหาลูกปลาเก๋าได้ง่าย ไม่ต้องซื้อ รวมถึงเหยื่อสดที่ไปเลี้ยงปลาได้มาจากทำประมงพื้นบ้าน
การเลี้ยงปลาเก๋าแทบไม่มีค่าใช้จ่าย กระชังทำกันแบบง่ายๆ จากไม้ไผ่ขันชะเนาะให้แข็งแรง ผูกกับถังให้ลอยน้ำ ลูกปลาเก๋าจะไปหาจากธรรมชาติ โดยใช้ลอบดักปลาช่วงน้ำตาย ส่วนเหยื่อสดได้มาจากการทำโพงพาง และเรืออวนรุน จะได้ลูกกุ้ง ปลาแป้น และปลาไส้ตัน นำมาเป็นอาหารปลาเก๋า
การเลี้ยงปลาเก๋าช่วงนั้นได้ผลดี แต่ไม่รู้เรื่องตลาดตอนนั้นเคยได้มากสุดจับ 10 กระชัง พร้อมกัน ราคากิโลละ 200 กว่าบาท ได้กำไรกว่า 50,000 บาท ทำให้ต่อมาโกเกรียงตัดสินใจขยายกระชังเพิ่มเพื่อเลี้ยงปลาเก๋าอย่างจริงจัง
ขยาย 70 กระชัง เริ่มที่ใหม่ “เกาะนพเกตุ”
หลังจากเลี้ยงปลาเก๋าที่บางเบนอยู่นาน 10 กว่าปี ค่อยๆ ขยายพื้นที่การเลี้ยงออกไปกว่า 70 กระชัง แต่ภายหลังเจอปัญหาเรื่องน้ำและโรคระบาด ทำให้การเลี้ยงปลาเก๋าไม่ค่อยได้ผล โกเกรียงกล่าวว่าช่วงหลังมาแถวนี้เลี้ยงปลาเก๋ากันมาก รวมถึงการขยายตัวอย่างรวดเร็วของกุ้งกุลาดำ ทำให้น้ำไม่ดี มีของเสียเยอะ
น้องชายเลยชักชวนโกเกรียงให้เปลี่ยนที่ใหม่ให้มาเลี้ยงด้วยกันที่เกาะนพเกตุอยู่แถวตำบลทรายแดง ซึ่งเป็นพื้นที่น้ำกร่อยความเค็ม 10-20 ppt. แต่ช่วงหน้าฝนจะจืดหน่อย ห่างไกลจากกระชังปลา และพื้นที่นากุ้ง อยู่ห่างจากฝั่ง 3 กิโลเมตร นั่งเรือมาที่กระชังใช้เวลา 20 นาที ที่เกาะนพเกตุถือว่าทำเลดี มีน้ำขึ้น น้ำลง ตลอด
พื้นดินเป็นหินกรวด ทำให้น้ำสะอาด หลังเกาะเป็นภูเขา 2 ลูก อยู่ทางซ้ายและขวา ช่วยป้องกันลดความรุนแรงของพายุลง กระชังปลาเก๋าของโกเกรียงและน้องชายรวมกันกว่า 300 กระชัง จะตั้งอยู่ระหว่างเกาะนพเกตุกับภูเขาทั้ง 2 ทอดยาวไปตามร่องน้ำที่ไหลลงทะเล
ตอนที่ย้ายกระชังจากบางเบนมาเกาะนพเกตุนั้นเหนื่อยมาก ใช้เรือลากกว่า 10 ชั่วโมง และใช้เวลาอีกหลายวันกว่าจะจัดทุกอย่างให้เข้าที่เข้าทาง โดยปัจจุบันโกเกรียงได้ย้ายปลาเก๋ามาเลี้ยงที่เกาะนพเกตุได้ประมาณ 3 ปีแล้ว
กระชังไม้นาคบุตร ยึดน๊อตเหล็กขาว
เมื่อปลาเก๋าเริ่มพัฒนาสู่อาชีพหลัก ต้องการเลี้ยงอย่างจริงจัง โกเกรียงค่อยๆ เปลี่ยนโครงกระชังจากไม้ไผ่ตงมาเป็นไม้นาคบุตร ซึ่งให้มีความแข็งมากกว่า เมื่อก่อนเวลาพายุเข้า น้ำเชี่ยวแรง ไม้ไผ่ตงจะแตกหักง่าย และซ่อมยาก หรือไม่เมื่อใช้เลี้ยงปลา โดนน้ำ โดนแดด ไม้ไผ่ตงจะกรอบและเปื่อยได้
ทำให้กระชังเสียหายเป็นประจำ เสียเวลาต้องเอาขึ้นมาซ่อมแซม ไม้นาคบุตรที่ใช้ คือ ต้นบุนนาค เป็นไม้ยืนต้น และเป็นไม้เนื้อแข็ง ขนาดตะปูยังตอกไม่ลง ถ้าหักสามารถดามได้ มีราคาแพงหน่อย แต่ทนทานอยู่ได้นานนับ 10 ปี กระชังปลาต้องแข็งแรง เพราะที่ระนองพายุเข้าเป็นประจำ
บางครั้งหนักถึงเชือกกระชังขาด โกเกรียงจะเจาะรูแล้วร้อยน๊อตเหล็กขาว โดนน้ำเค็มไม่เป็นสนิม ยึดโครงกระชังไว้ รวมถึงเชือกที่ยึดกระชังต้องเป็นเส้นใหญ่ เปลี่ยนทุ่นลอยมาเป็นแบบโฟม ใช้กระสอบทรายหนัก 4-5 กิโลกรัม 4 ลูก ถ่วงที่หูกระชังทั้ง 2 ข้าง อย่าถ่วงน้ำหนักมาก ช่วยให้กระชังลู่ไปกับน้ำได้ดี
โกเกรียงจะเลี้ยงปลาเก๋าในกระชังขนาด 2×3 เมตร น้ำลึกประมาณ 2 เมตร ลดแรงต้านของน้ำ ป้องกันกระชังขาด ก่อนเริ่มการเลี้ยงโกเกรียงจะล้างทำความสะอาดตัวกระชัง พร้อมกับเช็คดูรอยรั่วเพื่อเตรียมความพร้อมก่อนลงลูกปลา
ใช้ลูกปลาเก๋าธรรมชาติจากฝั่งพม่า
การเลี้ยงปลาเก๋าของโกเกรียงจะใช้ลูกปลาจากธรรมชาติ เพราะสามารถปล่อยลงกระชังได้เลย มีอัตรารอดสูงกว่าการเพาะพันธุ์ รวมถึงลดค่าใช้จ่ายเรื่องลูกพันธุ์ เมื่อก่อนจะหาลูกปลาเอง เพราะลูกปลามีจำนวนมาก โดยใช้ลอบดักตามปากแม่น้ำใกล้ทะเล แต่หลังจากเกิดคลื่นยักษ์สึนามิเมื่อปี 2547 เหมือนระบบนิเวศชายฝั่งระนองได้เปลี่ยนไป
จนการขยายพันธุ์ของ ปลาเก๋า เริ่มลดลง ผ่านมาถึงปัจจุบันลูก ปลาเก๋า ของน่านน้ำระนองเหลือน้อยมาก ไม่เพียงพอต่อการเพาะเลี้ยง ทำให้โกเกรียงจำเป็นต้องซื้อลูก ปลาเก๋า จากฝั่งพม่าที่ธรรมชาติยังคงสมบูรณ์อยู่ โดยมีชาวประมงพม่ามาส่งให้ การหาลูก ปลาเก๋า จะเริ่มหากันตั้งแต่ 7-13 ค่ำ
ซึ่งเป็นช่วงน้ำตาย มีน้ำขึ้น น้ำลง ช้าๆ น้ำจะนิ่ง ปลาจะเข้าลอบดี นั่งเรือออกไปวางลอบดักแถวปากอ่าว ปล่อยให้ปลาเข้า 1 คืน แล้วค่อยไปกู้กันวันต่อวัน ลูกปลาที่ได้จะมาพักไว้ในกระชัง เปิดอ็อกให้ตลอด พอถึง 14 ค่ำ จะมีเรือบรรทุกลูก ปลาเก๋า มาส่งให้ถึงหน้ากระชัง ใช้เวลาเดินทางเร็วแค่ 2 ชั่วโมง ลดความบอบช้ำได้เยอะ ปลาฟื้นตัวเร็ว ต้องหาแหล่งลูกปลาที่มีคุณภาพ เพราะถ้าปลามาไม่ดี ปลาจะตายเยอะ ทั้งที่ลงกระชังไปแค่ 2-3 วัน
คัดลูกปลา 3 ไซส์ ปล่อย 200 ตัว/กระชัง
ลูก ปลาเก๋า ที่โกเกรียงซื้อจากฝั่งพม่าจะเป็น ปลาเก๋า ดอกดำ และ ปลาเก๋า ดอกแดง สามารถเลี้ยงรวมกันได้ไม่มีปัญหา ถ้ามีลูกปลาเรือจะเข้ามาส่งถึงหน้ากระชังทุก 14 ค่ำ ปลาที่ได้มีทุกไซส์ตั้งแต่ 1 ขีด ถึง 1 กิโลกรัม ซื้อขายกันแบบคละไซส์รอบละ 500-600 กิโลกรัม ราคากิโลกรัมละ 170 บาท สามารถลงได้ประมาณ 6-7 กระชัง
จากนั้นโกเกรียงจะเทปลาทั้งหมดลงกระชังเพื่อคัดไซส์ประมาณด้วยสายตากระจายลงกระชัง แบ่งออกเป็น 3 ไซส์ คือ 1-3 ขีด, 4-6 ขีด และ 7-9 ขีด การคัดไซส์ช่วยให้ปลามีขนาดใกล้เคียงกัน ป้องกันปลากินกันเอง โกเกรียงจะปล่อยปลาลงกระชังละ 200-300 ตัว เป็นช่วงฤดูฝน ตั้งแต่เดือนมิถุนายน-พฤศจิกายน น้ำกร่อยความเค็ม 10-15 ppt. ปลาจะโตดี และสวย
แต่ถ้าเป็นช่วงเดือนธันวาคม-เมษายน อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย ปลาจะเลี้ยงยาก ชอบเป็นโรค โกเกรียงจะลดจำนวนปลาลงเหลือแค่ 100 ตัว/กระชัง ปลาจะรอดสูง เมื่อปลาแข็งแรงค่อยเอามารวมกันให้ได้กระชังละ 200-300 ตัว เหมือนเดิม
ช่วงเริ่มลงกระชัง 7 วันแรก ไม่ต้องให้อาหาร ตอนปลามาใหม่ๆ ปลาจะเครียด และไม่กินอาหารเลย ต้องให้ปลาปรับตัว ฟื้นฟูให้แข็งแรง แล้วค่อยให้เหยื่อในวันที่ 8 การปล่อยปลาลงกระชังของโกเกรียงจะหมุนเวียนลงกันทุกเดือน แต่จะให้เลี้ยงครบ 70 กระชัง ต้องอาศัยเวลานานเป็นปี
ให้เหยื่อสดปลาไก่ทุก 4 วัน
หลังจากผ่านไป 1 อาทิตย์ โกเกรียงจะเริ่มให้อาหาร ปลาเก๋า เป็นเหยื่อสดพวกปลาไก่ ซื้อมาจากสะพานปลา เป็นลูกปลาทู ปลาหลังเขียว และปลาข้างเหลือง ราคากิโลกรัมละ 14 บาท และหัวปลาข้างเหลืองราคาจะถูกกว่ากิโลกรัมละ 11 บาท
หลังจากไปซื้อเหยื่อมาโกเกรียงจะให้กินให้หมดภายในวันเดียว ไม่ให้เหลือ เพราะเน่าเสียเร็ว ปลาไก่ที่ซื้อมาแต่ละครั้งมีปริมาณมาก โกเกรียงเอาลงเรือบรรทุกไปส่งถึงกระชัง การให้กินช่วงแรกจะต้องสับให้เป็นชิ้นเล็กๆ ไม่ให้ทั้งตัว ทดลองให้ ค่อยๆ ให้ไปเรื่อยๆ เมื่อปลาเริ่มหยุดกินต้องหยุดให้ อย่าให้อาหารเหลือ เหยื่อสดที่ให้เป็นชิ้นปลา
ถ้าหากเหลือจะจมลงอยู่ใต้กระชังทำให้น้ำเสีย และที่สำคัญจะเป็นอาหารของปลาปักเป้ากับปูที่อยู่รอบนอกกระชัง โดยเฉพาะปลาปักเป้าจะเข้ามากิน ซึ่งฟันคมมาก สามารถทำให้ตัวกระชังขาดได้ ปลาที่เลี้ยงออกหมด การให้เหยื่อสดจะให้ทุก 4 วัน โกเกรียงกล่าวว่า ปลาเก๋าไม่จำเป็นต้องให้กินทุกวัน ให้กินทุก 4 วัน ปลาก็ยังเจริญเติบโตได้ดี รูปร่างสวย บางช่วงราคาไม่ดี เลี้ยงแบบประคอง ไม่ให้เหยื่อนานถึง 6 วัน ปลายังอยู่ได้
แต่ในช่วงปลาราคาดีอาจเปลี่ยนเป็นทุก 2-3 วัน เพื่อเร่งให้ปลาโต แต่อย่าให้ทุกวัน เพราะปลาจะอ้วน ไม่แข็งแรง เสี่ยงต่อโรคระบาด หรืออย่างฤดูฝน บางเดือนฝนตกมาก จะมีน้ำจืดลงมาจากเขา เป็นน้ำไม่ดี สีชา ปลาชอบน็อคน้ำ และช็อคง่าย ต้องงดเหยื่อสด และอย่าทำให้ปลาตกใจ ช่วยลดการตายได้
การซื้อเหยื่อสดปลาไก่แต่ละครั้งไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับปริมาณและขนาดปลา แต่ถ้าเลี้ยงปลาไซส์กลาง 4-8 ขีด ครบ 70 กระชัง จะต้องใช้เหยื่อสดครั้งละกว่า 1 ตัน
ปลาเก๋า เลี้ยง 6 เดือน คัดไซส์ 1 กิโล ขาย
กระชัง ปลาเก๋า โกเกรียงจะเลี้ยงปลาอยู่ 3 ไซส์ แบบลงเป็นชุดหลายกระชัง หมุนเวียนกันเลี้ยงได้ตลอดทั้งปี จากการคัดไซส์เลี้ยงทำให้โกเกรียงสามารถรู้ได้ว่าแต่ละกระชังจะให้ผลผลิตเมื่อไร โดยถ้าเป็นปลาไซส์ใหญ่ตั้งแต่ 4-8 ขีด เลี้ยงต่อไม่กี่เดือนสามารถคัดไซส์ขายได้เร็ว การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
แต่ถ้าเป็นปลาเล็กหนัก 1-2 ขีด จะเลี้ยงใช้เวลา 6-7 เดือน กว่าจะได้น้ำหนักคัดไซส์ได้ ด้วยเวลาการเลี้ยงที่นานให้ระวังโรคตาเหลืองเป็นโรคที่รุนแรง ปลาจะว่ายน้ำพุ่งขึ้นบนผิวน้ำ สีลำตัวเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ ตาเป็นสีเหลือง ก่อนจะตายอย่างรวดเร็ว เนื้อเน่าเร็ว เมื่อจับปลาตั้งขึ้นให้ตรงลำตัวจะงอเข้าหากัน การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
ชอบระบาดช่วงหน้าร้อนและช่วงเปลี่ยนฤดู ตอนที่ระบาดหนักมาก ปลากว่า 200 ตัว เหลือรอดในกระชังไม่ถึง 10 ตัว ถ้าเจอต้องรีบคัดปลาขึ้นขายอย่างเดียว ต้องยอมขาดทุน ดีกว่าไม่ได้อะไรเลย การคัดไซส์ปลาก่อนขายช่วยเพิ่มมูลค่าให้ ปลาเก๋า ต่างจากเมื่อก่อนที่ขายแบบคละไซส์เหมากระชังได้ราคาถูก การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
จากประสบการณ์ในวงการกว่า 20 ปี โกเกรียงจะเริ่มคัดปลาตั้งแต่ 6 เดือน ในกระชัง คัดพวกหัวปลาที่โตเร็ว น้ำหนักตัว 9 ขีด ถึง 1 กิโล ขึ้นขายก่อน คัดทีเดียวหลายกระชัง และจับปลาในกระชังที่เหลือน้อยไปใส่ในกระชังที่เหลือมาก เลี้ยงต่อให้ได้ขนาด ส่วนกระชังที่ว่างสามารถหมุนเวียนลงปลาได้ต่อ
สอบถามรายละเอียด การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง เพิ่มเติมกับโกเกรียง ได้ตามที่อยู่ 12/36 ต.เขานิเวศ ถ.ดับคดี อ.เมือง จ.ระนอง หรือโทร.08-9039-3052
ขอขอบคุณ คุณเกรียงไกร รักเกียรติ (โกเกรียง) เป็นอย่างมาก ที่ร่วมถ่ายทอดเรื่องราว การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง เป็นอย่างดี การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง การเลี้ยงปลาเก๋าในกระชัง
