การเลี้ยงปลาสลิด
ปลาสลิด หรือ ปลาใบไม้ ปลาพื้นบ้านของประเทศไทย มีแหล่งกำเนิด อยู่ในที่ลุ่มภาคกลาง เป็นปลาที่นิยมบริโภค เนื่องจากมีรสชาติดี เนื้ออร่อย เป็นผลผลิต ที่ตลาดต้องการสูง สามารถนำมาประกอบ อาหารทั้งในรูปสด และทำเก็บตากแห้ง ซึ่งปลาสลิดตากแห้ง เป็นที่นิยมบริโภคทั้งในประเทศ และต่างประเทศ นอกจากนี้ ดินเปรี้ยว ก็สามารถใช้เป็นที่ เลี้ยงปลาสลิด ได้ เพราะปลาสลิด เป็นปลาที่เลี้ยงง่าย ทนต่อความเป็นกรด และน้ำที่มีปริมาณออกซิเจนน้อยได้ดี มีห่วงโซ่อาหารสั้น คือ กินแพลงก์ตอน เป็นอาหาร ต้นทุนการผลิตต่ำ โดยจะเลี้ยงอยู่ในนา เรียกแปลงนาปลาสลิด หรือล้อมปลาสลิด
การเพาะพันธุ์ปลาสลิด
ปลาสลิดสามารถผสมพันธุ์และวางไข่ ได้เมื่อ มีอายุ 7 เดือน ขนาดโตเต็มที่ โดยเฉลี่ย จะมีขนาดตัวยาวประมาณ 6 – 7 นิ้ว น้ำหนัก ประมาณ 1 3 0 – 4 0 0 กรัม ปลาสลิดจะเริ่มวางไข่ ตั้งแต่เดือนเมษายน ถึงเดือน สิงหาคม หรือในฤดูฝน แม่ปลาตัวหนึ่ง ๆ จะสามารถวางไข่ ได้หลายครั้ง แต่ละครั้ง จะได้ปริมาณไข่ ประมาณ 4 , 0 0 0 – 1 0 , 0 0 0 ฟอง
ในฤดูวางไข่ ท้องแม่ปลา จะอูมเป่งออกมา ทั้งสองข้าง ลักษณะของ ไข่ปลาสลิด มีสีเหลือง ควรจัดที่ให้ ปลาสลิด วางไข่ภายใน เดือนมีนาคม โดยหลังที่ ได้กำจัดศัตรูปลาระบายน้ำเข้า และปล่อยพันธุ์ปลาลงบ่อแล้ว น้ำลึกประมาณ 2 0 – 3 0 เซนติเมตร ควรปลูกผักบุ้ง รอบบริเวณ ชายบ่อปลาสลิด จะเข้าไปก่อหวอดวางไข่ และลูกปลาวัยอ่อน จะสามารถเลี้ยงตัว หลบหลีกศัตรู ตามบริเวณชานบ่อนี้ได้
- ระบายน้ำ เข้าบ่อผ่านตะแกรง ที่มีช่องตาขนาด 1 มิลลิกรัม จนท่วมชานบ่อ โดยรอบ ให้มีระดับสูง 2 0 – 3 0 เซนติเมตร ปลาจะเข้าก่อหวอด วางไข่มากขึ้น อาณาเขตบ่อก็จะกว้างขวางกว่าเดิม เป็นการเพิ่ม ที่วางไข่ และที่เลี้ยงตัวลูกปลามากขึ้น
- สาดปุ๋ยมูลโคและมูลกระบือแห้งบนบริเวณชานบ่อที่ไขน้ำท่วมขึ้นมาใหม่ จะทำให้เกิดไรน้ำและผักบนชานบ่อเจริญงอกงามขึ้นอีกด้วย
- ปล่อยให้ผักขึ้นรกในบริเวณชานบ่อ ผักเหล่านี้ปลาสลิดจะใช้ก่อหวอดวางไข่ และเป็นกำบังหลบหลีกศัตรของลูกปลาในวัยอ่อนจนกว่าจะแข็งแรงเอาตัวรอดได้
การ วางไข่ ก่อนปลาสลิดจะวางไข่ ปลาตัวผู้จะเป็นฝ่ายเตรียมการเลือกสถานที่ และก่อหวอดซึ่งเป็นฟองน้ำละลายไว้ในระหว่างต้นผักบุ้งโปร่งไม่หนาทึบเกินไป ปกติปลาสลิดตัวเมียจะชอบวางไข่ในที่ร่มมากกว่ากลางแจ้งเมื่อเตรียมหวอดเสร็จ แล้ว ปลาก็จะเริ่มผสมพันธุ์กันโดยตัวผู้จะเริ่มไล่ต้อนตัวเมียเข้าใต้บริเวณหวอด และรัดท้องตัวเมียให้ไข่ออกแล้วปล่อยน้ำเชื้อเข้าผสมกันไข่ จากนั้นปลาตัวผู้จะอมไข่เข้าใต้หวอด ไข่จะลอยติดอยู่ที่หวอด นอกจากการเพาะพันธุ์ปลาสลิดในบ่อแล้วยังสามารถเพาะในถังทรงกลมได้อีกด้วย
การเตรียมบ่อสำหรับ เลี้ยงปลาสลิด
การใส่ปูนขาว บ่อที่ขุดใหม่ โดยทั่วไปแล้ว ดินมักจะมีสภาพ เป็นกรด ควรใช้ปูนขาวโดยให้ทั่วบ่อ 1 กิโลกรัม ต่อเนื้อที่ 10 ตารางเมตร เพื่อแก้ความเป็นกรดของดินให้เจือจาง
ถ้าเป็นบ่อเก่าที่ไม่เคยใช้ เลี้ยงปลาสลิด ควรกำจัดวัชพืชต่าง หากบ่อตื้นเขินไม่เหมาะแก่ การเลี้ยงปลาสลิด ควรสูบน้ำออกลอกเลนและตกแต่งพื้นบ่อ ให้มั่นคงแข็งแรง แล้วตากบ่อให้แห้งประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อให้แสงแดดช่วยฆ่าและกำจัดเชื้อโรคต่าง ๆ
ก่อนจะปล่อยพันธุ์ปลา ลงเลี้ยง ควรใช้โล่ติ๊นฆ่าศัตรูต่าง ๆ ของปลาในบ่อให้หมดสิ้นเสียก่อน โดยใช้โล่ติ๊นสด หนัก 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 1 0 0 ลูกบาศก์เมตร ทุบโล่ติ๊นให้ละเอียดแช่น้ำไว้ โล่ติ๊นสดหนัก 3 กิโลกรัม ใช้น้ำประมาณ 2 ปีบ ขยำเอาน้ำสีขาว ออกหลาย ๆ ครั้ง จนหมด แล้วน้ำไปสาดให้ทั่ว ๆ บ่อ ปลาต่างๆ ที่เป็นศัตรูจะเริ่มตายหลังจากที่ใส่โล่ติ๊นลงไปประมาณ 30 นาที จากนั้นจะตายต่อไป จนหมดบ่อ แล้วปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 7 – 8 วัน เพื่อให้พิษของโล่ติ๊นสลายตัวหมดเสียก่อน จึงนำพันธุ์ปลาสลิดปล่อยลงเลี้ยงต่อไป
