ฟาร์มกัญญา เก่งการเพาะพันธุ์ปลานิล

โฆษณา

ทางทีมงานสัตว์น้ำ ได้รับเกียรติจาก คุณบุญสม ปรีเดชา หรือ คุณบุ๊ค ผู้ดูแล ฟาร์มกัญญา จังหวัด นครปฐม เป็นฟาร์มเพาะและจัดจำหน่ายลูกปลานิล โดยจุดเริ่มต้นของการทำฟาร์มกัญญา เริ่มต้นตั้งแต่สมัยของคุณแม่ คุณบุ๊ครับช่วงต่อมา เริ่มทำมาแล้วประมาณ 22 ปี ปลาชนิดแรกที่เพาะ คือ ปลาดุก และ ปลาจาระเม็ด

ปลานิล (Nile Tilapia) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่งของไทย ซึ่งมีคุณค่าทางเศรษฐกิจนับตั้งแต่ปี 2508 เป็นต้นมา จากคุณสมบัติของปลานิลซึ่งเลี้ยงง่าย เจริญเติบโตเร็ว และเป็นที่นิยมของผู้บริโภค ทำให้เกษตรกรหันมานิยมเลี้ยงปลานิลอย่างกว้างขวาง ปัจจุบันปริมาณการเลี้ยงปลานิลประมาณ 200,000 ตัน มูลค่าประมาณ 7,900 ล้านบาท (คิดที่ราคาเฉลี่ยกิโลกรัมละ 39.32 บาท) ซึ่งปัจจุบันปริมาณการเลี้ยงปลานิลคิดเป็นร้อยละ 30.0 ของปริมาณการเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืดทั้งหมดของไทย ส่วนมูลค่าของปลานิลนั้นคิดเป็นร้อยละ 20.0 ของมูลค่าการเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืดทั้งหมดของไทย ซึ่งการเพาะเลี้ยงปลานิลของไทยร้อยละ 81.9 เป็นการเลี้ยงในบ่อ ส่วนที่เหลือนั้นเลี้ยงใน นาข้าว และ ร่องสวน

การเพาะพันธุ์ปลานิล

เดิมทีคุณบุ๊คจบการศึกษาในสาขาวิชาบัญชี แต่ด้วยที่ตนเองรักในการทำงานอิสระ ไม่ชอบใช้ชีวิตอยู่ตามกรอบ ทำให้คุณบุ๊คเลือกที่จะดูแลฟาร์มต่อจากคุณแม่ เลยเลือกที่จะศึกษาหาความรู้ทางด้านการเพาะพันธุ์ปลาอีก 2 ปี ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อนำความรู้ที่ได้กลับมาพัฒนาฟาร์ม

หลังจากนั้น 3-4 ปี จึงเริ่มเพาะปลานิลอย่างจริงจัง และมีการขยายพันธุ์ปลาเพิ่มขึ้นนเรื่อยๆ สาเหตุที่สนใจมาเพาะเลี้ยงปลานิลเพราะเห็นถึงตลาดปลาพันธุ์นี้เป็นที่มีต้องการสูง บวกกับสมัยนั้นฟาร์มปลานิลยังมีไม่มาก ทำให้เห็นถึงการน่าลงทุนเพื่อเพิ่มยอดขายให้แก่ฟาร์ม

ความจริงแล้วฟาร์มกัญญาไม่ได้มีเพียงแค่การเพาะพันธุ์ปลานิลชนิดเดียว แต่ยังมีปลาอีก 3-4 พันธุ์ เช่น ปลาทับทิม ปลายี่สก หรือ ปลาตะเพียน แต่ทั้งหมดที่กล่าวมา ทางคุณบุ๊คเองเพาะปลาเหล่านี้เพื่อความต้องการของตนเอง เห็นว่าบ่อเลี้ยงตรงส่วนนั้นไม่มีปลา จึงเลือกลงพันธุ์ปลาข้างต้น เพียงเพราะต้องการให้ลูกค้าได้นำปลาเหล่านี้ไปเลี้ยงบ้าง โดยจะให้ลูกพันธุ์ไปแบบฟรี ให้ลูกค้าได้มีอะไรทำ หรือลองทำอะไรใหม่ดูบ้าง

การคัดเลือกพ่อ-แม่พันธุ์ปลา

ทางฟาร์มของคุณบุ๊คจะใช้พ่อแม่พันธุ์ที่คัดสรรมาเอง ซึ่งวิธีการเลือกของทางฟาร์มขอเก็บเป็นเทคนิค แต่ก็พร้อมเผยเทคนิคเล็กๆ น้อยๆ ให้มีอะไรติดไม้ติดมือกลับไปบ้าง คุณบุ๊คกล่าวว่า “พ่อ-แม่พันธุ์ปลานิลที่ดีไม่จำเป็นต้องเป็นปลาขนาดใหญ่ อ้วนท้วมสมบูรณ์ เราสามารถเลี้ยงพ่อ-แม่พันธุ์ปลาได้ ตั้งแต่ปลานิลมีน้ำหนักตัว 200-300 กรัม”

โฆษณา

แต่ทางฟาร์มกัญญาจะใช้ปลานิลที่มีน้ำหนักตัว 400-500 กรัม เพื่อให้ปลาได้มีภูมิคุ้มกัน และง่ายต่อการเลี้ยงขึ้น และจะเลี้ยงพ่อ-แม่พันธุ์ต่อเป็นระยะเวลา 6 เดือน หลังจากนั้นสามารถนำพ่อ-แม่พันธุ์ปลานิลไปทำการผสมพันธุ์ได้เลย

สภาพพื้นที่เลี้ยงปลานิล

บ่อเพาะเลี้ยงของฟาร์มกัญญามี 2 แบบ คือ ฟาร์มบ่อดิน และ ฟาร์มปูนซีเมนต์ จะลงพ่อแม่พันธุ์ปลานิลในอัตราส่วน 1 : 4 ตามลำดับ ซึ่งจะมีอัตรารอดอยู่ที่ประมาณ 600,000 ตัว/อาทิตย์ โดยความแตกต่างกัน บ่อดิน และ บ่อปูนซีเมนต์ คือ ใน ช่วงฤดูหนาว บ่อดินจะมีผลผลิตที่ดีกว่า แต่จะมีการจัดการบ่อที่ยากกว่าบ่อปูนซีเมนต์ เช่น การปล่อยน้ำเข้า-ออก การทำความสะอาด อุณหภูมิ เป็นต้น ในทางกลับกัน ช่วงฤดูร้อน และ ฤดูฝน ผลผลิตการเพาะจะน้อยกว่า แต่ปัจจัยภายนอกทำให้ง่ายต่อการจัดการและดูแลฟาร์ม

วิธีการสังเกตแม่พันธุ์ปลานิลว่าสร้างไข่หรือไม่ ให้สังเกตภายในปากของปลานิลว่ามีไข่ในปากมั้ย สังเกตสัปดาห์ละครั้ง ถ้าหากเป็นแม่พันธุ์ปลานิลที่เพิ่งปล่อย หลังจากบ่ออนุบาลมาบ่อเพาะผสมพันธุ์ จะใช้เวลาประมาณ 1 เดือน ที่ ตัวเมียจะทำการสร้างไข่ โดยในทุกๆ ปีจะมีการย้ายแม่พันธุ์ปลานิลไปบ่อปูนซีเมนต์ เพื่อเป็นการพักไข่ และจะเริ่มปล่อยกลับบ่ออีกทีในช่วงฤดูร้อน ซึ่งแม่พันธุ์ปลานิลจะใช้ผสมพันธุ์ได้อยู่ในช่วงเวลาที่แม่พันธุ์ชุดนั้นพักอยู่ คือ แม่พันธุ์ปลานิลที่เตรียมสำรองไว้อยู่ก่อนแล้วอีกหนึ่งชุด เพื่อป้องกันการผลิตที่ไม่เพียงพอต่อการความต้องการของตลาด

การอนุบาลปลานิล

การอนุบาลปลานิลจะเริ่มทันทีตั้งแต่เก็บไข่จากบ่อผสมพันธุ์ จะมีการฆ่าเชื้อก่อนการนำไข่เข้าไปทำโรงพัก หลังจากนั้นจะใส่ไข่ปลาไว้ในขวดโหลหรืออ่างน้ำวน ใช้เวลาประมาณ 7 วัน แต่ทั้งนี้ต้องดูระยะของไข่แต่ละชุด เมื่อครบกำหนดจะย้ายไปกระชังที่เตรียมไว้ อาหารที่ให้จะเป็นปลาป่นผสมกับฮอร์โมน ให้วันละ 8 มื้อ เป็นเวลา 25 วัน ไซซ์ปลาที่ได้ คือ 2.5-3.5 เซนติเมตร ราคาขายจะอยู่ที่ตัวละ 0.5 บาท

หัวใจสำคัญของการอนุบาล ลูกปลานิล คือ การดูแลเอาใจใส่ในทุกๆ จุด ไม่ว่าจะเป็น น้ำ อากาศ อาหาร และ จุลินทรีย์ ต้องดูแลอย่างทั่วถึงทั้งหมด คุณบุ๊คจะเดินตรวจงานในช่วงเช้าและเย็นของทุกๆ วันตลอด เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีปัญหาในระหว่างการอนุบาล

การบริการหลังการขาย

สำหรับ การดูแลหลังการขาย เมื่อลูกค้าที่สั่งลูกปลานิลจากฟาร์มกัญญามีปัญหาในการเลี้ยง สามารถติดต่อทางฟาร์มได้ตลอดเวลา และจะมีการเช็คการเจริญเติบโตทุกๆ 1 เดือน อีกด้วย

โฆษณา

ขอขอบคุณ คุณบุญสม ปรีเดชา ที่ให้ความรู้ด้านการเพาะพันธุ์ปลานิล “กัญญาฟาร์ม” 35หมู่ 1 ต.ลำลูกบัว อ.ดอนตูม จ.นครปฐม