จากการเริ่มทำฟาร์มไก่ไข่ 500 แม่ และฟาร์มหมู 30 แม่ สู่การต่อยอดทำธุรกิจโรงแรม และร้านอาหาร นิตยสารสัตว์บก มีโอกาสมาสัมภาษณ์ “คุณศานิต มหพันธุ์ทิพย์” เจ้าของ “พันธุ์ทิพย์ฟาร์ม” และครอบครัว ถึงจุดเริ่มต้นของพันธุ์ทิพย์ฟาร์ม สู่การทำธุรกิจร้อยล้าน ต่อยอดโรงแรม ร้านอาหาร และฟาร์มไก่ไข่ที่ใหญ่ที่สุดในจังหวัดระนอง ผลิตไก่ไข่
จุดเริ่มต้นการเลี้ยงไก่ไข่
คุณศานิตได้เล่าถึงประวัติความเป็นมาว่า แต่เดิมทางครอบครัวทำธุรกิจเกี่ยวกับประมง และมีโรงงานปลาป่น แต่โดยนิสัยส่วนตัวไม่ชอบธุรกิจประเภทนี้ อยากทำธุรกิจสีเขียว ธุรกิจสายเกษตร ในปี 2523 จึงทดลองมาเลี้ยงไก่ไข่ สร้างโรงเรือนเอง โดยเริ่มจากเลี้ยงลูกไก่ประมาณ 500 ตัว ของรุ่งรักษ์ฟาร์ม โดยขับรถไปรับลูกไก่เองที่ฟาร์มแล้วนำกลับมาเลี้ยงที่ระนอง
“เราทำเองทุกอย่าง ตั้งแต่สร้างโรงเรือนเอง หาซื้อไม้มาสร้างกรงให้แม่ไก่ ต้องตื่นตี 5 มาดูแล ให้อาหาร เก็บไข่ เข้าโรงคัด มีไข่ไก่กี่เบอร์ก็คัดไปตามเบอร์ สมัยนั้นยังไม่มีเครื่องคัดไข่ ได้คัดเองจนชำนาญ” คุณศานิตเปิดเผยถึงจุดเริ่มต้น
เคยเลี้ยงถึงจุดพีคสุด ผลิตไข่ไก่ได้ 1.2 แสนฟอง/วัน ช่วงนั้นการแข่งขันน้อยเลยได้กำไรดี จึงได้ขยายธุรกิจมาเรื่อยๆ แต่ปัจจุบันได้ลดจำนวนลงมาครึ่งหนึ่ง“คือ เราถอยตัวเราเอง เราไม่ดันขึ้นไป เพราะเรารู้ว่าการแข่งขันมันสูง ดันขึ้นไปยิ่งมีแต่จะขาดทุน จึงเริ่มถอยมาเรื่อยๆ ทั้งไก่ไข่ และไก่รุ่น ในส่วนของไก่รุ่น เมื่อเราเริ่มถอย ก็มีบริษัทใหญ่ๆ เข้ามาแย่งลูกค้าไป ช่วงนั้นขาดทุนก่อนที่ราคาจะดีขึ้น ขาดทุนมา 2-3 ปี ราคาเพิ่งเริ่มดี ขาดทุนทั้งเกษตรกรผู้เลี้ยงหมู ไก่ไข่ และไก่เนื้อ แต่โชคดีที่มีเกษตรกรที่เป็นลูกค้ายังติดต่อเข้ามาซื้ออยู่ เพราะมั่นใจในคุณภาพของฟาร์มเรา”
โดยที่ฟาร์มจะเลี้ยงในระบบเปิด เพราะคิดว่าถ้าหากทำโรงเรือนระบบปิดแบบได้มาตรฐานไปแล้ว แต่ว่าเทคโนโลยีเข้าไม่ถึง พลังงานไม่เพียงพอ จะทำให้เกิดการสูญเสียเยอะกว่าเดิม จึงตัดสินใจเลี้ยงในระบบเปิด และดูแลจัดการฟาร์มให้ได้มาตรฐาน และทำวัคซีนตามโปรแกรมเสมอ โดยใช้วัคซีนของ บริษัท โซเอทิส (ประเทศไทย) จำกัด
ซึ่งคุณศานิตได้กล่าวเรื่องนี้ว่า “บริษัท โซเอทิส คือ ธุรกิจเวชภัณฑ์สัตว์ ซึ่งเป็นบริษัทระดับโลกที่ดูแลผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพของสัตว์เลี้ยง มีผลิตภัณฑ์ยาและวัคซีนคุณภาพ โดยทุ่มเทความอุตสาหะ พยายาม และปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องยาวนาน ซึ่งทำให้โซเอทิสสามารถรับมือกับปัญหาต่างๆ ที่ลูกค้าหรือผู้เลี้ยงสัตว์เผชิญอยู่”
การให้อาหารไก่ไข่
ในส่วนของอาหารช่วง 1 ปีแรก ทางฟาร์มผสมอาหารเอง แต่ไม่คุ้มทุน เนื่องจากวัตถุดิบส่วนใหญ่ต้องนำมาจากกรุงเทพ จึงตัดสินใจใช้อาหารสำเร็จรูปของ บริษัท เหรียญทองฟีด (1992) จำกัด และยังใช้มาจนถึงปัจจุบัน “ผมคิดว่าบริษัท เหรียญทอง มีความจริงใจในการทำธุรกิจ เมื่อเรามีปัญหาเราแจ้งไป ทางบริษัทมีการแก้ไขให้ทันที แก้ไขตรงจุด และอาหารมีคุณภาพดี มีความสม่ำเสมอ” คุณศานิตยืนยันถึงคุณภาพอาหาร
เมื่อไก่ไข่เริ่มให้ผลผลิตน้อยลง ซึ่งทางฟาร์มจะปลดแม่ไก่ที่อายุ 70 สัปดาห์ โดยไก่แก่ที่ปลดจะขายให้คนพม่า ซึ่งคนพม่าชอบกินเนื้อไก่แก่ จึงทำให้ไก่แก่ที่ระนองจะขายได้ในราคาที่ดี ส่วนไข่ไก่จะส่งขายให้ลูกค้าประจำ ขายส่งในเมืองเป็นส่วนใหญ่ และมีขายตามร้านโชห่วยทั่วไป
“ฟาร์มไก่ไข่ก่อตั้งในปี 2523 จนวันนี้ฟาร์มอยู่คู่ชาวระนองมาเกือบ 40 ปี ด้วยความรัก ความใส่ใจ ที่ต้องการส่งมอบความสดใหม่ รักษาคุณค่าโภชนาการของไข่ไก่ทุกฟอง หัวใจของการดำเนินธุรกิจฟาร์มที่ยังทำให้ฟาร์มยังยิ้มได้ในทุกภาวะบีบคั้นทางการตลาด คือ เราเชื่อว่าไข่จากพันธุ์ทิพย์ฟาร์ม เป็นแหล่งพลังงาน เป็นอาหารที่ทรงคุณค่า ทุกคนสามารถซื้อให้คนที่รักบริโภคได้”
“พอทำไก่ไข่ได้ 10 ปี ก็มีฟาร์มหมูที่ระนองทะเลาะกัน เจ้าของฟาร์มต้องการเซ้งกิจการ ซึ่งตอนนั้นมีแม่หมูอยู่ประมาณ 30 แม่ มีโรงเรือนให้อยู่ 3โรงเรือน เล้าหมู เล้าผสม เล้าคลอด และมีคนงานให้ เราสนใจจึงได้กู้เงิน และเซ้งกิจการมา กลายเป็นที่มาของการทำฟาร์มหมู” คุณศานิตเปิดเผย
สภาพพื้นที่เลี้ยงหมู
เมื่อกิจการฟาร์มหมูพอไปได้ จึงได้เริ่มหาที่ขยาย เพราะที่ตรงนี้มีสัญญาอยู่ได้ 10 ปี จึงย้ายหมูจากตรงที่เซ้งกิจการมาไปอยู่ที่ฟาร์มไก่ไข่ ซึ่งตอนนั้นมีหมูอยู่ประมาณ 100 แม่ โดยมีการแบ่งพื้นที่เป็นโซนๆ โซนที่ 1 จะเป็นฟาร์มไก่ไข่ โซนที่ 2 เป็นฟาร์มหมู และโซนสุดท้ายเป็นฟาร์มไก่รุ่น ในพื้นที่ทั้งหมด 60 ไร่ พอขยายมาได้ประมาณ 350 แม่ ก็เริ่มมีปัญหาการเลี้ยงระหว่างไก่ไข่กับหมู และเรื่องสิ่งแวดล้อม จึงได้ย้ายหมูไปที่บ้าน
ซึ่งมีฟาร์มหมูขุนอยู่ 3 หลัง แต่ก็มีปัญหาเรื่องสิ่งแวดล้อมอีก จึงย้ายอีกไปอยู่ที่ฟาร์มใหม่ คือ ที่ตรงนี้มีพื้นที่ประมาณ 60-70 ไร่ เลี้ยงเฉพาะหมูอย่างเดียว ในระบบเปิด ปัจจุบันมีหมูแม่พันธุ์อยู่ 1,000 ตัว ผลิตลูกหมูขาย ส่วนหนึ่งก็ขุนขายเอง
การบริหารจัดการฟาร์มหมู
เนื่องจากที่ฟาร์มเป็นระบบเปิด จึงต้องมีการวางแผนจัดการฟาร์มให้มีมาตรฐาน ตั้งแต่เกิดโรคระบาดได้มีการประชุมวางแผนป้องกัน แบ่งพื้นที่เป็นสัดส่วนไม่ให้คนนอกเข้าฟาร์ม และไม่ให้คนในออกนอกฟาร์ม เพื่อป้องกันเชื้อจากที่หนึ่งสู่อีกที่หนึ่ง และเชื้อจากภายนอกเข้าสู่ฟาร์ม มีการทำลานขายลูกหมูใหม่ ให้อยู่นอกรั้ว ให้รถรับลูกหมูรอรับอยู่นอกรั้ว และสร้างโกดังอาหารใหม่
ส่วนเรื่องตลาดจะขายให้ลูกค้าเจ้าเดิมที่เคยซื้อขายกับฟาร์มที่เซ้งมา แต่ก่อนจะเน้นขายหมูขุน แต่พอเริ่มมีบริษัทใหญ่เข้ามาตีตลาดหมูขุน การแข่งขันเริ่มสูง จึงเปลี่ยนมาขายลูกหมูแทน ซึ่งใช้ต้นทุนน้อยกว่าเดิม การจัดการง่ายกว่า ใช้เวลาเลี้ยงไม่นานก็สามารถขายได้ โดยใช้ราคาตามประกาศของสมาคมผู้เลี้ยงสุกรแห่งชาติเป็นเกณฑ์
เรื่องอาหารทางฟาร์มใช้อาหารสำเร็จรูปของ บริษัท เบทาโกร จํากัด (มหาชน), บริษัท เอส พี เอ็ม อาหารสัตว์ จำกัด และของ บริษัท ยูไนเต็ดฟีดมิลล์ จำกัด (อาหารสำหรับลูกหมู) เรื่องการให้อาหารแต่ละสูตรจะให้คนงานเป็นคนจัดการ เพราะเป็นคนที่อยู่หน้างาน จะรู้ได้ว่าอาหารสูตรไหนเหมาะสม และสูตรไหนมีปัญหาเวลาใช้
ที่ฟาร์มจะมีบ่อไบโอแก๊ส 1 บ่อ นอกจากนำมูลสัตว์มาเปลี่ยนเป็นสารตั้งต้นในการผลิตไฟฟ้าใช้เองภายในฟาร์ม ยังนำส่วนของกากที่ได้จากบ่อนำไปทำเป็นปุ๋ยมูลสัตว์อัดเม็ดขายหน้าฟาร์ม ขายกระสอบละ 200 บาท กระสอบละ 30 กิโลกรัม โดยใช้อุปกรณ์ของ บริษัท ปักธงชัยปศุสัตว์ จำกัด ในการผลิต ทั้งเครื่องอัดเม็ด และเครื่องอบแห้ง
การเปิดโรงแรม และร้านอาหาร ควบคู่การเลี้ยงไก่ไข่ และหมู
คุณรุ่งรพี มหพันธุ์ทิพย์ หรือคุณแต๊ว และลูกๆ เจ้าของธุรกิจ “โรงแรมฟาร์มเฮ้าส์” คุณแต๊วมองว่า การทำฟาร์มไก่ไข่กับหมูจะยากสำหรับลูกๆ ประจวบกับช่วงนั้นคนรู้จักบอกว่ามีโรงแรมกำลังจะขาย รู้สึกว่ามันน่าสนใจ จึงตัดสินใจซื้อต่อมาได้ประมาณ 6 ปีแล้ว
คำแรก “ฟาร์ม” เริ่มต้นจากธุรกิจหลักของครอบครัวมหพันธุ์ทิพย์ คือ ฟาร์มไก่ไข่ เมื่อพ่อแม่ต้องการขยายธุรกิจ จึงเปรียบเสมือนการรวบรวมทุกรายละเอียดของฟาร์ม ด้วยความยึดมั่นในคุณภาพ และความซื่อสัตย์ ผสานกับ “เฮ้าส์” ที่มาจากบ้านแห่งความรักและอบอุ่น ฟาร์มเฮ้าส์ จึงมีบุคลิกที่อบอุ่น ใส่ความรักลงทุกรายละเอียด เราจริงจังในคุณภาพของการพักผ่อนเพื่อให้ลูกค้าพร้อมสำหรับวันใหม่ และเติมความสดชื่นของอาหารเช้าด้วย “ไข่ไก่สดวันแรก” ของแม่ไก่จากพันธุ์ทิพย์ฟาร์ม
ต่อมาได้ต่อยอดการทำธุรกิจโดยการเปิดร้านอาหาร “จริงๆ แล้วไม่ต้องการเปิดร้านอาหาร เพราะต้องการส่งเสริมธุรกิจเจ้าอื่น เป็นการแชร์ลูกค้ากัน แต่ช่วงที่เปิดโรงแรมมาใหม่ๆ อยู่ในเทศกาลสงกรานต์ ร้านอาหารส่วนใหญ่จะปิด คุณแม่กลัวว่าลูกค้าที่มาพักโรงแรมจะไม่มีอาหารทาน จึงเริ่มซื้อของและหากรุ๊ปมาร่วมกันทำอาหาร
ส่วนวัตถุดิบจะเป็นไก่ และไข่ จากฟาร์มเราเอง ซึ่งร้านอาหารเรามีเมนูที่หลากหลาย ทั้งอาหารพื้นเมือง และอาหารตะวันตก ไม่ว่าจะเป็นไก่ฮ้อง ไก่ผัดเต้าซี่ ยาวเย ผัดเหลียงทอดไข่แกงชะอม มันฝรั่งบด สลัด ลาบปลาแซลมอน ฯลฯ” คุณนุ่นลูกสาวเจ้าของโรงแรมฟาร์มเฮ้าส์เผย
การจัดตั้ง “ร้าน ก.ไก่” เป็นศูนย์จำหน่ายสินค้าเกษตรชุมชน
“จากความตั้งใจเป็นร้านของฝากพื้นเมืองระนอง เพื่อให้คุณลูกค้านำกลับไปฝากคนที่รักได้แบบภูมิใจ เฉกเช่น แม่ไก่ที่คัดสรรไส้เดือนอ้วนให้ลูกไก่กิน”
ร้าน ก.ไก่ จะเป็นส่วนที่นำผลผลิตจากฟาร์มมาต่อยอด มาแปรรูป ร้านมีคอนเซ็ปต์ว่า “Farm to Table” คือ ของที่ผลิตในฟาร์มออกมาสู่ภายนอก โดยการนำมาแปรรูปเพื่อยืดอายุผลผลิต และต่อยอดสินค้า บริหารจัดการโดย “คุณจักรพงศ์ มหพันธุ์ทิพย์” หรือ “คุณแบงค์” ลูกชาย ดูแล
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายไข่ไก่ และผลิตภัณฑ์แปรรูปต่างๆ
ในปัจจุบันลูกค้าค่อนข้างใส่ใจเรื่องของอาหารมากขึ้น ใส่ใจในเรื่องของคุณภาพสินค้า ทางฟาร์มจะเลี้ยงไก่ไข่ในปริมาณน้อย แต่จะเน้นที่สามารถขายไข่ได้หมดทุกวัน ไม่มีของค้างในสต็อก ในส่วนของสินค้าแปรรูปจะนำไข่มาทำเป็นเค้ก ของหวาน และนอกเหนือจากนี้ไข่ยังสามารถมาทำเป็นเครื่องดื่มได้
ที่ระนองจะมีของฝากที่เรียกว่า 4 กอ คือ กาหยู กาแฟ กะปิ และกุ้งแห้ง และที่ร้านเพิ่มเติมขึ้นมา คือ ปลาเค็ม หรือกุเลา ในส่วนของร้านจะช่วยเกษตรกรพี่น้องชาวระนอง โดยจะนำของในชุมชุน ทั้งที่ฟาร์มผลิตเอง และชาวบ้านผลิต มาต่อยอดเป็นสินค้าแปรรูป เพื่อให้สินค้าชาวระนองเป็นที่รู้จักมากขึ้น
“หลักในการดำเนินธุรกิจของพันธุ์ทิพย์ฟาร์ม คือ การเกื้อกูลกัน ทุกคนในสังคมช่วยเหลือกัน ทั้งในเรื่องของการพัฒนาสินค้า ต้นทางผู้ผลิต คือ เกษตรกรทำสินค้าและผลิตภัณฑ์ที่ดี ในส่วนของผู้แปรรูป หรือคนขาย ก็ต้องพัฒนาสินค้าให้มีความสวยงาม ถ้าสองอย่างรวมกันได้จะเกิดเป็นสินค้าที่ยั่งยืนและอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข”
“อยากจะแนะนำให้ซื้อไข่ไก่ในพื้นที่จากฟาร์มที่ใกล้บ้าน เพราะจะได้ไข่ที่สด มีคุณภาพ และเป็นการอุดหนุนสินค้าจากเกษตรกรบ้านเรา และหากท่านใดสนใจอยากจะมาเที่ยวที่จังหวัดระนอง มีสถานที่ท่องเที่ยวที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นทะเล น้ำตก บ่อน้ำแร่ ภูเขา ถนนคนเดินทุกวันเสาร์ และทางโรงแรมฟาร์มเฮ้าส์ยินดีให้คำแนะนำและบริการค่ะ”
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก พันธุ์ทิพย์ฟาร์ม ที่อยู่ 78 ม.2 ต.บางนอน อ.เมือง เทศบาลเมืองระนอง โทร.086-471-4650, Facebook Fanpage “พันธุ์ทิพย์ฟาร์ม ระนอง”
ติดต่อสอบถาม ผลิตภัณฑ์แปรรูป ได้ที่ 311 ถนนเรืองราษฎร์ เทศบาลเมืองระนองโทร.093-579-0079, Facebook Fanpage “ก.ไก่ ของฝากระนอง”
ติดต่อสอบถาม โรงแรมฟาร์มเฮ้าส์ ได้ที่ 311/1 ถนนเรืองราษฎร์ เทศบาลเมืองระนอง โทร.089-202-0738, Facebook Fanpage “ฟาร์มเฮ้าส์ ระนอง FarmHouse Ranong” Website www.FarmhouseRanong.com
