การเลี้ยงไก่สามสาย
ศิริฟาร์มไก่ไทย ฟาร์มไก่สามสาย ในรูปแบบการจำหน่ายลูกพันธุ์ไก่สามสาย ไก่สด และไก่ต้มสุก ในช่วงหน้าเทศกาล ถือได้ว่าเป็นฟาร์มปศุสัตว์ด้านสัตว์ปีกที่ค่อนข้างจะครบในทุกส่วน สำหรับสายพันธุ์ไก่ทางฟาร์มเริ่มต้นจากการเพาะสายพันธุ์ไก่ที่นำเข้าจากต่างประเทศ และปรับปรุงจนได้เป็นไก่สามสาย หรือไก่ไทย ของศิริฟาร์มเองโดยตรง ปัจจุบันไก่สามสายของทางฟาร์มได้รับความนิยมจากลูกค้า ทั้งด้านการจำหน่ายลูกไก่สามสาย จนถึงไก่สดเพื่อนำไปประกอบอาหาร
ศิริฟาร์มไก่ไทยเริ่มต้นมาจากคุณพ่อของ คุณสันติ รงศิริกุล ประกอบอาชีพฟาร์มผลิตลูกไก่ไข่สายพันธุ์โร๊ดไอแลนด์เรดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2516 จนปัจจุบันฟาร์มมีอายุนานถึง 40 ปี เดิมทีทางฟาร์มไม่ได้ทำในเรื่องสายพันธุ์ ไก่สามสาย มาก่อน ในอดีตคุณพ่อของคุณสันติประกอบอาชีพชาวสวน ชาวไร่ จึงริเริ่มที่จะหันมาเลี้ยงไก่พ่อแม่พันธุ์ไก่ไข่
โดยเริ่มจากซื้อตู้ฟัก และจากนั้นก็เริ่มผลิตลูกไก่ไข่สายพันธุ์โร๊ดไอแลนด์เรด ทำมาได้นานกว่า 20 ปี ก็ประสบกับปัญหาราคาลูกไก่ตกต่ำมาก เนื่องจากบริษัทรายใหญ่ปรับราคาลูกไก่ลง ทำให้เกษตรกรรายย่อยอยู่ไม่ได้ ฟาร์มเริ่มแรกตั้งอยู่ที่ซอยจรัญสนิทวงศ์ 13 ต่อมาที่ดินตรงส่วนนี้ที่เช่าทำฟาร์มไก่ โดนถนนพุทธมณฑลสาย 1 ตัดผ่าน ทางครอบครัวจึงย้ายมาอยู่ที่ 17/2 หมู่ 4 ตำบลวังตะกู อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม ตั้งแต่เดือนธันวาคม พ.ศ.2528
จากคำแนะนำของเอเย่นต์ที่ค้าขายลูกไก่กับเรา เมื่อปี 2522 ช่วงนั้นฟาร์มก็เริ่มผลิตลูกไก่สามสาย และเริ่มผลิตสายพันธุ์ลูกไก่สามสาย ซึ่งในส่วนของการเริ่มศึกษาเพาะพันธุ์ไก่สามสาย ทางฟาร์มได้ดำเนินธุรกิจมาตั้งแต่ฟาร์มเดิม พอย้ายฟาร์มมาอยู่ที่นครปฐมก็เลยต้องเริ่มต้นนับหนึ่งใหม่ และคุณสันติเองก็เข้ามาดำเนินธุรกิจด้านนี้อย่างเต็มตัว ตอนนั้นจะช่วยกันทำฟาร์มด้วยกัน 5 คน คุณพ่อ คุณแม่ พี่ 2 คน และคุณสันติ จนกระทั่งสามารถที่จะพัฒนาสายพันธุ์ได้มาเรื่อยๆ
สายพันธุ์ไก่
ช่วงแรกสายพันธุ์ไก่ที่นำมาใช้ในการพัฒนาพันธุ์ ทางฟาร์มเลือกใช้ไก่สายพันธุ์ในประเทศไทย ช่วงหลังจึงได้เริ่มสั่งไก่สายพันธุ์จากต่างประเทศเข้ามา โดยสายพันธุ์ที่นำเข้ามาปรับปรุงพันธุ์ช่วงแรกเป็นไก่สายพันธุ์จากประเทศฝรั่งนำเข้ามา 2 สาย สายพันธุ์แรกยังไม่ค่อยประสบผลสำเร็จ เนื่องจากไก่สายพันธุ์ที่นำเข้าเป็นไก่เมืองหนาว ทนอากาศร้อนในบ้านเราไม่ได้ จึงส่งผลต่อสุขภาพของไก่ แต่มีอีกสายพันธุ์หนึ่งสามารถที่จะนำมาพัฒนาสายพันธุ์ได้ จึงทำการเก็บสายพันธุ์นั้นไว้
ต่อมาฟาร์มจึงเปลี่ยนประเทศสั่งนำเข้าสายพันธุ์ไก่เพื่อที่จะนำไก่สายพันธุ์ใหม่ๆ เข้ามา จนได้เจอไก่สายพันธุ์ของประเทศเบลเยียม ซึ่งตัวแทนจำหน่ายสายพันธุ์อยู่ที่ประเทศเบลเยียม แต่แหล่งเพาะพันธุ์ลูกไก่อยู่ที่ประเทศอิสราเอล จึงทำการสั่งเข้ามา ซึ่งเดิมทีฟาร์มจะมีนโยบายการสั่งสายพันธุ์ไก่จากต่างประเทศ 2 ปี ต่อ 1 ครั้ง
จนกระทั่งมาปี พ.ศ.2538-2539 ทางฟาร์มก็หยุดสั่งการนำเข้า เนื่องจากช่วงนั้นภาวะเศรษฐกิจค่าเงินบาทไทยลอยตัว การที่เราสั่งนำเข้าสายพันธุ์ไก่ช่วงนั้นเท่ากับเราต้องจ่ายเงินเพิ่มขึ้นถึง 30% เราสู้ราคาส่วนนี้ไม่ไหว เลยตัดสินใจหยุดสั่งการนำเข้า และเก็บสายพันธุ์ที่มีอยู่ทั้งหมดเอาไว้เพื่อที่จะขยายพันธุ์ ถือได้ว่าปี 2538 เป็นปีสุดท้ายที่มีการนำเข้าสายพันธุ์ไก่
แต่ในช่วงที่ฟาร์มมีการนำเข้าสายพันธุ์ไก่จากต่างประเทศ ไก่ที่ได้จะมีทั้งไก่ตัวเมีย และไก่ตัวผู้ ที่หลงมาด้วย ข้อผิดพลาดของทางบริษัทตรงจุดนี้จึงกลายเป็นข้อดีของทางฟาร์มที่ทำให้มีไก่พ่อพันธุ์เก็บไว้ ฟาร์มจึงนำไก่พ่อแม่พันธุ์ที่เก็บไว้มาขยายพันธุ์ จนถึงจุดที่มีการกระจายของสายพันธุ์ได้อย่างสมบูรณ์ กล่าวคือ ไก่พ่อแม่พันธุ์เป็นสีแดงทั้งหมด
พอเราขยายพันธุ์ไปเรื่อยๆ จนลักษณะของแต่ละสายพันธุ์แสดงออกมามีการเกิดสีขาว สีแดง สีลายข้าวตรอก มีทั้งหมด 3 สีใน 3 กลุ่มนี้ พอเราได้ไก่ในแต่ละกลุ่มออกมาก็นำไก่ในแต่ละกลุ่มผสมพันธุ์กันเอง เพื่อที่จะให้ได้เพดดีกรีในแต่ละกลุ่มออกมา คือ เราต้องการที่จะนำยีนเด่นของไก่ในแต่ละกลุ่มออกมาให้หมด จากนั้นเราก็แยกแต่ละกลุ่มออกมา ตอนนี้ทางศิริฟาร์มไก่ไทยมีไก่ทั้งหมด 4 กลุ่ม ที่สามารถแยกออกมาได้
การเพาะพันธุ์ไก่
แต่เมื่อถึงจุดหนึ่งเราจำเป็นต้องผสมข้ามสายพันธุ์เพื่อป้องกันปัญหาอินบรีดดิ้ง โดยจะอาศัยไก่สีดำของประเทศหนึ่งมาเป็นตัวผสมไขว้ในแต่ละกลุ่ม และก็ได้พัฒนาสายพันธุ์ไก่ โดยการนำเอาไก่ชนพื้นเมืองบ้านเราเข้ามาผสมกับไก่แม่พันธุ์จากต่างประเทศ ที่ฟาร์มเก็บสายพันธุ์ไว้จนฟาร์มพัฒนาสายพันธุ์ จนได้ “ไก่สามสาย” ของทางฟาร์มเองออกมา
แต่ฟาร์มเองต้องมีการเก็บสายพันธุ์ที่เป็นตัวเลือดแท้ 100% ไว้ด้วย ซึ่งตรงส่วนนี้เป็นหัวใจของฟาร์มที่เราต้องรักษาไว้ ปัจจุบันทางฟาร์มเองไม่ได้มีการนำเข้าสายพันธุ์จากต่างประเทศแล้ว และด้วยการนำเข้าในปัจจุบันค่อนข้างที่เป็นเรื่องที่ยุ่งยากมาก เพราะกรมปศุสัตว์จะบังคับให้ฟาร์มที่จะสามารถนำเข้าสัตว์จากต่างประเทศได้ต้องเป็นฟาร์มมาตรฐานเท่านั้น
พ่อไก่ชนที่ฟาร์มนำมาเป็นพ่อพันธุ์ ส่วนหนึ่งทางฟาร์มเพาะพันธุ์เอง อีกส่วนหนึ่งจะนำมาจากคนที่รู้จักทั่วไป โดยที่จะบอกลักษณะที่เราต้องการว่าต้องการลักษณะไหน น้ำหนักเท่าไร อายุเท่าไร เพื่อที่เขาจะจัดหาไก่ชนนั้นๆ มาให้ ซึ่งทางฟาร์มเผยถึงลักษณะไก่ชนที่คัดเลือกนำมาเป็นพ่อพันธุ์ไก่สามสายว่า ลักษณะที่คัดเลือกไก่ชนจะตรงข้ามกับลักษณะของไก่ชนทั่วไป ไก่ที่คัดเลือกจะต้องมีช่วงขาสั้น รูปร่างหน้าอกกลม ทรงเตี้ย ลักษณะดังกล่าวที่ฟาร์มคัดเลือกเพื่อที่จะนำไปเป็นไก่พ่อพันธุ์ไก่เนื้อ
คุณสันติบอกว่าเมื่อเทียบคุณภาพสายพันธุ์ไก่สามสายของต่างประเทศกับสายพันธุ์ไก่ที่นำเข้ามาพัฒนาในประเทศไทยเราเอง คุณภาพของเราจะด้อยกว่าต้นตระกูลที่เรานำเข้ามาประมาณ 30% อัตราการแลกเนื้อ และอัตราการเจริญเติบโต จะด้อยกว่า แต่ในบ้านเราตรงจุดนี้จะไม่มีปัญหามาก เพราะยังสามารถที่จะทำตลาดในบ้านเราได้อยู่
ลักษณะของไก่สามสาย
ลักษณะของไก่สามสาย หรือไก่พื้นบ้าน เช่น ช่วงขาและช่วงคอจะยาว ช่วงหน้าอกจะยาว ไม่กลมมาก ไม่ออกข้าง นอกจากนี้ลักษณะเด่นของไก่สามสายของศิริฟาร์ม หน้าแข้งของขาไก่จะมีทั้งแข้งดำ และแข้งขาว ลักษณะของไก่แข้งดำตลาดมีความต้องการสูงมาก เนื่องจากคนทั่วไปที่เลือกซื้อไก่สามสายจะเลือกดูที่สีของแข้ง ซึ่งในไก่เนื้อจะไม่มีแข้งสีดำอย่างแน่นอน ส่วนไก่เนื้อช่วงขา ช่วงอก จะป้อมสั้น ออกด้านข้าง ส่วนด้านคุณภาพเนื้อไก่สามสายจะไม่เหนียว ไม่เละ มีรสชาติที่อร่อยกว่าไก่เนื้อทั่วไป
การจำหน่ายไก่สามสาย
ศิริฟาร์มยังประกอบธุรกิจจำหน่ายลูกไก่สามสาย ซึ่งเดิมทีทางฟาร์มผลิตลูกไก่ส่งให้กับเอเย่นต์ และเลิกส่งลูกไก่ให้แล้ว สาเหตุที่เลิกทำธุรกิจกับเอเย่นต์เนื่องจากเจอปัญหาเรื่องราคา เพราะโดนบริษัทเอเย่นต์ปรับราคาลูกไก่ลงในช่วงจังหวะที่ราคาลูกไก่ตก เช่นเดียวกับช่วงที่คุณพ่อคุณสันติเคยประสบปัญหา บริษัทจะกดราคาลูกไก่ลงมาเรื่อยๆ จนเรารู้สึกว่าเราไม่สามารถที่จะอยู่ได้ ถ้าเรายังถูกกดราคาอยู่แบบนี้นานๆ
ทางฟาร์มจึงตัดสินใจเลิกการทำธุรกิจกับบริษัทเอเย่นต์ ทุกวันนี้จำนวนลูกไก่ที่นำเข้าฟัก คุณสันติจึงลดจำนวนลง เพราะฟาร์มไม่ได้ผลิตลูกไก่ให้กับเอเย่นต์แล้ว ลูกไก่ที่เราผลิตออกมา ถ้าไม่มีลูกค้ามารับซื้อ เราต้องสามารถเลี้ยงเองได้ทั้งหมด แต่ถ้ามีลูกค้าสั่งซื้อลูกไก่จากฟาร์ม เราก็ขาย แต่เราจะไม่ทำตามราคาของลูกค้า ทางฟาร์มต้องเป็นฝ่ายกำหนดราคาเอง
ส่วนหนึ่งจะไม่ให้ลูกค้ามาเป็นตัวกำหนดราคาทั้งหมด แต่ทางฟาร์มและลูกค้าสามารถที่จะต่อรองกันได้ ทางฟาร์มเองไม่ได้ขอให้ได้กำไรมาก แต่ขอเพียงให้เราสามารถอยู่ได้ก็พอใจ ช่วงที่ราคาลูกไก่แพงขึ้น เราก็จะค่อยปรับราคาสูงขึ้นบ้าง โดยส่วนใหญ่ลูกค้าก็เข้าใจตรงจุดนี้ เพราะเราก็ทำอาชีพเกษตรเหมือนกัน ถ้าเราไม่พึ่งพากันเอง ต่างฝ่ายก็ต่างอยู่ไม่ได้
ปัจจุบันศิริฟาร์มจำหน่ายลูกไก่ในแบบที่เป็นเอเย่นต์ตัวเอง จำหน่ายลูกไก่ให้กับลูกค้าโดยตรง ไม่ผ่านคนกลาง ถึงมือเกษตรกรโดยตรง ถือว่าการจัดจำหน่ายลูกไก่เองโดยไม่ผ่านคนกลาง ฟาร์มได้ราคาดีกว่า แต่ทางฟาร์มเองก็ต้องเข้ามาจัดการในเรื่องของการหาตลาด การขนส่งเพิ่มขึ้น ฟาร์มจะจับลูกไก่ หรือขนส่งลูกไก่ออกเดือนละ 4 ครั้งทุกวันอาทิตย์ อาทิตย์ละ 3,000-4,000 ตัว หรือแล้วแต่ออเดอร์ลูกไก่ที่รับเข้ามาว่ามีมากหรือน้อยเท่าไร
ตอนนี้ทางฟาร์มมีออเดอร์ลูกไก่ส่งให้กับ อบต.จังหวัดอุดรธานี การผลิตลูกไก่เดือนละ 4 ล็อต คุณสันติจะแบ่งขายให้กับลูกค้าที่สั่งซื้อ 2 ล็อต และทางฟาร์มเก็บไว้เลี้ยงเองเพื่อที่จะใช้จำหน่ายในส่วนของไก่สด 2 ล็อต โดยคิวการขายลูกไก่ ทางฟาร์มวางแผนแต่ละอาทิตย์สลับกันไป อาทิตย์ที่ 1 ลูกไก่ที่ผลิตได้ขายให้ลูกค้า อาทิตย์ที่ 2 เป็นของฟาร์ม อาทิตย์ที่ 3 เป็นของลูกค้า และอาทิตย์ที่ 4 เป็นของฟาร์ม
ตอนนี้ลูกค้าของทางฟาร์มโดยส่วนมากเป็นเกษตรกรรายย่อย ลูกค้ารายใหญ่ก็มีบ้างแต่เป็นส่วนน้อย ปัจจุบันคุณสันติบอกกับทางทีมงานว่าตอนนี้ทางฟาร์มไม่ได้เน้นเรื่องของการจำหน่ายลูกไก่มากเท่าไร
แต่ทางฟาร์มจะเน้นเรื่องของธุรกิจที่ครบวงจร คือ ฟาร์มผลิตลูกไก่ได้ ฟาร์มเลี้ยงลูกไก่ และฟาร์มสามารถที่จะหาตลาดไก่สดเองได้ เพราะนอกจากจะจำหน่ายลูกไก่สายพันธุ์ไก่สามสายแล้ว ยังทำธุรกิจด้านการจำหน่ายไก่สด รวมทั้งจำหน่ายไก่ต้ม ในช่วงเทศกาลต่างๆ ไก่สดที่ฟาร์มจำหน่ายจะทำตามออเดอร์ที่ลูกค้าสั่งมา
ด้านตลาดไก่สามสาย และไก่สด
ในส่วนของลูกค้าไก่สด ทางฟาร์มจะมีลูกค้าประจำ กำลังการผลิตไก่สดของทางฟาร์มจะมีกำลังตามสภาพที่ฟาร์มมีลูกไก่อยู่ในมือ เลี้ยงเพื่อรอจำหน่ายในรูปของไก่สดพร้อมเครื่องใน เดือนหนึ่งฟาร์มจะเหลือลูกไก่ไว้สำหรับเลี้ยงเองประมาณ 6,000-7,000 ตัว เพราะ 1 อาทิตย์ ฟาร์มสามารถผลิตลูกไก่ได้ล็อตละ 3,000-3,500 ตัว สำหรับลูกค้ารายย่อยที่ต้องการซื้อลูกไก่สามสายสามารถที่จะมาซื้อจากทางศิริฟาร์มไก่ไทยได้โดยตรงทุกวันจันทร์ ซึ่งทางฟาร์มไม่กำหนดเกณฑ์จำนวนลูกไก่ในการซื้อแต่ละครั้ง เพียงแต่ลูกค้าต้องมาซื้อที่ฟาร์มเอง
ไก่สามสายมีตลาดรองรับหลายประเภท เช่น ขนาดไก่เล็กน้ำหนักอยู่ที่ 1.2-1.3 กิโลกรัม พวกนี้จะนำไปเป็นไก่ย่าง ไก่อบ ต่อมาเป็นไก่ขนาด 1.7-1.8 กิโลกรัม จะเป็นไซส์ไก่ที่ทางตลาดต้องการอีกแบบหนึ่ง
ส่วนไก่ที่น้ำหนักมากกว่านี้จะเป็นในส่วนของไก่ใหญ่ คือ ไก่ที่ใช้ในช่วงเทศกาลต่างๆ อย่างเทศกาลสารทจีน ก็จะเป็นไก่ที่มีอายุ 4 เดือนขึ้นไป โดยจะแบ่งเป็นไก่ตัวเมีย จะเรียกว่าไก่สาว ไก่ตัวผู้ที่ตอนแล้วก็จะเป็นไก่ตอน ส่วนเรื่องของราคาไก่ในตลาดจะขึ้นอยู่ในแต่ละช่วงจังหวะ อย่างราคาในช่วงนี้ถือว่าเกษตรกรสามารถที่จะอยู่ได้
ราคาจับไก่
ราคาจับไก่ตอนนี้ถ้าเป็นไก่เล็กจะตกกิโลกรัมละ 65 บาท ไม่มีการแยกเพศ ราคาเดียวกันทั้งหมด ส่วนราคาไก่สาวและไก่ตอนราคาจะแตกต่างกัน ไก่สาวที่ใช้ช่วงเทศกาลอยู่ที่กิโลกรัมละ 80-85 บาท ไก่ตอนอยู่ที่กิโลกรัมละ 70 บาท ราคาตัวผู้จะถูกกว่าไก่ตัวเมีย เนื่องจากไก่ตัวผู้มีน้ำหนักที่มากกว่าไก่ตัวเมีย
ซึ่งไก่ตัวผู้น้ำหนักจะอยู่ที่ 3 กิโลกรัม ไก่ตัวเมียเฉลี่ยน้ำหนักประมาณ 2.2 กิโลกรัม ปกติไก่สดที่ทางฟาร์มจำหน่ายจะเป็นไก่ในช่วงอายุ 2-3 เดือน ทำการเชือดไก่เองทั้งหมด ราคาไก่สดผูกราคากับลูกค้าขาประจำอยู่ที่กิโลกรัมละ 100 บาท ส่วนไก่แม่พันธุ์ของฟาร์มที่ปลดแล้ว ฟาร์มจะทำการเชือดเพื่อรอจำหน่ายให้กับลูกค้า ซึ่งราคาไก่สดของไก่แม่พันธุ์จะขึ้นอยู่กับช่วงเวลา ช่วงนี้ราคาตกอยู่ที่กิโลกรัมละ 50 กว่าบาท
ส่วนมากไก่ปลดจะถูกนำไปต้มทำข้าวมันไก่ หรืออาจจะนำไปประกอบอาหารอื่นๆ ในกลุ่มคนที่นิยมรับประทานไก่แก่ เนื้อไม่เละ ไก่ปลด โดยส่วนมากจะมีลูกค้ามารับซื้อจำนวนมาก เพราะราคาถูก และเนื้อไก่เยอะ ไก่พ่อพันธุ์อายุการปลดของฟาร์มจะปลดไก่เมื่อน้ำเชื้อหมด ซึ่งฟาร์มจะเช็คดูคุณภาพน้ำเชื้อจากปริมาณไข่ลมที่ได้ ไก่พ่อพันธุ์ที่ปลด ทางฟาร์มขายให้ลูกค้า โดยส่วนใหญ่ไก่พ่อพันธุ์จะไม่นิยมนำเนื้อไก่ไปประกอบอาหาร แต่จะนำไปเป็นส่วนของการทำน้ำซุปในหูฉลาม และอาหารอื่นๆ
การให้อาหาร ไก่สามสาย
ด้านการจัดการ ไก่สามสาย จะเลี้ยงแบบเป็นฝูงเช่นเดียวกับไก่เนื้อ ไม่มีการแยกเพศไก่ แต่จะแยกเพศไก่ก็ต่อเมื่อช่วงหน้าเทศกาล การแยกเพศ ไก่สามสาย จะแยกเมื่ออายุไก่อยู่ที่ 2 เดือนครึ่งถึง 3 เดือน อาหารที่ใช้ในการเลี้ยงไก่ ศิริฟาร์มจะซื้ออาหารสำเร็จรูปเฉพาะในส่วนของอาหารลูกไก่เบอร์ 1 เพียงตัวเดียว เพื่อใช้เลี้ยงลูกไก่เป็นระยะเวลา 1 เดือน
หลังจากนี้อาหารที่ใช้เลี้ยงทางฟาร์มจะผสมเองทั้งหมด รวมทั้งในส่วนอาหารของพ่อแม่พันธุ์ก็ผสมใช้เอง และนอกจากการผสมอาหารตามวัตถุดิบทั่วไป ทางฟาร์มยังเสริมด้วยการผสมสมุนไพรไทยลงไปในอาหารไก่ด้วย เพื่อที่จะไปเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของไก่ให้ดีขึ้นโดยสมุนไพรที่ใช้ไม่มีผลต่อร่างกายของไก่ทั้งสิ้น ซึ่งอาหาร ไก่สามสาย กับไก่พ่อแม่พันธุ์จะผสมอาหารคนละสูตรไม่สามารถใช้อาหารตัวเดียวกันในการเลี้ยงได้ อาหาร ไก่สามสาย ปริมาณโปรตีนจะต่ำกว่าอาหารไก่เนื้อ ดังนั้นอาหารที่ฟาร์มผสมออกมาก็ไม่จำเป็นที่จะต้องปรับระดับโปรตีนให้สูงเหมือนอาหารไก่เนื้อ เพราะ ไก่สามสาย กินมากเท่าไร ตัวไก่ก็จะโตได้เท่านั้น
อายุการจับ ไก่สามสาย เมื่ออายุได้ 75-80 วัน น้ำหนักก็จะอยู่ที่ประมาณ 1.3-1.4 กิโลกรัม จะเริ่มขายได้ วัตถุดิบอาหารสัตว์ทางฟาร์มจะสั่งซื้อมาเก็บไว้ในโกดังเพื่อรอผสมอาหาร การผสมอาหารในแต่ละครั้งผสมขนาด 1 ตัน ต่อสูตรอาหารไก่ ไก่แม่พันธุ์ใช้ได้ประมาณ 3 วัน ไก่สามสายใช้ได้ 2 วัน ต่อตัน
ราคาวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่ทางฟาร์มสั่งมาผสมอาหารเอง ต้นทุนด้านค่าอาหารจะถูกกว่าการซื้ออาหารสำเร็จรูป เมื่อราคาวัตถุดิบอาหารสัตว์แพงขึ้น เราก็ได้รับผลกระทบตรงนี้ด้วย แต่ในช่วงที่ราคาวัตถุดิบราคาปรับตัวลดลง ทางฟาร์มเองก็จะได้ตรงส่วนนี้ก่อนเช่นกัน และข้อสำคัญที่สุดในการผสมอาหารใช้เอง คือ เราสามารถที่จะควบคุมคุณภาพอาหารได้เองทั้งหมด ซึ่งถ้าเป็นการซื้ออาหารสำเร็จรูปจากภายนอกมาใช้ เราจะไม่สามารถที่จะรู้ได้เลยว่าในส่วนผสมของทางบริษัทนั้นได้คุณภาพมากน้อยเพียงใด
เมื่อก่อนทางฟาร์มเคยใช้อาหารสำเร็จรูปของบริษัทรายใหญ่ในการเลี้ยงไก่ แต่เมื่อไปถึงจุดหนึ่งเราต้องหยุด เพราะว่ามีปัญหาเหมือนกันหมดทุกบริษัท ที่ฟาร์มใช้บริการ คือ อาหารสัตว์ที่ฟาร์มซื้อมาจากบริษัท จะเป็นอาหารเฉพาะที่ไม่มีขายตามท้องตลาด เมื่อเรามีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพอาหารที่ได้ บริษัทก็จะไม่เดือดร้อนในส่วนนี้ เพราะเราเป็นเพียงลูกค้ารายเฉพาะไม่ใช่ลูกค้าตามท้องตลาดทั่วไป ส่วนถุงอาหารที่ใช้บรรจุอาหารมาจะเป็นในรูปแบบถุงกระสอบธรรมดา ปั๊มเพียงคำว่าใช้เฉพาะในฟาร์ม ไม่มีเครื่องหมายการค้าของทางบริษัทที่ผลิตให้ ตรงนี้เราจึงไม่สามารถที่จะเรียกร้องเอาผิดกับทางบริษัทได้ ไม่มีทางที่ทุกคนจะยอมเสียอะไรบางอย่างเพื่อที่จะไม่ได้อะไรกลับคืน
การป้องกันกำจัดโรคระบาด
การจัดการเรื่องสุขภาพ ไก่สามสาย โดยปกติต้องมีการทำวัคซีนเช่นเดียวกับไก่เนื้อ และไก่ไข่ แรกเกิด ทางฟาร์มจะทำวัคซีนมาเร็กซ์ ซึ่งวัคซีนมาเร็กซ์โดยทั่วไปจะมีวัคซีน 2 ตัว แต่สำหรับ ไก่สามสาย จะใช้วัคซีนโรคนี้ เรียกว่าวัคซีนเดี่ยว HVT ทำแรกเกิดในลูกไก่วันแรก โปรแกรมวัคซีนต่อมาใน 7-10 วัน ทำวัคซีนนิวคาสเซิล ช่วง 15 วัน ทำวัคซีนกัมโบโร และจะทำวัคซีนนิวคาสเซิล และกัมโบโร อีกรอบในช่วงลูกไก่อายุครบ 25 วัน คือ ทำวัคซีนซ้ำต่อ จาก 15 วันแรกที่ทำวัคซีน เพราะวัคซีนเชื้อเป็นจะขึ้นสูงสุดในช่วง 15 วันแรก ความต้านทานของโรคที่ทำวัคซีนในช่วงนี้จะค่อนข้างสูง
หลักๆ ในไก่ไทยจะเป็นวัคซีน 3 ตัวนี้ แต่สำหรับเกษตรกรที่มีปัญหาในเรื่องของยุงจำเป็นต้องมีการทำวัคซีนฝีดาษเพิ่มเติมขึ้นมา หรือในส่วนของการทำวัคซีนอหิวาต์ซึ่งก็ขึ้นอยู่ในแต่ละพื้นที่การเลี้ยงนั้นๆ ปัญหาเรื่องโรคจะเป็นเฉพาะในแต่ละพื้นที่ คือ การที่เราเลี้ยงสัตว์ในที่เดิมๆ ซ้ำตลอดมาเป็นเวลานาน เชื้อโรคต่างๆ ที่อยู่ในบริเวณนั้นก็ไม่มีทางที่จะหมดไปได้
นอกจากเลิกธุรกิจด้านการปศุสัตว์ชนิดนั้นไปเป็นระยะเวลาที่นานพอที่เชื้อโรคของสัตว์ชนิดนั้นหายไป ถึงแม้ว่าจะมีการพักเล้าตรงนี้ เล้าอื่นที่ยังเลี้ยงไก่อยู่ เชื้อโรคก็ยังคงอยู่เช่นเดิม โดยตามความเป็นจริงแล้วเราก็ไม่สามารถที่จะทำได้ แต่เราต้องมาคิดว่าเราจะทำอย่างไรเพื่อที่เชื้อโรคในส่วนนี้ไม่สร้างความรุนแรงให้กับฟาร์ม หรือให้มีความเสียหายน้อยที่สุด ตรงนี้จะเป็นหลักสำคัญ
การฟักไข่
การเข้าฟักของฟาร์ม ตู้ฟักของฟาร์มเป็นตู้แบบสมัยก่อนที่มีตู้เกิดและตู้ฟักอยู่ในตู้เดียวกัน โดยจะย้ายไข่ออกจากตู้ฟักในวันที่เข้าฟักครบ 18 วัน เพื่อนำมาเข้าตู้เกิด อุณหภูมิของตู้ฟักกำหนดให้ไม่เกิน 100 องศาฟาเรนไฮต์ ทำการรมควันไข่ทั้งหมด 3 รอบ ตอนนำไข่เข้าเก็บในห้องเย็นก่อนเข้าฟัก
รอบที่สองรมควันในตู้ฟัก และรอบสุดท้ายรมควันในตู้เกิด เพื่อฆ่าเชื้อโรคที่สัมผัสบนเปลือกไข่ ตู้เกิดทางฟาร์มมีทั้งหมด 3 ตู้ สามารถนำไข่เข้าตู้เกิดได้เต็มที่ 3,000 ตัว/ตู้/ครั้ง สำหรับอัตราการสูญเสียของฟาร์มอยู่ที่ 15-20% ขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์ไข่ลม และปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายอย่าง
ทั้งในเรื่องของการจัดการดูแลที่สม่ำเสมอ อายุของพ่อแม่พันธุ์ที่มากเกินความแข็งแรงของร่างกายพ่อแม่พันธุ์เริ่มลดลง เชื้อที่ออกมาคุณภาพก็ด้อยลง คุณภาพไข่ก็จะด้อยลงไปด้วย ถ้าเป็นในช่วงไข่พีคในไก่หนุ่มสาว เปอร์เซ็นต์การสูญเสียจะน้อยว่า 100 ฟองไข่สูญเสียไม่เกิน 20 ฟอง โดยไข่ไก่ที่นำเข้าตู้ฟักผ่านไป 10-12 วัน จะนำออกมาส่องไข่เพื่อดูการเจริญเติบโตของเชื้อ ส่วนไข่ไม่มีเชื้อจะแยกออกไว้รอจำหน่ายราคาแผงละ 50 บาท
การเก็บไข่ไว้เตรียมเข้าฟัก เราต้องเก็บไข่ไว้ในห้องเย็นที่ควบคุมอุณหภูมิประมาณ 25 องศาเซลเซียส เพื่อให้เชื้อหยุดการเจริญเติบโตก่อนที่จะนำเข้าตู้ฟัก การจัดการลูกไก่ที่ได้หลังเข้าฟัก ทางฟาร์มจะนำเข้าเล้ากก และระยะเวลาในการกกจะขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศ โดยทั่วไปจะกกลูกไก่ไม่เกิน 1 อาทิตย์
ส่วนในเรื่องการจัดการด้านอื่นๆ ด้านกำลังผลิตและจำหน่ายลูกไก่สมัยก่อนจะผลิตในจำนวนที่ค่อนข้างมาก แต่หลังจากประสบปัญหาโรคไข้หวัดนก ประกอบกับพี่ชายและพี่สาวคุณสันติอายุมากขึ้น คุณสันติจึงต้องมาดูแลกิจการตรงนี้เพียงคนเดียว จึงลดกำลังการผลิต จากเดิมที่เคยเข้าฟักลูกไก่เดือนละ 50,000-60,000 ตัว ก็ลดลงมาเป็นเดือนละ 12,000-15,000 ตัว ซึ่งลูกไก่ที่เกิดมาอาจจะมีเรื่องสีขนที่แตกต่างกันไปในแต่ละกลุ่ม แต่สำหรับอัตราการแลกเนื้อก็ใกล้เคียง
การจำหน่ายไข่ไก่
ทางฟาร์มจะเน้นการเก็บสายพันธุ์ไว้ ลูกไก่ที่ฟาร์มผลิตได้เกิดจากไก่ตัวเมียพันธุ์ที่ทางฟาร์มพัฒนามาจากการนำเข้าผสมกับพ่อพันธุ์ไก่ชนของไทยเรา แต่ผลผลิตไข่ที่ได้ไม่ดกเท่าไก่ไข่ เฉลี่ยตกตัวละ 200 กว่าฟองต่อปี ระยะการให้ไข่ของ ไก่สามสาย อยู่ที่ 1-2 ปี อัตราการคุมฝูง
ทางฟาร์มใช้ 1:12 ด้วยรสชาติที่ไม่เหมือนไก่เนื้อที่ขายทั่วไป ลักษณะเนื้อนุ่ม ไม่เละ กำลังดี ทำให้ ไก่สามสาย ได้รับความนิยมรับประทานมาโดยตลอด ตลาด ไก่สามสาย จึงอยู่ได้ และเพิ่มมากขึ้นตามสังคมที่โตขึ้นด้วย
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณสันติ รงศิริกุล 17/2 หมู่ 4 ตำบลวังตะกู อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม
