คอลัมน์แพะเศรษฐกิจ ยังอยู่ที่ภาคใต้ ตามไปดูการเลี้ยงแพะบอร์สายเลือดแอฟริกาในเขตพื้นที่ ที่ได้ชื่อว่า “เมืองแพะ” นั่นคือ จังหวัดกระบี่ จังหวัดชายฝั่งอันดามันของประเทศ ที่ไม่ใช่จะมีดีที่ความสวยงามของท้องทะเลติดอันดับโลก ที่นี่ยังเป็นแหล่งเลี้ยงแพะที่มีคุณภาพลำดับต้นๆ ของประเทศ รวมถึงมีตลาดแพะที่ใหญ่ เป็นแหล่งซื้อขายครบวงจร ตามนโยบายของภาครัฐและเอกชนในจังหวัด ที่ช่วยกันผลักดันให้จังหวัดกระบี่ เป็น “เมืองแพะ” ดังที่กล่าว ซึ่งนั้นก็คือ ” Hill Farm ”
การเลี้ยงแพะ
การเลี้ยงแพะในจังหวัดกระบี่ มีการพัฒนารูปแบบการเลี้ยงกันอย่างต่อเนื่อง หลายๆ ฟาร์มที่เป็นฟาร์มขนาดใหญ่ เป็นทั้งแหล่งเรียนรู้การเลี้ยงแพะแบบครบวงจร มีการรวบรวมและพัฒนาสายพันธุ์แพะอย่างต่อเนื่อง รวมถึงรูปแบบการเลี้ยงแพะ ที่สอดแทรกการท่องเที่ยวฟาร์มเข้าไปด้วย เป็นสถานที่พักผ่อน แคมป์ปิ้ง ที่พบเห็นได้มากขึ้น
ในปัจจุบัน “ฟาร์มแพะบอร์สายเลือดแอฟริกาที่ Hill farm ไม่ใช่เป็นแค่ฟาร์มแพะที่เน้นผลิตพ่อแม่พันธุ์แพะบอร์สายเลือดแอฟริกาเท่านั้น แต่ที่นี่ยังเป็นที่ท่องเที่ยว พักผ่อน ตั้งแคมป์ด้วย” อย่างกรณีของฟาร์มแพะที่ตำบลเขาใหญ่ อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ Hill farm และ ฮิวฟาร์ม แคมป์ปิ้ง ที่ทางทีมงานได้มีโอกาสแวะไปเยี่ยมชมฟาร์มแพะแห่งนี้ เป็นฟาร์มแพะบอร์สายเลือดแอฟริกาเป็นหลัก เป็นฟาร์มแพะสายพ่อแม่พันธุ์คุณภาพ
และนอกจากจะเป็นฟาร์มแพะแล้ว ที่นี่ยังเป็นสถานที่พักผ่อน เป็นฟาร์มแพะที่เงียบสงบ เพื่อการท่องเที่ยว มีจุดกางเต้นท์ สัมผัสธรรมชาติ วิวภูเขา 360 องศา ล้อมรอบด้วยสวนปาล์มน้ำมัน มีทุ่งหญ้าแพงโกล่าที่สวยงาม เมื่อถึงฟาร์ม สัมผัสแรกที่ได้รับ คือ บรรยากาศที่สวยงาม ทุ่งหญ้าเขียวขจีนับร้อยไร่ รายล้อมด้วยสวนปาล์มน้ำมัน และที่สะดุดตา ก็คือ โรงเรือนเลี้ยงแพะ ที่ออกแบบได้อย่างสวยงาม โดดเด่น ท่ามกลางทุ่งหญ้าแพงโกล่า เขียวขจี
จุดเริ่มต้นการเลี้ยงแพะ
ดังที่กล่าว ทีมงานได้มีโอกาสเยี่ยมชมฟาร์มแพะแห่งนี้ ซึ่งมี คุณวิทวัชช์ แก้วแสน หรือ (พี่แปะ) และ คุณนาฎนดา กำลังเกื้อ (พี่น้อย) เจ้าของ Hill farm และ Hill farm camping ให้การต้อนรับทีมงานอย่างเป็นกันเอง
จากการพูดคุย คุณวิทวัชช์ แก้วแสน และ คุณนาฎนดา กำลังเกื้อ ให้ข้อมูลถึงที่มาของฟาร์มแห่งนี้ว่า ด้วยความที่มีสวนปาล์มน้ำมัน สวนยางพารา ไม้ผล อยู่ที่ ต.เขาใหญ่ อ่าวลึกเหนือ อ.อ่าวลึก จ.กระบี่ เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เหมาะต่อการทำการเกษตร ทำฟาร์มปศุสัตว์ และด้วยราคาของยางพารา และปาล์มน้ำมัน ไม่แน่นอน ผันผวนไปตามฤดูกาล จึงมีแนวคิดที่จะทำฟาร์มปศุสัตว์
จุดเริ่มต้นของการเลี้ยงแพะ เริ่มจากแนวคิดที่ต้องการมูลของแพะมาใช้บำรุงต้นปาล์มน้ำมัน ยางพารา และไม้ผล ภายในสวนของตนเอง โดยเริ่มจากเลี้ยงแพะพื้นเมืองไม่กี่ตัวภายในสวน จนต่อมาได้ศึกษาดูตามโซเชียลต่างๆ รวมถึงได้มีโอกาสเยี่ยมชมฟาร์ม ซึ่งตอนนั้นได้ข้อมูลมาว่ามีแพะสายพันธุ์ดี มีการซื้อขายกันถึงหลักหมื่น
“จริงๆ แล้วผมเลี้ยงแพะพื้นเมืองมาก่อน อยากได้มูลแพะไปทำปุ๋ย ก็ออกแบบสร้างโรงเรือนเลี้ยง ที่เน้นจัดการมูลแพะภายในฟาร์มเลี้ยง นำมูลแพะไปใช้ประโยชน์ให้ได้มากที่สุด เริ่มเลี้ยงไม่ได้มีความรู้ ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าแพะมีน้ำหนัก 100 กิโลกรัม ศึกษาดูในยูทูป เพจต่างๆ สุดท้ายได้มีโอกาสไปที่ แสนรักษ์ฟาร์ม ที่ อ.สิชล จ.สุราษฎร์ธานี เห็นว่าเขาเลี้ยงแพะตัวละหลายๆ หมื่น จนเกิดแนวคิดที่จะนำแพะสายพันธุ์ดังกล่าวมาเลี้ยง และทำฟาร์มอย่างจริงจัง”
การพัฒนาสายพันธุ์แพะ
สำหรับช่วงแรกที่ตัดสินใจเลี้ยง เริ่มจากเลี้ยง 10 ตัว เป็นแพะลูกผสมที่พัฒนาสายพันธุ์ในประเทศ ซึ่งทางฟาร์มได้นำมาเลี้ยงร่วมกับแพะพื้นเมือง หลังจากนั้นปีกว่าเริ่มมองเห็นว่าตลาดแพะมีทิศทางที่ดี ตลาดกว้าง มีผู้สนใจแพะเป็นจำนวนมาก ตลอดจนถึงราคาที่ซื้อขายกันค่อนข้างเสถียร ตนมองว่าน่าจะเลี้ยงแพะอย่างจริงจัง นำพ่อแม่พันธุ์ดีๆ มาพัฒนาสายเลือดแพะภายในฟาร์ม ซึ่งขณะนั้นค่อนข้างมั่นใจว่าการเลี้ยงแพะน่าจะเป็นอาชีพเสริมได้เป็นอย่างดี คุณ วิทวัชช์ กล่าว
รูปแบบการเลี้ยงแพะของที่นี่เน้นพัฒนาสายพันธุ์แพะให้ได้ลูกผสมที่มีสายเลือดที่ดี โดยได้นำเข้าพ่อแม่พันธุ์แพะบอร์จากประเทศแอฟริกา ซึ่งตลอดระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมา ทางฟาร์มได้ผลิตลูกแพะคุณภาพป้อนตลาดพ่อแม่พันธุ์เป็นจำนวนมาก และด้วยกระแสของแพะบอร์ แพะเนื้อเศรษฐกิจ ที่ได้รับความนิยมในกลุ่มผู้เลี้ยงแพะในบ้านเรา รวมถึงตลาดแพะเนื้อที่มีความต้องการเนื้อแพะคุณภาพ
อย่าง แพะสายพันธุ์บอร์ เพราะมีโครงสร้างที่ใหญ่ แข็งแรง บึกบึน เจริญเติบโตเร็ว มีอัตราการแลกอาหารเป็นเนื้อสูง ทำให้ได้รับความนิยมอย่างมากในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมานี้ และภายหลังจากการระบาดโรคโควิด 19 จนล่าสุดได้กลายเป็นโรคประจำถิ่นไปแล้วนั้น วงการแพะในบ้านเรากลับมาคึกคักอีกครั้ง มีการจัดงานประกวดโชว์ความโดดเด่นสายพันธุ์แพะ ทั้งแพะเลือดร้อย และลูกผสม บนเวทีประกวดกันอย่างคึกคัก มีทั้งแพะพันธุ์พื้นเมือง แพะแองโกลนูเบียน แพะซามี่ แพะบอร์ แพะนม อย่าง ซาแนน และแพะสวยงาม อย่าง ปิ๊กมี่ เป็นต้น
แต่หนึ่งในนั้นที่ยังคงเป็นพระเอกของงานคงต้องยกให้แพะบอร์ ที่ปัจจุบันฟาร์มเอกชนหลายๆ ฟาร์ม ต่างแข่งขันกันพัฒนา ปรับปรุงสายพันธุ์กันอย่างต่อเนื่อง มีทั้งที่นำเข้าจากประเทศออสเตรเลียมาพัฒนาก่อนหน้านี้มากว่าสิบปี และต่อมามีการนำเข้าพ่อแม่พันธุ์แพะบอร์จากประเทศแอฟริกา และอเมริกา มาพัฒนาสายเลือดกันอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้วงการแพะในบ้านเราคึกคัก มีสีสันไม่น้อยเลยทีเดียว เพราะได้ลูกผสมที่เกิดในบ้านเรา มีสายเลือดที่ดี เจริญเติบโตเร็ว มีจุดคุ้มทุนสูง การนำสายเลือดแพะบอร์เลือดร้อยเข้ามา ได้สร้างการเปลี่ยนแปลงตลาดแพะในบ้านเรา หลายๆ ฟาร์มแข่งขันกันพัฒนา รวมถึงการจับมือรวมกลุ่มกันพัฒนาสายเลือดแพะ ให้ตอบสนองต่อผู้เลี้ยง และตลาดเนื้อที่เติบโตอย่างก้าวกระโดดในปัจจุบัน
การบริหารจัดการฟาร์มแพะ
2-3 ปีมานี้ หากสังเกตดีๆ จะเห็นจุดเปลี่ยนในวงการแพะเมืองไทยได้อย่างชัดเจน การเลี้ยงเน้นในเชิงธุรกิจ พัฒนารูปแบบการเลี้ยงเป็นฟาร์มปศุสัตว์ขนาดใหญ่ขึ้น โรงเรือนที่ทันสมัย เน้นการจัดการทุ่งหญ้า รองรับความต้องการของแพะ แต่ละฟาร์มจะมีทุ่งหญ้า หรือแปลงหญ้าของตนเอง ทั้งหญ้าเนเปียร์ และแพงโกล่า แปลงใหญ่ๆ รวมถึงการเลี้ยงที่เน้นให้อาหารสำเร็จรูปที่มีคุณค่าทางอาหารสูง เพิ่มศักยภาพในการผลิตแพะขุนเนื้อป้อนตลาด ตลอดจนถึงมีการนำเข้าพ่อแม่พันธุ์ เพื่อการปรับปรุงสายเลือดพ่อแม่พันธุ์ภายในฟาร์ม เน้นสายเลือดที่แข็งแรง โครงสร้างใหญ่ บึกบึน ย่นระยะเวลาเลี้ยง ตอบสนองความต้องการของตลาดที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งนี่คือจุดเปลี่ยนที่เห็นได้อย่างชัดเจนในวงการแพะของประเทศ
Hill Farm แพะบอร์กระบี่ ด้วยสโลแกน ‘มุ่งมั่น พัฒนาไปด้วยกัน’ ที่นี่เป็นฟาร์มแพะบอร์สายพันธุ์แอฟริกา เน้นนำพ่อแม่พันธุ์มาปรับปรุงสายเลือดให้ได้ลูกแพะที่มีคุณภาพ หลังจากเลี้ยงแพะได้ปีกว่าๆ ได้มีการนำเข้าแพะบอร์สายพันธุ์แอฟริกาเลือด 100% เริ่มซื้อจากฟาร์มที่มีชื่อเสียง เชื่อถือได้ ก่อนที่จะนำเข้ามาเลี้ยงด้วยตนเอง
“คือเรามีแพะบอร์ที่ปรับปรุงสายเลือด ซึ่งเกิดในบ้านเราอยู่แล้ว ที่เลี้ยงภายในฟาร์ม (แพะบอร์พ่อไทย แม่ไทย) หลังจากเลี้ยงโตได้ระยะหนึ่ง ตนมองว่าน่าจะนำเข้าพ่อพันธุ์ดีๆ มาปรับปรุงสายเลือดแพะภายในฟาร์มให้มีความแข็งแรง บึกบึน ตอบสนองความต้องการของตลาด จึงนำเข้ามาพัฒนาในปีที่ 2 ของการเลี้ยง” สำหรับการนำเข้าแพะบอร์จากแอฟริกานั้น คุณวิทวัชช์ได้ย้ำเป็นการนำเข้ามาพัฒนาสายเลือดแพะภายในฟาร์ม เพื่อให้ได้แพะที่มีความโดดเด่น ซึ่งอนาคตเราอาจแซงแอฟริกา ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของสายพันธุ์แพะบอร์ก็เป็นได้
สายพันธุ์แพะ
เมื่อถามถึงพ่อพันธุ์หลักๆ ของ ฮิว ฟาร์ม มีกี่ตัว คุณวิทวัชช์บอกว่า ตนได้เริ่มนำเข้าพ่อพันธุ์ เริ่มแรกช่วงเดือนกันยายน ปี 2019 เป็นสายเลือดแอฟริกา 100% ปัจจุบันมีทั้งหมด 4 ตัว หลักๆ ที่เป็นพระเอกของฟาร์ม ตัวที่ 1.จากัวร์ 2. แมสซี่ 3.โรนันโด้ และล่าสุดตัวที่ 4 บูบัด พ่อพันธุ์หลัก ดังกล่าวนี้เป็นพ่อพันธุ์คุณภาพ มีใบรับรองมาตรฐานสายพันธุ์ และหลังจากนำเข้ามาสามารถผลิตลูกที่เกิดในบ้านเราได้เป็นจำนวนมาก ทำให้ปัจจุบันภายในฟาร์มมีแพะคุณภาพไม่ต่ำกว่า 60 ตัว ทั้งพ่อพันธุ์ และแม่พันธุ์
“Hill Farm เราเน้นพัฒนาสายพันธุ์ เราตั้งราคา ให้เกษตรกรจับต้องได้ คือ เราตั้งใจให้เกษตรกรได้เลี้ยงแพะที่มีสายพันธุ์ดี ตอบสนองความต้องการของตลาด ส่วนเรื่องการส่งออกนั้น ถ้าเรามีของดีเยอะๆ ก่อน ถึงจะเน้นส่งออก” คุณนาฎนดา กล่าว
การบำรุงดูแลแพะ
ดังที่กล่าว ฮิล ฟาร์ม เป็นฟาร์มแพะสายพ่อแม่พันธุ์ ที่นี่ไม่ใช่ฟาร์มแพะขุนป้อนตลาดเนื้อ แต่ที่นี่เป็นฟาร์มที่ผลิตพ่อแม่พันธุ์ป้อนตลาดเป็นหลัก รูปแบบการเลี้ยงเน้นให้แพะอารมณ์ดี ปล่อยแทะเล็มไปตามทุ่งหญ้า แพงโกล่า ที่ปลูกไว้หลายสิบไร่ ลดหลั่นตามความลาดชันของพื้นที่ ดูสวยงาม แปลกตาไม่น้อยเลยทีเดียว
การจัดสรรพื้นที่ภายในโรงเรือน จัดสรรได้อย่างลงตัว เน้นการจัดการ เรื่องการดูแล การให้อาหาร การทำความสะอาด ได้เป็นอย่างดี คอกพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ และคอกเลี้ยงแพะรุ่นหย่านม แบ่งไว้เป็นสัดส่วนชัดเจน รวมถึงการจัดการเรื่องโรค ซึ่งก่อนเข้าฟาร์มจะต้องเปลี่ยนรองเท้าทุกครั้งก่อนเข้าโรงเรือน ซึ่งในเรื่องนี้ คุณวิทวัชช์ กล่าวเสริมว่า ที่ ฮิล ฟาร์ม จะเน้นการจัดการฟาร์มตามหลักข้อปฏิบัติของกรมปศุสัตว์ เน้นการป้องกัน กำจัด ควบคุม โรคภายในฟาร์มเป็นสำคัญ
การจัดการเรื่องของอาหาร นอกจากให้อาหารข้นแล้ว จะให้หญ้าแพงโกล่าเป็นหลัก ทั้งหญ้าสดตัด และปล่อยแทะเล็มในแปลง นอกจากอาหารข้น หญ้าแพงโกล่า ที่นี่จะให้แทะเล็มกล้วย รวมถึงผลกล้วย เสริมเป็นประจำ ซึ่งนี่คืออาหารหลักของทางฟาร์ม
การจัดการเรื่องของมูลแพะ ต้องบอกว่าที่นี่ออกแบบโรงเรือนได้ดีมาก เมื่อแพะถ่ายลงมาจะมีแผ่นอลูมิเนียมรองรับ ไหลต่อไปยังตะกร้าจัดเก็บ ซึ่งเป็นการจัดการที่น่าสนใจมากๆ ไม่ต้องเข้าไปเก็บกวาดให้ยุ่งยาก และสามารถลดกลิ่นเหม็นได้มากกว่า 70% สำหรับรูปแบบการจัดการเรื่องมูลแพะภายในฟาร์ม ต้องบอกว่าวิธีนี้เป็นการจัดการที่น่าสนใจมาก ซึ่งหากฟาร์มแพะอื่นๆ จะนำไปเป็นแบบอย่าง น่าจะช่วยให้การทำงานภายในโรงเรือนสะดวกมากยิ่งขึ้น
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายแพะ
เมื่อถามถึงตลาดแพะในปัจจุบัน จากมุมมองของผู้นำเข้าพัฒนาสายพันธุ์แพะ คุณวิทวัชช์ บอกว่า “สำหรับตลาดแพะเนื้อ ตนมองว่า เมื่อ 2 ปีที่แล้ว ตลาดแพะบูมมากๆ มีเท่าไหร่ไม่พอขาย แต่มาดรอปลงในช่วงโควิด หลังจากผ่านพ้นโรคโควิดไปแล้ว ทิศทางตลาดแพะเนื้อจะคึกคักอีกครั้ง เพราะที่ผ่านๆ มามีเท่าไหร่ไม่พอขาย ดังที่กล่าว ผมจะพูดง่ายๆ ว่าตลาดแพะขุนไม่มีวันดรอปลงหรอก เพราะมีตลาดรองรับที่แน่นอน มีแต่คำว่า ไม่พอ สำหรับตลาดแพะเนื้อนะ”
ส่วนตลาดพ่อแม่พันธุ์แพะคุณภาพ ‘ตนมองว่ามันก็จะเติบโตไปพร้อมๆ กัน คือ ตอนนี้แต่ละฟาร์มมีการพัฒนาด้านการเลี้ยงในเชิงธุรกิจมากขึ้น การคัดสรรพ่อแม่แพะพันธุ์ดีมีความสำคัญอย่างยิ่ง แต่ละฟาร์มก็จะแข่งขันกัน บ้างก็จับมือรวมกลุ่มกันพัฒนา และสำหรับเรื่องของสายพันธุ์ ตอนนี้เพื่อนบ้านใกล้เคียงกำลังจับตามองอยู่ด้วย เช่น มาเลเซีย เวียดนาม อินโดนีเซีย อินเดีย และ จีน เขาก็อยากได้แพะดีๆ คือ ขณะนี้เรายังไม่มีปริมาณพ่อแม่พันธุ์ดีปริมาณมากๆ ที่จะส่งออก รวมถึงยังมีอุปสรรคในการขนส่ง การจัดการโรค
ซึ่งในส่วนนี้ต้องอาศัยหน่วยงานรัฐเข้ามาดูแล ในส่วนของฟาร์มผู้ผลิตพ่อแม่พันธุ์ก็พัฒนากันต่อไป ซึ่งตนเชื่อว่าตลาดในส่วนนี้ยังขยายตัวได้อีกมาก เพราะตลาดแพะเนื้อยังมีความต้องการเนื้อแพะที่มีคุณภาพ การได้พ่อแม่พันธุ์ดีๆ ก็สามารถตอบโจทย์ผู้เลี้ยงได้เป็นอย่างดี คุณวิทวัชช์ กล่าว
การจัดตั้งกลุ่ม Blue blood thailand
เมื่อถามถึงกลุ่มที่ตั้งกันในนาม Blue blood thailand ด้วยสโลแกนที่ว่า มุ่งมั่น พัฒนาไปด้วยกัน มีวัตถุประสงค์อย่างไรนั้น คุณวิทวัชช์ และคุณนาฎนดา บอกว่า กลุ่มนี้ตั้งกันมาเพื่อช่วยกันแลกเปลี่ยนวิธีการเลี้ยง ใครมีอะไรดีๆ ก็มาแลกเปลี่ยนกัน มาคุยกัน คือ มาร่วมกันพัฒนา ผลักดันให้ได้แพะที่มีคุณภาพมากที่สุด ปัจจุบันมีการรวมตัวกัน 13 ฟาร์ม
โดยมี คุณเอ็ม “จินดารัตน์ฟาร์ม” ผู้นำเข้าแพะสายพันธุ์แอฟริกา คุณณัฐ ภาคใต้ ผู้นำเข้าแพะอเมริกา ร่วมมือกัน และมีแนวทางความคิดไปในทิศทางเดียวกัน คือ พัฒนาสายพันธุ์แพะให้โดดเด่น และสวยงาม เพื่อให้ได้มีพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ ที่ดีในรุ่นต่อๆ ไป สมาชิกที่เข้าร่วม มีดังนี้ เพียงดินฟาร์ม แสนรักษ์ฟาร์ม st ฟาร์ม เจริญฟาร์ม Teerayout farm ปริมรดาฟาร์ม Ap ฟาร์ม ไนท์กระทิงฟาร์ม และ Hill farm ด้วยความมุ่งหวังที่จะพัฒนา และก้าวไปด้วยกัน
สำหรับรูปแบบการเลี้ยงแพะของ ฮิล ฟาร์ม ที่เน้นผลิตพ่อแม่พันธุ์บอร์สายเลือดแอฟริกา ที่นอกจากเน้นพัฒนาสายพันธุ์ให้ได้คุณภาพแล้ว ความน่าสนใจอีกอย่างหนึ่งของฟาร์มแห่งนี้ คือ การจัดการพื้นที่ภายในฟาร์ม ทุ่งหญ้า ออกแบบให้เป็นสถานที่พักผ่อน ในรูปแบบเกษตรเชิงท่องเที่ยวได้อย่างน่าสนใจ มีจุดกางเต้นท์ เหมาะสำหรับผู้ที่รักธรรมชาติ และสนใจเรียนรู้ฟาร์มปศุสัตว์
ท่านใดที่สนใจเยี่ยมชมฟาร์ม สัมผัสกับบรรยากาศที่สวยงาม รวมถึงท่านที่สนใจพ่อแม่พันธุ์แพะบอร์สายเลือดแอฟริกา สามารถติดต่อได้ที่ 119/2 หมู่ 5 ตำบลเขาใหญ่ อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ ทางคุณวิทวัชช์ แก้วแสน และคุณนาฎนดา กำลังเกื้อ ยินดีให้การต้อนรับ โทร.089-724-3372
อ้างอิง : นิตยสารสัตว์บก ฉบับที่ 354
