การปลูกมะขามป้อม
คุณวิริทธิ์พล เฮงเจริญสิญจ์ เจ้าของสวนเฮงเจริญสิญจ์ เล่าว่า พื้นที่ของเขาได้ปลูกต้นมะขามป้อมด้วยกันทั้งหมด 4 สายพันธุ์ ซึ่งในแต่ละสายพันธุ์ก็ได้นำมาปลูกเพื่อจำหน่ายออกขายเป็นการค้าไปในเชิงพาณิชย์ ในส่วนพื้นที่ที่ปลูกนั้นเขาจะมีอยู่ 3 แปลง อย่างเช่น แปลงที่ 1 มีจำนวน 3 ไร่ ส่วนแปลงที่ 2 มีจำนวน 4 ไร่ และแปลงที่ 3 มีจำนวน 9 ไร่ รวม 16 ไร่
สายพันธุ์มะขามป้อม
ทั้งนี้สายพันธุ์มะขามป้อมที่ปลูกมี 4 สายพันธุ์ นั้น ซึ่งได้แก่
- สายพันธุ์แม่ลูกดก เป็นสายพันธุ์ที่ได้มาจากทาง จ.กาญจนบุรี
- สายพันธุ์จัมโบ้ทาย สายพันธุ์พื้นเมืองประจำถิ่น หรือเป็นสายพันธุ์ที่เกิดขึ้นอยู่ทางภาคใต้
- สายพันธุ์ศรีทองยอดแดง หรือให้ใบแดงทั้งต้น และ
- สายพันธุ์เฮงเจริญสิญจ์ เบอร์ 4 จะให้ทวายใหญ่ และเป็นมะขามป้อมสายพันธุ์ใหม่ของเขาเองซึ่งไปได้มาจากป่า จึงได้นำเมล็ดมาเพาะกล้าปลูก หลังจากที่เจริญเติบโตขึ้นมาก็ได้ขยายพันธุ์นำมาปลูก
อย่างไรก็ตามมะขามป้อมทั้ง 4 สายพันธุ์ เขายังได้ขยายพันธุ์ด้วยวิธีทาบเพื่อออกจำหน่ายขายให้กับเกษตรกรผู้ที่สนใจได้นำไปปลูกให้แพร่หลาย เพื่อให้เพียงพอกับความต้องการของตลาด
ด้านตลาดผลผลิตมะขามป้อม
คุณวิริทธิ์พลเล่าอีกว่าสำหรับต้นมะขามป้อมทั้ง 4 สายพันธุ์นั้น ในช่วงเวลาที่ได้ปลูกลงดินไปแล้วก็จะใช้ระยะเวลาการเจริญเติบโต และการให้ผลผลิตก็จะสามารถเก็บเกี่ยวได้ โดยจะใช้ระยะเวลาเพียง 1 ปีครึ่งเท่านั้น ส่วนการให้ผลผลิตในช่วงระยะเวลาดังกล่าวก็ยังให้ผลผลิตออกผลได้ไม่เต็มที่ แต่ถ้าหากอายุต้นเมื่อได้ถึง 3-4 ปีขึ้นไป ก็จะให้ผลผลิตออกเก็บเกี่ยวได้อย่างเต็มที่ หรือให้ผลออกมาได้ดกมาก
อย่างไรก็ตามการเก็บเกี่ยวผลผลิตนำส่งจำหน่ายออกในแต่ละครั้งก็จะเก็บได้ประมาณ 100 กว่า/กก. ส่วนทางด้านการตลาดที่เขาส่งประจำนั้น ก็จะไปส่งกับแม่ค้าประจำที่ตลาดการเกษตรท่ายาง หรือตลาดหนองบ้วย ซึ่งเขาได้ยึดเป็นตลาดหลัก นอกจากมีตลาดประจำแล้วยังได้มีแม่ค้าที่มาจากทางตลาดไทเข้ามารับซื้อที่หน้าสวน สำหรับราคาที่ขายก็จะขายในราคาเดียวกัน หรือเท่ากัน ทั้งที่ขายหน้าร้าน และขายที่ตลาดท่ายาง คือ ราคาจะอยู่ที่ กก.ละ 80-100 บาท
สภาพพื้นที่ปลูกมะขามป้อม
การปลูกต้นมะขามป้อมในพื้นที่ดังกล่าวนั้น เขายังได้ปลูกไปแบบผสมผสานเพื่อไม่ให้เป็นการสิ้นเปลืองเนื้อที่โดยได้ปลูกพืชอินทผลัมแซมไปกับต้นมะขามป้อม รวมทั้งปลูกต้นว่านหางจระเข้อีกด้วย ก่อนที่เขาจะลงปลูก เขาได้ปลูกต้นยางพารา และต้นปาล์มน้ำมัน ไว้ก่อนแล้ว เพราะได้สร้างความหวังไว้ว่าเมื่อนำจำหน่ายส่งออกขาย ทั้งราคายางพารา และปาล์มน้ำมัน น่าจะได้ราคาดี และในช่วงนั้นเกษตรกรทางภาคใต้จะนิยมปลูกกันมาก
เนื่องจากเมื่อ 4-5 ปีย้อนหลัง ราคาผลผลิตพืชทั้ง 2 ตัวนี้จะให้ราคาสูง และเป็นพืชที่เหมาะสมกับพื้นที่อีกด้วย อย่างไรก็ตามพอมาระยะหลังราคายางพารา และปาล์มน้ำมัน เริ่มลดลงมาเรื่อยๆ ในขณะนั้นยังอยู่ในช่วงขาลง เข้าขั้นวิกฤต หรือตกต่ำ ซึ่งในช่วงดังกล่าวจึงได้ทำให้เขา “เกิดความลังเล” จึงตัดสินใจหันมาปลูกมะขามป้อม
การปลูกมะขามป้อม จะไม่ทำให้เกิดความยุ่งยาก ทั้งการลงทุนก็ต้องใช้ต้นทุนต่ำ
เพราะเห็นว่า การปลูกมะขามป้อม จะไม่ทำให้เกิดความยุ่งยาก ทั้งการลงทุนก็ต้องใช้ต้นทุนต่ำ และราคายังคงราคาดี เป็นที่ต้องการของตลาด ในช่วงที่เขาลงปลูกต้นมะขามป้อมนั้น ต้นยางพาราที่เขาได้ปลูกไว้อายุของต้นขณะนั้นก็พอเปิดหน้ายางได้แล้ว หรือพอกรีดออกขายได้ แต่เขาก็ต้องตัดสินใจโค่นทิ้ง ทั้งต้นยางพารา และต้นปาล์มน้ำมัน
โดยได้นำพืชจากที่กล่าวนำมาปลูกผสมผสานแทนในพื้นที่ และอีกอย่างเขายังไปรู้มาว่าในพื้นที่ทาง จ.กาญจนบุรี ได้มีเกษตรกรจำนวนมากได้เปลี่ยนจากที่เคยปลูกชนิดอื่นหันมาทำ การปลูกมะขามป้อม กันเพื่อเป็นการค้าไปในเชิงพาณิชย์เพิ่มมากขึ้น ตลอดทั้งเป็นพืชที่ทางตลาดต้องการสูง รวมทั้งเกษตรกรซึ่งอยู่ในละแวก หรืออยู่ในพื้นที่เดียวกันกับเขายังไม่มีใครนำมาปลูก โดยเฉพาะพื้นที่ทางจังหวัดของภาคใต้ จึงทำให้เขามีแนวคิดอยากจะเผยแพร่ให้คนในพื้นที่ได้รู้จักกันเพิ่มมากขึ้น
“ตอนที่ผมนำมาปลูกครั้งแรกมีคนมาว่าผมที่ปลูกต้นมะขามป้อม และได้ตัดหรือโค่นต้นยางกับต้นปาล์มทิ้ง หลังจากผมเดินหน้า การปลูกมะขามป้อม จนได้เก็บเกี่ยวผลผลิตออกขายได้ราคา พร้อมกับที่ผมได้ทำกิ่งพันธุ์ขายด้วย ทำให้คนรู้จักได้จากข่าว ปากต่อปาก ก็ได้มีเกษตรกรชาวอำเภอบางสะพาน อำเภอทับสะแก สนใจได้มาเอาไปทดลองปลูกดูผลผลิตคนละ 10-20 กว่าต้น ถ้าหากได้ราคาดีจริงก็จะมาซื้อเอาไปปลูกเพิ่มอีกเป็นร้อยต้น หรือเป็นไร่ อย่างเป็นทางการ” คุณวิริทธิ์พลเล่า
คุณสมบัติของมะขามป้อม
พืชมะขามป้อม เป็นไม้ผลที่ได้มีสำนักวิจัยในหลายสถาบัน วิจัยแล้วได้ให้ความเห็นตรงกันว่าเป็นพืชที่ให้คุณประโยชน์ มีความหลากหลายในสรรพคุณทางยา แก้อาการรักษาโรคต่างๆ ให้กับมวลมนุษย์ ได้เห็นผลจริงมาแล้ว ทั้งนี้อาจเพราะว่ามะขามป้อมเป็นพืชอย่างดังที่กล่าวนี้เอง
จึงทำให้มะขามป้อมซึ่งเป็นพืชพื้นเมือง หรือพืชพื้นบ้านประจำถิ่น ที่มักเกิดขึ้นมาได้เองตามธรรมชาติ ซึ่งก่อนนั้นก็ยังไม่มีใครคาดคิดว่าจะเป็นพืชที่ให้คุณประโยชน์ที่เกิดจากส่วนของผลได้สูง อย่างเช่น มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ มีธาตุเหล็ก ทั้งให้วิตามินซีสูง วิตามินเอ และวิตามินบี 3 และพร้อมไปด้วย คาร์โบไฮเดรต ในใยอาหาร เป็นต้น
ทั้งนี้มะขามป้อมยังได้มีการยอมรับ หรือได้มีการยืนยันว่าเป็นพืชที่มีคุณค่าในเรื่องสรรพคุณทางยารักษาโรคเรื่อยมา จนกลับกลายเป็นพืชเศรษฐกิจ และได้แพร่หลายให้เป็นที่รู้จักกันเพิ่มมากขึ้น ทำให้ปัจจุบันมีความต้องการทางด้านการตลาดเพิ่มมากขึ้น ทั้งในและนอกประเทศ โดยเฉพาะทางตลาดประเทศจีน จึงทำให้เกษตรกรได้นิยมหันมาปลูกกันเพื่อเป็นไปในเชิงการค้าพาณิชย์
รายได้จากการขายผล และการจำหน่ายกิ่งพันธุ์มะขามป้อม
นอกจากรายได้จากการขายผลแล้ว ยังมีรายได้จากการที่เขาผลิตขายกิ่งพันธุ์ออกขายอีกด้วย อย่างไรก็ตามสำหรับการผลิตขายกิ่งพันธุ์ขายนั้น โดยใช้วิธีขยายด้วยการทาบกิ่งพันธุ์มะขามป้อมทั้ง 4 สายพันธุ์ อย่างเช่น เริ่มจากวิธีเลือกจากการเก็บเอาเมล็ดพันธุ์ ก็จะเลือกเอาผลสุก หรือผลที่แก่ได้เต็มที่ กับต้นแม่พันธุ์มะขามป้อมที่เกิดตามธรรมชาติ หรือเกิดตามป่าที่ไห้ผลขนาดเล็ก เนื่องจากเมื่อนำมาเพาะกล้าแล้วก็จะเกิดขึ้นง่าย
ส่วนการเลือกต้นแม่พันธุ์ดังกล่าวก็จะเลือกเอาต้นพันธุ์ที่สมบูรณ์ แข็งแรง ทั้งนี้การเพาะเมล็ดกล้าก็จะเพาะไว้ที่ถุงพลาสติกดำ หรือที่เรียกว่า ถุงตุ้มหักชำ เลี้ยงเมล็ดจนกระทั่งเกิดเป็นต้นกล้า และพร้อมที่จะเลี้ยงให้มันเจริญเติบโตได้สมบูรณ์ และให้ขนาดของลำต้นได้เท่ากับกิ่งพันธุ์แม่ต้นที่ต้องการที่จะนำขึ้นไปทาบ เช่น ความกว้างของลำต้นที่จะไปทาบ หรือประกบกิ่งพันธุ์ ควรจะได้ความกว้างประมาณ 2-3 ซม. ทั้งลำต้นกล้า และกิ่งพันธุ์
ในระหว่างต้นกล้ากับกิ่งพันธุ์หลังจากที่ทาบหรือประกบกันได้แล้วจะใช้ระยะเวลา 1-2 เดือน หรือ 45-60 วัน ก็จะติดเป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นเขาก็จะนำออกมาเพาะชำเลี้ยงต้นสักระยะหนึ่ง หรือเลี้ยงให้ต้นสมบูรณ์ แข็งแรง โดยเฉพาะการทำให้ได้ความสูงของต้น หรือที่เรียกว่า “ไซส์” ในแต่ละต้นก็จะได้ประมาณ 60, 70, 80, 90 ซม. จึงจะนำออกจำหน่ายขาย
ในส่วนการทำตลาดกิ่งพันธุ์ขายในปัจจุบันนี้จะมีทั้งลูกค้าที่รู้กันซึ่งอยู่ในละแวกเดียวกัน และลูกค้าจากต่างถิ่น ก็จะเข้ามาเลือกซื้อกันเองตามอัธยาศัยที่สวน ซึ่งเขาได้ปักชำเอาไว้ไห้แล้ว นอกจากนั้นในการขายพันธุ์มะขามป้อมของเขายังปล่อยข่าวออกไปในวงกว้างให้เป็นที่ได้รู้จักกันแบบปากต่อปาก ทำให้ผู้ที่สนใจที่อยู่ไกล หรืออยู่ต่างจังหวัด ได้โทรศัพท์เข้ามาสั่งซื้อจากทางสวนเฮงเจริญสิญจ์อยู่อย่างต่อเนื่อง
ทั้งนี้ก็จะให้โอนเงินมาให้ก่อน จากนั้นเขาก็จะใส่กล่องพัสดุส่งทางไปรษณีย์ไปให้ตามที่อยู่อย่างที่บอกมา เป็นต้น ส่วนราคาขายก็จะอยู่ที่กิ่งพันธุ์ละ 300-1,000 บาท ตามไซส์ของแต่ละต้น
ทั้งนี้ทางสวนเฮงเจริญสิญจ์นอกจากได้ผลิตขายกิ่งพันธุ์มะขามป้อมออกจำหน่ายแล้ว ยังได้ผลิตขายกิ่งพันธุ์ไม้ผลเศรษฐกิจ และกำลังเป็นไม้ผลยอดนิยมของเกษตรกรผู้เพาะปลูก อย่างเช่น มะม่วงงาช้างแดง น้ำดอกไม้ ยูเหวินเบอร์ 4 ให้ผลจัมโบ้ และมะม่วงลูกผสมน้ำดอกไม้แดง รวมทั้งต้นอินผลัม KL1 เล็ดเรทนัว และบาฮี เป็นต้น
ประโยชน์และสรรพคุณของมะขามป้อม
อย่างไรก็ตามมะขามป้อมนับได้ว่าเป็นพืชเศรษฐกิจที่มิควรมองข้าม ซึ่งเขาให้ความเห็นว่าเป็นพืชเศรษฐกิจชนิดหนึ่งที่สำคัญที่สุด และเป็นไม้ผลที่สุดยอดสำหรับผลไม้ประเทศไทย เนื่องจากมีความหลากหลายทางด้านสรรพคุณสมุนไพรทางยา ทั้งดูแลรักษาสุขภาพ รักษาโรค หรือสร้างภูมิคุ้มกันโรคภัยต่างๆ และยังเป็นที่รู้จักกันดีในทางภูมิปัญญาของชาวบ้านมาตั้งแต่โบราณกาล ทั้งนี้ถ้าหากรับประทานผลสดก็จะออกรสเปรี้ยวอมฝาด
ส่วนในด้านสรรพคุณและประโยชน์ นอกจากที่ได้กล่าวในเบื้องต้นมาแล้วนั้น คุณวิริทธิ์พลยังได้เล่าถึงสรรพคุณที่ได้จากพืชมะขามป้อมอีกว่าหากได้รับประทานไม่ว่าจะเป็นผลสด หรือผลดิบ และผลที่ได้จากการแปรรูปออกมาในลักษณะรูปแบบอะไร เพื่อบริโภค หรือรับประทานกัน ก็จะช่วยให้ร่างกายได้รับวิตามินครบเหมือนอย่างกับที่ได้รับประทานอาหารครบทั้ง 5 หมู่
ทั้งนี้ประโยชน์ในผลมะขามป้อมจะสะสมวิตามินซีไว้สูงเพื่อช่วยบำรุงดูแลร่างกาย รักษาอวัยวะในทุกๆ ส่วนของร่างกาย อย่างเช่น รับประทานเพื่อแก้อาการเจ็บคอ ที่เกิดจากการดื่มเหล้า หรือสูบบุหรี่จัด ทำให้แก้กระหาย สดชื่น ชุ่มคอ เป็นยาแก้อาการที่เป็นหวัด รักษาโรคคอตีบ โรคหอบ หืด หรือหลอดลมอักเสบ และช่วยรักษาอาการคลื่นไส้ อาเจียน และช่วยระบบขับถ่ายปัสสาวะ ทั้งนี้ยังช่วยบำรุงประสาท และสมอง บำรุงโลหิต หรือป้องกันโรคที่เกิดจากเลือดออกตามไรฟัน และป้องกันโรคความดันโลหิตสูง เป็นต้น
มะขามป้อม มีสรรพคุณและประโยชน์รักษาแทบทุกโรค
นอกจากได้มีสรรพคุณและประโยชน์รักษาแทบทุกโรคแล้ว ยังได้มีนักวิจัยนำผลมะขามป้อมมาแปรรูปออกมาเพื่อใช้ประโยชน์ในทางด้านอุปโภค ด้านการรักษาบำรุงผิวหนังสำหรับผู้ทำธุรกิจในด้านความงาม หรือในวงการธุรกิจสปาอีกด้วย อย่างเช่น นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร ทั้งใช้บำรุงผิวหน้า ขจัดสิว รักษาฝ้าให้ขาวสดใส หรือช่วยบำรุงสุขภาพผิวพรรณ ชะลอการเกิดริ้วรอย
และกลั่นเอาน้ำมาหยอดที่ตา ยังช่วยให้บำรุงสายตา หรือป้องกันรักษาตาอักเสบ หรือตาแดง รวมทั้งนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์บำรุงเส้นผม ให้ผมมีความนุ่มลื่นสลวยเป็นเงางาม หรือช่วยป้องกันไม่ให้ผมหงอกก่อนวัยอันควร และทำให้รากผม สุขภาพเส้นผม สมบูรณ์ แข็งแรง เป็นต้น
การวางแผนในอนาคต แปรรูปนำออกจำหน่ายขาย มีราคาสูงเท่าตัว
นอกจากที่เขาได้เล่าถึงคุณประโยชน์ในด้านสรรพคุณที่ได้จากมะขามป้อมแล้ว ยังได้บอกกับสื่อ นิตยสาร เมืองไม้ผล&พืชสุขภาพ ว่า ในอนาคตตลาดมะขามป้อมก็จะแพร่กระจายออกไปได้ไกล เนื่องจากเป็นผลไม้ที่ให้คุณค่าประโยชน์ได้จริงอย่างที่กล่าวมา ทั้งนี้เขายังได้วางแผนอนาคตด้วยว่ามะขามป้อมที่ให้ผลผลิตออกมาเขาจะเก็บแบ่งออกขายส่วนหนึ่ง และอีกส่วนหนึ่งก็จะนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ออกจำหน่าย หรือทำผลิตภัณฑ์เป็นของฝากประจำถิ่น
เนื่องจากว่ามะขามป้อมถ้าหากได้แปรรูปนำออกจำหน่ายขายแล้วก็จะทำให้มีราคาสูงเท่าตัว อย่างเช่น แปรรูปเป็นผลไม้มะขามป้อมดองเกลือ มะขามป้อมแช่อิ่ม มะขามป้อมเชื่อม และมะขามป้อมกวน รวมทั้งการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์น้ำหมักมะขามป้อมเอนไซม์ ซึ่งเป็นสมุนไพรช่วยลดไขมันในเลือด ป้องกันภูมิคุ้มกัน หรือโรคภูมิแพ้ และยังช่วยบำบัดโรคเบาหวานได้ดีอีกด้วย
หากเกษตรกรหรือผู้อ่านท่านใดสนใจ การปลูกมะขามป้อม สามารถศึกษารายละเอียดหาข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามได้ที่ สวนเฮงเจริญสิญจ์ คุณวิริทธิ์ เฮงเจริญสิญจ์ 223/3 หมู่ 16 ต.อ่าวน้อย อ.เมือง จ.ประจวบคีรีขันธ์ 77000, คุณเปี๊ยก 08-1981-3084, คุณบอย 08-5664-1251
