การเพาะเห็ด และ ก้อนเชื้อเห็ด ชีวภาพ ส่งตลาดไท และ ตลาด 4 มุมเมือง 200 กิโลกรัม/วัน
จากสภาพความเป็นอยู่ในเมืองหลวง ชีวิตที่มีแต่การแข่งขัน ภูมิต้านทานในการใช้ชีวิตน้อยลง จะดีไหมถ้าเราหันมาสนใจชีวิตรอบตัวเราให้มากขึ้น ทั้งในด้านสุขภาพ อาหารการกิน และชีวิตความเป็นอยู่ แนวคิดในการปลูกผักทานเอง ลดสารเคมีที่เราได้รับจากผักในท้องตลาดให้น้อยที่สุด อย่างเช่น การเพาะเห็ด เนื่องจากใช้พื้นที่ไม่เยอะ สามารถทำที่บ้านเราเองได้ จะปลูกเพื่อทำอาชีพเสริม หรือปลูกทานเองก็ได้ หรือสามารถสร้างเป็นรายได้ต่อยอด เช่น การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ชนิดอื่นๆ เป็นต้น
“เห็ด” ผลผลิตทางการเกษตร ที่เกษตรกรไทยได้ให้ความสำคัญมากไม่น้อยไปกว่าพืชชนิดอื่นๆ ด้วยทั้งรสชาติ คุณประโยชน์ และราคา ที่น่าดึงดูดใจให้เป็นอาชีพทางเลือกของเกษตรกร ที่สามารถทำเป็นอาชีพหลัก อาชีพเสริม หรือแม้แต่การบริโภคภายในครัวเรือนก็ตาม
ด้วยต้นทุนการผลิตที่ไม่สูงมากนัก วัสดุเพาะง่าย สามารถหาได้ในท้องถิ่น แต่ทั้งนี้ก็ยังคงมีเกษตรกรจำนวนไม่น้อยที่ประสบกับความล้มเหลวในอาชีพ การเพาะเห็ด เท่ากันกับผู้เพาะเห็ดที่ประสบความสำเร็จเช่นกัน จากปัจจัยด้านความรู้ การวางแผน และการตลาด ที่มีไม่เพียงพอ จนต้องหยุดกิจการไปในที่สุด
การเพาะเห็ด เพาะดอกเห็ดจำหน่ายให้กับเหล่าพ่อค้า-แม่ค้าตามตลาดต่างๆ
แต่นั่นไม่ใช่สำหรับ “บ้านเห็ดเมฆา” ฟาร์มเห็ดน้องใหม่ ตั้งอยู่ที่ ถ.คลองสาม จ.ปทุมธานี ดำเนินธุรกิจโดย คุณสุกัญญา ยอดนอก, คุณตะวัน ธนเสริมทรัพย์ และครอบครัว ที่มองเห็นอนาคตของธุรกิจเห็ดว่าสามารถเลี้ยงชีพได้ จึงหันมาจับธุรกิจด้านเห็ดเมื่อปี 2558
โดยเริ่มต้นจากการเพาะดอกเห็ดจำหน่ายให้กับเหล่าพ่อค้า-แม่ค้าตามตลาดต่างๆ ใช้พื้นที่บริเวณข้างบ้านเป็นโรงเพาะเห็ดขนาดเล็ก ซึ่งดอกเห็ดของ “บ้านเห็ดเมฆา” นั้น จะมีจุดเด่นตรงที่ดอกเห็ดมีลักษณะใหญ่ น้ำหนักเยอะ รสชาติหวาน กรอบ ไม่เหี่ยวง่าย เก็บไว้ได้นาน และไม่แฉะ
ด้วยลักษณะเด่นดังกล่าวต่างจากเห็ดท้องตลาดทั่วไป ทำให้ในช่วงแรกทางฟาร์มยังขายดอกเห็ดได้ไม่เยอะเท่าที่ควร แต่เมื่อพ่อค้า-แม่ค้าได้ทดลองซื้อเห็ดไปขายแล้วปรากฏว่ากลับมียอดสั่งซื้อดอกเห็ดมากขึ้น ทำให้ทางฟาร์มผลิตดอกเห็ดไม่ทันกับยอดสั่งซื้อ
เนื่องจากยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นธุรกิจ อีกทั้งยังมีก้อนเชื้อเห็ดสำหรับเปิดดอกเพียง 1,000 ก้อน เท่านั้น เมื่อมียอดสั่งซื้อดอกเห็ดเพิ่มมากขึ้น คุณสุกัญญาจึงเพิ่มกำลังการผลิตเป็น 2,000 ก้อน เพื่อให้เพียงพอต่อยอดสั่งซื้อ แต่ก็ยังไม่เพียงพออยู่ดี
จนปัจจุบันนี้ “บ้านเห็ดเมฆา” ทำการเปิดดอกเห็ดขายอีกด้วย โดยเน้นส่งให้กับแม่ค้าตลาดไท และตลาด 4 มุมเมือง เป็นหลัก ซึ่งปัจจุบันมียอดสั่งซื้อดอกเห็ดมากถึงวันละ 200 กิโลกรัม โดยจะมีแม่ค้าวิ่งเข้ามารับซื้อเห็ดถึงที่ ทำให้ฟาร์มต้องขยายโรงเพาะเห็ดเพิ่มเป็น 3 โรงเรือน สำหรับ การเพาะเห็ด มีก้อนเชื้อสำหรับเพาะเห็ดมากถึง 20,000 ก้อน
การแปรรูปเห็ดชนิดต่างๆ ออกจำหน่าย
คุณสุกัญญายอมรับว่า ข้อดีของอาชีพ การเพาะเห็ด คือ คนในครอบครัวสามารถช่วยกันทำ เป็นการสร้างสายสัมพันธ์ และความสามัคคี ในครอบครัวได้ และอาชีพทำเห็ดไม่ได้เป็นอาชีพที่ยาก หรือเหนื่อยมากเกินไป เพียงเรามีความซื่อสัตย์กับลูกค้า ผลิต ก้อนเชื้อเห็ด หรือดอกเห็ด ให้มีคุณภาพ ไม่โกงลูกค้า เท่านั้น ก็สามารถมีที่ยืนอยู่ในวงการเห็ดได้ไปอีกนาน
คุณสุกัญญายังคิดที่จะต่อยอดธุรกิจ “บ้านเห็ดเมฆา”โดยหันมาพัฒนาธุรกิจกลางน้ำ ทำการแปรรูปเห็ดเป็นอาหารชนิดอื่นออกจำหน่าย เช่น น้ำพริกเห็ดรสชาติต่างๆ ขนมเห็ดอบกรอบ ซึ่งขณะนี้กำลังอยู่ในช่วงของการทดลอง ซึ่งผู้บริโภคก็ให้การตอบรับค่อนข้างดี เนื่องจากสามารถทานได้ทุกเพศ ทุกวัย ทั้งเด็ก และผู้ใหญ่ ซึ่งคุณสุกัญญามองว่าธุรกิจการแปรรูปอาหารจะสามารถเดินทางไปได้ค่อนข้างไกล ทั้งในประเทศและต่างประเทศ
กระบวนการผลิต ก้อนเชื้อเห็ด
ด้วยเหตุนี้คุณสุกัญญาจึงมีความคิดที่จะผลิตทำ ก้อนเชื้อเห็ด ชีวภาพ ขึ้นเอง เพื่อลดต้นทุนการผลิตดอกเห็ด อีกทั้งคุณสุกัญญาเคยเพาะเห็ดถั่งเช่ารับประทานเองมาก่อนอยู่แล้ว จึงมีความคิดว่าในเมื่อเห็ดถั่งเช่าตนเองยังเพาะได้ หากเป็น ก้อนเชื้อเห็ดก็น่าจะทำได้เช่นกัน เพราะวิธีการทำค่อนข้างง่ายกว่าเยอะ อีกทั้งยังช่วยลดต้นทุนการซื้อ ก้อนเชื้อเห็ด ได้อีกด้วย
และยังต่อยอดผลิตก้อนเชื้อเห็ดขายให้กับฟาร์ม หรือผู้ที่สนใจ การเพาะเห็ด ได้อีกด้วย และการผลิต ก้อนเชื้อเห็ด เองยังสามารถควบคุมคุณภาพของก้อนเชื้อเห็ดตั้งแต่กระบวนการผลิตต้นน้ำ ทำให้ ก้อนเชื้อเห็ด ทุกก้อนมีคุณภาพสมบูรณ์ เปิดดอกได้ทุกก้อน อีกทั้งดอกเห็ดที่ออกมาก็จะมีลักษณะสมบูรณ์ ดอกใหญ่ ตรงตามที่ตลาดต้องการ
โรงเรือนเพาะเห็ด
นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการขยายพื้นที่ฟาร์มเห็ด จากเดิมที่อยู่ข้างบ้านได้ย้ายออกมาทำโรงเรือนให้ได้มาตรฐานมากขึ้น มีโรงเรือนเพาะเห็ด มีอุปกรณ์ในการผลิตก้อนเชื้อเห็ดแบบครบวงจร ทั้งเครื่องปั๊มขี้เลื่อยใส่ถุง ตู้อบแรงดันความร้อน และบุคลากรคนงานที่เข้ามาช่วยงานในแต่ละวัน ทั้งหมดทั้งมวลนี้จึงเป็นที่มาของ “บ้านเห็ดเมฆา” ในปัจจุบันนั่นเอง
สูตรเฉพาะของทางฟาร์ม ที่จะมีคุณสมบัติฆ่าเชื้อราส้ม เชื้อราดำ
เมื่อมีความพร้อม ทั้งความรู้ อุปกรณ์ โรงเรือน และคนงาน ทำให้คุณสุกัญญาเดินหน้าผลิตก้อนเชื้อเห็ดอย่างเป็นจริงเป็นจัง ซึ่งการผลิตก้อนเชื้อเห็ดให้ได้คุณภาพนั้น คุณสุกัญญาเริ่มต้นโดยการสั่งซื้อขี้เลื่อยยางพาราจากภาคใต้ จากนั้นนำขี้เลื่อยมาผสมกับน้ำหมัก ชีวภาพ สูตรเฉพาะของทางฟาร์ม ที่จะมีคุณสมบัติฆ่าเชื้อราส้ม เชื้อราดำ ซึ่งมีส่วนผสมของมะพร้าว นมเปรี้ยว ซีอิ๊วหวาน เป็นต้น
ซึ่งเป็นเคล็ดลับที่ทำให้ก้อนเชื้อเห็ดมีคุณภาพดอกเห็ดที่ออกมาจะมีลักษณะดอกใหญ่ น้ำหนักดี รสชาติหวาน กรอบ ไม่เหี่ยวง่าย เก็บไว้ได้นาน อีกทั้งน้ำหมักยังเป็น ชีวภาพ ฉะนั้นผู้บริโภคมั่นใจได้ว่าดอกเห็ดที่ออกมาจะเป็นเห็ดที่ปลอดสารพิษอย่างแท้จริง ไม่มีสารตกค้างใดๆ ทั้งสิ้น
เมื่อผสมน้ำหมัก ชีวภาพ แล้วจะหมักกองขี้เลื่อยทิ้งไว้ประมาณ 4-5 วัน เพื่อให้แอมโมเนียออกจากขี้เลื่อยให้หมด จากนั้นจะผสมอาหารเห็ดที่ประกอบไปด้วยรำ ยิปซั่ม ปูนขาว และจุลินทรีย์ จากนั้นจะทำการอัดก้อนด้วยเครื่องจักรมาตรฐาน
เมื่ออัดขี้เลื่อยใส่ถุงแล้วจะใช้แรงงานคนในการใส่คอขวด ซึ่งแรงงานของทางฟาร์มจะมีทั้งหมด 17 คน รวมทั้งคนในครอบครัวของคุณสุกัญญาด้วย เนื่องจากธุรกิจนี้เป็นธุรกิจของครอบครัว ทำให้ทุกคนจะต้องเข้ามาดูแลและช่วยเหลือกัน เมื่อใส่คอขวดแล้วจะนำก้อนเห็ดเข้าตู้นึ่ง
โดยใช้เวลาในการนึ่งทั้งหมด 6 ชั่วโมง อุณหภูมิคงที่ 100 องศา ซึ่งการนึ่งแต่ละครั้งจะใส่ก้อนเชื้อทั้งหมด 1,000 ก้อน โดยทุกวันจะทำการนึ่งก้อนเชื้อ 2 ครั้ง คือ ช่วงเช้า และเย็น ของทุกวัน เมื่อนึ่งเห็ดแล้วจะรอให้ก้อนเชื้อเย็นลง หรือพักไว้ประมาณ 1 วัน แล้วจึงจะเขี่ยหัวเชื้อใส่ก้อนเห็ด เพราะหากหัวเชื้อยังร้อนแล้วใส่เชื้อเห็ดลงไปเชื้อจะตายทันที
การจำหน่ายก้อนเชื้อเห็ด ชีวภาพ
คุณสุกัญญายืนยันว่าก้อนเชื้อเห็ดของทางฟาร์ม หากเชื้อยังไม่เดินจะไม่ส่งของให้ลูกค้าเด็ดขาด จะส่งเฉพาะก้อนเชื้อเห็ดที่เดินแล้วเท่านั้น เพื่อความสมบูรณ์ของก้อนเชื้อเห็ดทุกก้อน อีกทั้งหากลูกค้าต้องการสั่งซื้อก้อนเชื้อเห็ดจะต้องทำการสั่งจองและจ่ายเงินมัดจำล่วงหน้าเท่านั้น
เนื่องจากทางฟาร์มจะผลิตก้อนเชื้อตามออเดอร์ ซึ่งขณะนี้ทางฟาร์มมีกำลังการผลิตก้อนเชื้อเห็ดอยู่ที่ 40,000-50,000 ก้อนต่อเดือน ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเห็ดเศรษฐกิจทั่วไป เช่น เห็ดนางฟ้า เห็ดภูฐาน เห็ดหลินจือ เห็ดฮังการี เป็นต้น และเห็ดชนิดอื่นๆ ตามที่ลูกค้าต้องการ
อีกทั้งทางฟาร์มยังรับประกันก้อนเชื้อเห็ดว่าออกดอก 100% ทุกก้อนหากก้อนไหนไม่ออกดอก หรือเสีย สามารถนำมาเปลี่ยนก้อนได้ อีกทั้งเห็ดแต่ละก้อนหากลูกค้าดูแลดี อยู่ในโรงเรือนที่มีสภาพอากาศที่เหมาะสม ก้อนเห็ดแต่ละก้อนก็จะสามารถออกดอกได้ถึง 4 ครั้งขึ้นไป
ด้วยคุณภาพของก้อนเชื้อ และคุณภาพของน้ำหมักที่ใช้ผสมในขี้เลื่อย “บ้านเห็ดเมฆา” จะมีราคาจำหน่ายก้อนเชื้อในราคา 10 บาท/ก้อน แต่หากสั่งไปถึง 1,000 ก้อนขึ้นไป จะลดราคาเหลือ 8 บาท/ก้อน ในเห็ดทั่วไป แต่หากเป็นเห็ดหลินจือจะมีราคาสูงกว่าอยู่ที่ 12 บาท/ก้อน เนื่องจากใช้ระยะเวลาในการเดินเชื้อนานถึง
3 เดือน เชื้อถึงจะเต็มก้อน
รับสร้างโรงเรือนเพาะเห็ด
นอกจากนี้ “บ้านเห็ดเมฆา” ยังรับสร้างโรงเรือนเพาะเห็ด โดยทางฟาร์มจะเน้นสร้างโรงเรือนให้เหมาะกับชนิดเห็ดต่างๆ ที่จะทำการเพาะ เช่น เห็ดนางฟ้า จะต้องมีอุณหภูมิโรงเรือนที่ไม่เกิน 27 องศา หากอุณหภูมิสูงเกินจะต้องมีเครื่องฉีดพ่นน้ำในโรงเรือนเพื่อให้อุณหภูมิลดลง เป็นต้น
ขอขอบคุณข้อมูล และ ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม “บ้านเห็ดเมฆา” คุณสุกัญญา ยอดนอก 99/197 หมู่ 1 ถ.คลองสาม อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทร 091-551-1052, 090-969-4731, 092-708-8558, 088-915-5860
