จุดเริ่มต้น เมื่อได้เกิด แนวคิด ความต้องการ ที่จะทำ การเกษตรกรรมนั้น โดยเฉพาะ การเพาะปลูก พืชไร่ พืชสวน อาจมีหลายคน คงเข้าใจว่า หากเกษตรกร ผู้เป็นเจ้าของพื้นที่ หรือเจ้าของสวน มีเนื้อที่ ขอบเขตกว้างขวาง ได้มากเท่าไร ก็ยิ่งจะสามารถ นำพืชของตนลง ปลูกได้ จำนวนมากเท่านั้น รวมตลอด ทั้งรายได้ก็ ควรจะได้มาก ตามไปด้วย เช่นกัน ทั้งนี้ ความเป็นจริงในการที่จะนำพืชตนมาปลูกนั้น เมื่อรู้จัก การจัดการหรือจัดสรรพื้นที่อย่างถูกต้องหรือให้ทั่วถึงได้อย่างเหมาะสมกับพืชที่ปลูกแล้วนั้น ก็เป็นไปได้สูงที่จะประสบผลสำเร็จอย่างที่คาดหรือตามเป้าหมายที่วางไว้ แต่ถ้าหากการจัดการไม่ดีพอนั่น ก็หมายความได้ตรงกันข้ามเลยว่าไม่คุ้มกับทุนที่ทุ่มเทลงไป พร้อมอาจจะทำให้เกิดความยุ่งยากเป็นเงาตามตัวคู่กันขนานกันไปได้เช่นกัน และการปลูกพืชในพื้นที่จากที่กล่าวมาจะให้เกิดผลสำเร็จได้ตามที่ต้องการ จะเปรียบเทียบได้กับพืชบางชนิดเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม เมื่อมาดูการ ปลูกมะนาว “อย่างในยุค” ปัจจุบัน ไม่ว่าจะ ปลูกมะนาว ในวงท่อหรือปลูกลงกับพื้นดิน ซึ่งในแต่ละพื้นที่เกษตรกรโดยส่วนมากจะใช้เนื้อที่ที่มีขอบเขตจำกัดหรือมี ปลูกมะนาว กันในจำนวนพื้นที่ไม่มาก และพื้นที่ดังกล่าว ยังสามารถจัดสรรเพื่อให้เกิดประโยชน์ ปลูกมะนาว ได้ผลดีด้วย และมะนาวยังเป็นไม้ผลเศรษฐกิจของประเทศที่เกษตรกรนิยมพากันปลูกไปในเชิงการค้าพานิชย์ ทั้งได้ยกระดับผลผลิตที่ให้ออกมาเป็นทางเลือกอยู่แถวหน้าของวงการธุรกิจการเกษตร เนื่องจาก ให้ผลตอบแทนสูง หรือก่อรายได้ให้กับเกษตรกรได้มาก “เกินคุ้ม” เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับต้นทุนที่ลงไป
คุณ เดชาวัต เอี่ยมสะอาด เกษตรกรผู้ ปลูกมะนาว แป้นพิจิตร กับแป้นดกพิเศษ และเจ้าของสวนมะนาวบุญชัยพฤกษ์ หรือสวนมะนาวชลบุรี เล่าว่า ได้ปลูกมะนาวทั้ง 2 สายพันธุ์ ในพื้นที่จำนวน 4 ไร่ ทั้งนี้ การสร้างความเข้าใจกับการ ปลูกมะนาว โดยเฉพาะพันธุ์มะนาวที่นำมาปลูก ให้ได้ตามศักยภาพของพื้นที่หรือสภาพภูมิทัศน์ หรือรวมตลอดทั้งสภาพทางภูมิอากาศ ที่สำคัญ ควรคำนึงถึงต้นทุน เช่น อุปกรณ์ วัสดุ หรือค่าใช้จ่ายส่วนต่างๆ สำหรับใช้ในงานกับต้นมะนาวที่ปลูก เพื่อช่วยสร้างศักยภาพในการต้านทานหรือทนทานต่อการเกิดโรค เช่น การเกิดโรคแคงเกอร์ เชื้อรา โคนเน่า รากเน่า และการเข้าทำลายของแมลง เป็นต้น และควรให้มะนาวออกผลผลิตได้ตามหลักธรรมชาติอย่างมีคุณภาพตามที่ต้องการ ให้คุ้มทุนที่ลงไป เขายังเล่าอีกว่า อย่างไรก็ตาม การดูแลรักษามะนาวก็ควรมั่นตรวจดูหรือสังเกตต้นมะนาวทุกต้นด้วยว่า มะนาวมีอาการผิดปกติทั้งทางใบและผลหรือไม่ เช่น มะนาวเมื่อมีอาการคล้ายจะเป็นโรคหรือคล้ายกับแมลงศัตรูกำลังจะเริ่มเข้าเกาะกินใบอ่อน ยอดอ่อน และผล ส่วนการตรวจดูหรือสังเกตนั้น แต่หากบริเวณรอบใบซึ่งมีลักษณะอาการคล้ายจะออกเป็นสีเหลือง เป็นจุด หรือมีลักษณะกำลังเหี่ยวแห้ง แสดงว่ามะนาวกำลังจะเกิดเป็นโรคแคงเกอร์ ก็ให้รีบรักษาด้วยการตัดกิ่งก้านของส่วนที่เป็นโรคงกล่าวนั้นออกไป หลังจากนั้นควรนำเอาไปเผาไฟทิ้ง หรือ ขุด ถอนออกนำไปทิ้ง และฝั่งลงกับดิน ให้ลึก ปิดอย่างมิดชิด ทั้งนี้ ควรหาต้นใหม่มาปลูกทดแทน และอีกอย่างคือการสังเกตดูทางใบเช่นกัน หากใบเริ่มจะหยิกงอม้วนเข้าหากัน หรือใบมีรอยถูกกัดบริเวณผิวไม่ยอมเจริญเติบโต รวมทั้งผลกลายเป็นปรากฎการณ์รอยสีเทา จากอาการดังกล่าวซึ่งเป็นการเข้าทำลายของแมลงเพลี้ยไฟ หนอนชอนใบ ส่วนแมลงดังกล่าวก็มักจะเกิดขึ้นกับสวนของเขาด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ การกำจัดหรือป้องกันโรคและแมลงนั้น เขาบอกว่าหากไม่จำเป็นจริงๆ ก็ไม่ควรใช้สารเคมี หรือควรหันมาเน้นถึงการใช้สารอินทรีย์หรือชีวภาพเป็นหลัก อย่างเช่น การใช้สมุนไพรไล่หรือป้องกันเดือนละ 1 ครั้ง เป็นต้น
เริ่มจากมะนาวแป้นพิจิตร 3 ต้น
อย่างไรก็ตามการ ปลูกมะนาวในสวนของเขาหรือพื้นที่ดังกล่าว เขายังเล่าว่า ก่อนที่จะลง ปลูกมะนาว นั้น คุณพ่อและคุณแม่ของเขา หลังจากที่เกษียณอายุราชการได้ลงปลูกกล้วยน้ำว้าไว้ก่อนแล้ว จากนั้นจึงเข้ามาสานต่อ ซึ่งการปลูกกล้วยในครั้งนั้น การนำออกขายในช่วงแรกซึ่งขาได้ ทั้ง ปลี และเครือหรือผล ก็ได้ราคาดี แต่พอระยะหลังหรือเมื่อประมาณ 2-3 ปี ที่ผ่านมา ทางด้านผลผลิตจากกล้วย กลับให้ราคาค่อนข้างไม่ค่อยดีเท่าที่ควร จึงเป็นปัญหาทางตลาด ในเรื่องของราคา และช่วงขณะเดียวกันนั้น คุณพ่อ ไปได้กิ่งพันธุ์ตอนมะนาว แป้นพิจิตร มาจากทาง จ.จันทบุรี ให้ปลูกจำนวน 3 ต้น จึงได้นำมาปลูกแซมไปกับกล้วย สำหรับการปลูกรวมทั้งการดูแลรักษาในขณะนั้น ไม่ได้ให้ความสนใจหรือใส่ใจเท่าทีควร ส่วนมากก็จะปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติ ทั้งนี้ แต่หลังจากปลูกได้ 7-8 เดือน มะนาวทั้ง 3 ต้น ก็เริ่มออกดอกให้ผล ติดผลดกออกมาเรื่อยๆ ขณะเดียวกันนั้นก็เป็นช่วงที่มะนาวขาดตลาด และมีราคา“แพงมาก” ทั้งยังให้ราคาตามลักษณะรูปร่างของผล ออกขายตามตลาดทั่วไป ซึ่งเริ่มให้ราคาตั้งแต่ผลละ 3-10 บาท ขึ้นไป จึงทำให้เขาเก็บผลผลิตจากมะนาวทั้ง 3 ต้น นำออกขายไปพร้อมกับการขายกล้วย แต่ปรากฎว่ามะนาวจะขายดีกว่ากล้วยมาโดยตลอด จึงได้ทำให้เกิดแรงบันดาลใจ หรือมีแนวคิดขึ้นมาที่จะขยายพันธุ์มะนาวมาลงปลูกเอง
ปลูกมะนาวในวงอ่างและวงท่อซีเมนต์
แต่ โดยส่วนตัวเขาแล้ว เมื่อมองเห็นภาวะทางด้านการตลาด จากที่กล่าว เขาจึงได้ลงมือทำอย่างที่วางไว้ และได้ขยายพันธุ์มะนาวแป้นพิจิตรทั้ง 3 ต้น ด้วยวิธีการตอนกิ่งออกปลูกแทนกล้วย ในขณะเดียวกันนั้นก็ยังเป็นโอกาสเหมาะที่คุณพ่อของเขาไปได้กิ่งพันธุ์มะนาวแป้นดกพิเศษมาให้ปลูก ซึ่งเป็นกิ่งพันธุ์ตอน เช่นกัน จึงได้นำมาปลูกผสมผสานกันไป อย่างไรก็ตาม การ ปลูกมะนาว ในพื้นที่ดังกล่าวนั้น เขาได้ปลูกลงทั้งในวงอ่างหรือวงโอ่ง กับปลูกลงในวงท่อ “อย่างการปลูกลงอ่างหรือโอ่งนั้น ผลมะนาวจะให้น้ำมาก พร้อมกับออกกลิ่นหอม มีคุณภาพกว่าการปลูกในวงท่อ ผมอยากจะแนะนำให้ปลูกลงในวงอ่างมากกว่า ซึ่งอ่างนั้นจะทน หนาแน่น และแข็งแรง แม้จะให้ราคาแพงกว่าวงท่อ แต่มันก็คุ้มกว่ากันมาก อย่างอ่างที่ผมสั่งซื้อราคาอ่างละ 300 บาท ส่วนวงท่อผมจะสั่งซื้อราคาวงละ 200 บาท” คุณ เดชาวัต เล่า
สำหรับการ ปลูกมะนาว จากที่กล่าวนั้น ซึ่งมะนาวทั้ง 2 สายพันธุ์ ทั้งได้ปลูกลงอ่างและวงท่อ โดยได้ขนาดของอ่างความสูง 80 ซม. วงปากกว้าง 1 เมตร ส่วนวงท่อความสูง 50 ซม. วงปากท่อ 1 เมตร ทั้งนี้ การนำวัสดุลงก่อนปลูกเขาเล่าว่า ได้เลี้ยงไส้เดือนไว้ก่อนทีจะลง ปลูกมะนาว จึงทำให้เป็นโอกาสประจวบเหมาะกับการได้นำเอามูลจากไส้เดือนมาผสมกับดินเกษตรลงในวงท่อ และวงอ่างดังกล่าว ก่อนที่จะนำมะนาวลงปลูก ส่วนน้ำที่จะนำมาจ่ายให้กับต้นมะนาวนั้น ได้มีสระน้ำอยู่ข้างสวนซึ่งก่อนนั้นคุณพ่อเขาได้ขุดไว้ใช้กับงานเกษตร พร้อมทั้งได้ติดตั้งมอเตอร์สูบน้ำหรือสูบเอาน้ำออกจ่ายเข้าสวน อย่างไรก็ตาม การจัดระบบน้ำเข้าสวนมะนาวนั้น เขาได้นำเอาท่อ pvc ขนาด 1 นิ้ว มาต่อเข้ากับมอเตอร์ดังกล่าว จากนั้นได้นำท่อ pvc ฝังลอยลงไปกับดินเดินเข้าสวนไปตามแถวมะนาวที่ปลูก ทั้งนี้ นำเอาท่อ pe ขนาด 6 หุน ได้ต่อแยกขึ้นตรงส่วนกลางระหว่างปากอ่างหรือปากวงท่อไกลกับโคนต้นมะนาวทุกต้น
ตลาดขายส่งทั้งทางไปรษณีย์และหน้าสวน
อย่างไรก็ตาม การปลูกมะนาว เมื่ออายุต้นได้ 7-8 เดือน มะนาวก็จะเริ่มให้ผลผลิต ซึ่งในช่วงแรกที่มะนาวให้ผลผลิตนั้นเขาได้เก็บผลผลิตออกขายให้กับแม่ค้าคนกลางในตลาดพนัสนิคมมีรายได้เข้าเฉลี่ย100,000 บาท/เดือน แต่มาระยะหลังทำให้เขามองเห็นตลาดมะนาวเป็นไม้ผลคู่กับครัวเรือนที่คงราคาไว้ได้ดีหรือเป็นผลไม้ที่ให้ราคาแพงโดยเฉพาะอย่างยิ่งมะนาวก็มักจะขาดตลาด จึงได้หันมาขยายพันธุ์โดยผลิตกิ่งพันธุ์ตอนออกจำหน่ายขายเพื่อให้เกษตรกรผู้ที่สนใจนำไปปลูกหรือเพื่อให้มีมะนาวขายในตลาดเพิ่มมากขึ้น สำหรับการ ขยายกิ่งพันธุ์ ด้วยกิ่งตอน ให้ได้คุณภาพนั้น เขาเล่าว่า หลังจาก ควั่นกิ่งพันธุ์จากต้นแม่ที่เห็นว่าสมบูรณ์ที่สุด เสร็จแล้วนั้น การช่วยเร่งให้เกิดรากเร็วหรือให้มะนาวมีรากที่สมบูรณ์และแข็งแรงพร้อมที่จะนำไปปลูก เขาได้นำเอากะปิ มาทาบางๆบริเวณกิ่งที่ควั่นไว้ พร้อมที่จะทำวิธีตอน ส่วนการนำเอากะปิ มาทาบริเวณดังกล่าว หากนำเอากะปิทาในจำนวนมากๆก็จะทำให้กิ่งที่ตอนไม่เกิดราก และทำให้ใบแห้ง เหี่ยว เหลือง ร่วง กลายเป็นกิ่งที่ตายไป อย่างไรก็ตาม หลังจากที่นำกะปิทาบริเวณดังกล่าวแล้วนั้น เขาได้นำเอาขุยมะพร้าวที่หมักไว้กับน้ำเปล่า มาห่อหุ้ม พร้อมขึ้นตุ้ม และนำเอาผ้าพลาสติกบางๆมาห่อหุ้มปิดทับ เสร็จจากนั้น ก็ได้นำเอาเชือกฟางมัดทั้งส่วนขอบล่างและปลายขอบบน ส่วนการดูแลรักษากิ่งตอน ถ้าหากตุ้มเกิดแห้งหรือขาดน้ำ เพื่อที่จะให้ตุ้มได้เกิดความชุ่มชืนได้ตลอดนั้นเขาก็จะนำเอาสลิ่งเข็มฉีดยาหรือกระบอกเข็มฉีดยา สูบเอาน้ำ นำมาฉีดเข้าที่ตุ้มหรือกิ่งที่ตอนดังกล่าว ในส่วนของการตอนกิ่งนั้น หลังจากที่ตอนเสร็จ ได้ 14-15วัน จะเริ่มแตกรากหรือออกราก และเมื่ออายุได้ 30 วัน รากก็จะออกมาเต็มตุ้ม ให้ตัดออกนำเอาไปปลูกได้
สำหรับ การผลิตกิ่งพันธุ์ มะนาวออกขายทุกวันนี้ ลูกค้าของเขาโดยส่วนมากจะเป็นลูกค้าที่ซื้อกิ่งพันธุ์มะนาว จะมีทั้งสั่งซื้อให้ส่งไปทางไปรษณีย์ และเข้ามาซื้อที่สวน ส่วนลูกค้าดังกล่าวนั้นก็จะมีมาทั่วทุกภาค นอกจากนี้ ยังได้รวมถึงลูกค้าประจำที่เข้ามารับซื้อแล้วนำไปขายต่อตามงานเกษตรของจังหวัดต่างๆ ทั้งนี้ การขายเฉพาะกิ่งพันธุ์นั้นซึ่งในแต่ละเดือนเขาจะผลิตกิ่งพันธุ์ออกจำหน่ายขายประมาณ 1,000-2,000 กิ่ง แต่ก็สามารถนำออกขายได้หมดทุกต้นในทุกเดือน ทำให้เขามีรายได้เข้าเดือนละ 100,000 กว่าบาท
“ ได้มีลูกค้าและแม่ค้าที่ตลาดพนัสนิคมที่เคยซื้อลูกมะนาวของผม อยากให้ผลผลิตเอาลูก หรือเลี้ยงเอาลูกส่งขายให้ และได้มีทั้งทางร้านอาหารหรือสวนอาหารซึ่งอยู่ในตัวเมืองชลบุรี รวมทั้งในพนัสนิคมก็อยากจะได้ลูกมะนาวจากผมหรืออยากให้ผมเลี้ยงลูก แล้วให้ประจำ ในเดือนถัดไปหรือเดือนหน้านี้มะนาวส่วนหนึ่งผมก็จะเลี้ยงเอาลูกออกขาย อีกส่วนหนึ่งก็จะเน้นการขยายกิ่งพันธุ์หรือทำกิ่งตอนออกจำหน่ายขายเหมือนเดิม ” คุณ เดชาวัต ได้มองถึงอนาคตทางด้านการตลาดมะนาวของเขา
tags: วิธีปลูกมะนาว แป้นพิจิตรและแป้นดกพิเศษ ในวงวงอ่างและวงท่อซีเมนต์ หรือปลูกมะนาว ลงกับพื้นดิน 4 ไร่ อย่างไรถึงทำรายได้ 100,000 กว่าบาท/เดือน ที่ชลบุรี
[wpdevart_like_box profile_id=”108666299214543″ connections=”show” width=”300″ height=”220″ header=”big” cover_photo=”show” locale=”th_TH”]
