ประเทศไทยขึ้นชื่อเรื่องของผักและผลไม้ต่างๆ นานาชนิด ที่มีรสชาติอร่อย ถูกปากผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ ด้วยสภาพภูมิประเทศ อินทรียวัตถุที่อยู่ในดิน รวมทั้งสภาพแวดล้อม สภาพอากาศ ที่เอื้อต่อการปลูกผักและผลไม้ จนทำให้ประเทศไทยขึ้นชื่อเรื่องของผลไม้ที่มีรสชาติอร่อยเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศนั่นเอง
ด้วยเหตุนี้จึงมีเกษตรกรจำนวนไม่น้อยที่หันมาทำเกษตร โดยเฉพาะเรื่องของการทำสวนไม้ผล ที่สามารถสร้างเม็ดเงินได้เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในกลุ่มของเกษตรกรรุ่นใหม่หัวก้าวหน้าที่ไม่หันหลังทิ้งเกษตร ทิ้งมรดกของพ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ไปตามกระแสสังคม แล้วหันกลับมาดูแลสวน สร้างรายได้เข้าสู่ครัวเรือน
การปลูกผลไม้แบบผสมผสาน
เฉกเช่นเดียวกับ คุณศศิมา สุขวิจิตร์ หรือคุณหวาน พนักงานประจำในบริษัทยักษ์ใหญ่ ที่ไม่เคยคิดที่จะทอดทิ้งวิถีชีวิตเกษตรกรชาวสวน ที่พ่อ แม่ สร้างมา ได้หันมาสนใจและใส่ใจสวนผลไม้ของครอบครัว และพยายามหาจุดเด่นของสวนขึ้นมา เพื่อเดินหน้าผลิตผลไม้คุณภาพ และรองรับนักท่องเที่ยว หรือคนที่ชื่นชอบเกษตรทั้งหลาย จะเข้ามาท่องเที่ยวภายในสวนผลไม้ของตนเอง สร้างรายได้เข้าสู่ครัวเรือนอีกทาง โดยคุณหวานจะใช้เวลาในวันหยุดจากงานประจำกลับมาดูแลสวน และครอบครัว พร้อมกับพยายามพัฒนาสวนให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรของ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม ซึ่งขึ้นชื่อเรื่องของตลาดน้ำ และสวนผลไม้คุณภาพ อยู่แล้ว
การปลูกผลไม้แบบผสมผสาน
คุณหวานใช้เวลาว่างจากงานประจำในช่วงวันเสาร์ อาทิตย์ เดินทางจากสุพรรณบุรี กลับมาบ้านสวนที่อัมพวา ดูแลพัฒนาสวนให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรที่ดี มีคุณภาพ คุณหวานยอมรับว่าความเป็นมาของสวน เดิมทีเป็นสวนมะพร้าวและลิ้นจี่มาก่อน แต่นานเข้าต้นมะพร้าวเริ่มสูงขึ้น ทำให้แรงงานในการเก็บลูกมะพร้าวน้อยลง จึงต้องโค่นต้นมะพร้าวและลิ้นจี่ทิ้ง ปัจจุบันเหลือต้นลิ้นจี่เพียง 10 กว่าต้นเท่านั้น หลังโค่นต้นมะพร้าวทิ้งแล้วจึงหันมาปลูกส้มโอขาวใหญ่เป็นหลัก แต่ด้วยป้าแจ๋วเป็นคนที่ชื่นชอบการปลูกผลไม้ เมื่อได้ชิมผลไม้ที่ไหนแล้วถูกใจจะนำพันธุ์มาปลูกไว้ภายในสวนทันที จึงทำให้ปัจจุบันสวนแห่งนี้กลายเป็นสวนผลไม้ผสมผสาน ทั้งส้มแก้ว ส้มโอขาวใหญ่ ส้มเขียวหวาน กล้วย และมะกรูดหวาน เป็นต้น
การตอนกิ่งและขยายพันธุ์ไม้นานาชนิด
โดยต้นไม้ทุกต้นภายในสวนป้าแจ๋วจะเป็นคนตอนกิ่งและขยายพันธุ์เองทั้งหมด โดยใช้ชื่อสวนว่า “สวนป้าแจ๋ว อัมพวา” ซึ่งเป็นชื่อของคุณแม่ของคุณหวาน เพื่อให้นักท่องเที่ยวจำชื่อได้ ภายในสวนจะมีพันธุ์ไม้นานาชนิด ทั้งส้มโอ ส้มแก้ว ลิ้นจี่ กล้าย มะนาว และจุดเด่นของทางสวน คือ “ต้นมะกรูดหวาน” และ “ต้นส้มแก้ว” โดยเฉพาะส้มแก้วซึ่งเป็นไม้ผลพื้นเมืองของจังหวัดสมุทรสงคราม “ส้มแก้ว” เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศมาเลเซีย และแพร่หลายไปยังประเทศต่างๆ ในประเทศไทย ส่วนใหญ่จะมีการปลูกส้มแก้วที่จังหวัดสมุทรสงครามเป็นหลัก ส้มแก้วเป็นส้มที่มีผลขนาดใหญ่รองจากส้มโอ เป็นไม้ยืนต้น ใบเรียบ มีต่อมน้ำมัน ผลมีลักษณะกลมแป้นใหญ่ เปลือกนอกมีสีส้มเข้ม เปลือกล่อน แกะง่าย รสชาติหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย ส่วนใหญ่ใช้ทำน้ำส้มคั้น และเป็นผลไม้เซ่นไหว้ในช่วงเทศกาลตรุษจีน เนื่องจากมีผิวและสีสวย อีกทั้งผลใหญ่อีกด้วย
ผลผลิตจากส้มแก้วและผลไม้แบบผสมผสาน
สวนป้าแจ๋วอัมพวาจึงได้พยายามอนุรักษ์พันธุ์ผลไม้พื้นเมือง หรือไม้ท้องถิ่น ให้อยู่คู่กับท้องถิ่นให้อยู่ไปนาน เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้รู้ว่า “อัมพวา” นอกจากตลาดน้ำแล้ว ก็มีผลไม้ประจำท้องถิ่น คือ ส้มโอ และส้มแก้ว ทำให้คุณหวานต้องหันมาขยายพันธุ์ต้นส้มแก้วเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ปัจจุบันสวนป้าแจ๋วอัมพวามีต้นพันธุ์ส้มแก้วประมาณ 50-60 ต้น ให้ผลผลิตแล้วประมาณ 50% ของผลผลิตทั้งหมดโดยต้นส้มแก้วภายในสวนส่วนใหญ่ป้าแจ๋วจะเป็นคนดูแล ตั้งแต่การเริ่มปลูกทั้งหมด และเป็นคนขยายพันธุ์เอง นอกจากนี้วิธีการดูแลผลผลิตทางสวนยังใช้วิธีโบราณในการดูแลต้นส้มแก้ว โดยเฉพาะในช่วงที่รักษาผลส้ม ทางสวนจะใช้ใบตองแห้งในการห่อผลแทนการใช้ถุงคาร์บอน เพื่อลดต้นทุนด้านการจัดการ อีกทั้งการใช้ใบตองแห้งห่อผลยังช่วยให้ผลส้มมีสีสวยขึ้น เปลือกไม่ลาย นั่นเอง ซึ่งในช่วงสิ้นปีนี้ผลผลิตส้มแก้วจาก “สวนป้าแจ๋วอัมพวา” ก็จะเริ่มเข้าสีและออกจำหน่ายได้ ซึ่งคุณหวานยืนยันว่าราคาผลผลิตในสวนทุกอย่างเป็นราคาที่เป็นมิตร และเหมาะสมกับนักท่องเที่ยวแน่นอน
ลักษณะเด่นของมะกรูดหวาน
นอกจากส้มแก้วแล้วสวนป้าแจ๋วยังมีผลไม้ที่เป็นจุดเด่นของสวน อีกอย่าง คือ “มะกรูดหวาน”ไม้ผลที่ใครหลายคนยังไม่รู้จัก ซึ่ง “มะกรูดหวาน หรือ CITRUS HYSTRIX DC” อยู่ในวงศ์ RUTACEAE เป็นไม้ยืนต้น สูง 1-3 เมตร เป็นไม้เนื้อแข็ง ลำต้นกิ่งก้านมีหนามแหลม ใบเป็นใบเดี่ยว ปลายและโคนใบมีลักษณะคล้ายกับใบส้มซ่า มีสีเขียวสด ดอกจะออกเป็นช่อตามซอกใบ มีสีขาว กลิ่นหอม ผลมีรูปทรงกลม หรือรีเล็กน้อย มีลักษณะใหญ่กว่ามะกรูดบ้านอย่างเห็นได้ชัด เมื่อผลสุกหรือแก่จัดผิวจะมีสีเหลือง เปลือกล่อน น้ำเยอะ เนื้อในสีเหลือง รสชาติหวานอมเปรี้ยวเหมือนส้ม แต่จะมีกลิ่นของมะกรูดหอม อร่อยมาก ซึ่งป้าแจ๋วเป็นคนนำพันธุ์เข้ามาปลูกและขยายพันธุ์ในสวนเองทั้งหมด ซึ่งคุณหวานมองว่า “มะกรูดหวาน” เป็นผลไม้ที่ยังไม่มีคนรู้จักมากนัก อีกทั้งปริมาณการปลูกยังมีค่อนข้างน้อย ทำให้มะกรูดหวานจึงเป็นผลไม้เด่นของสวนป้าแจ๋วไปโดยปริยาย สามารถเรียกนักท่องเที่ยวเข้ามาชมสวนได้เป็นจำนวนมากต่อปี และแน่นอนว่ามาถึงสมุทรสงครามคงหนีไม่พ้นเรื่องของส้มโอแน่นอน ซึ่งสวนป้าแจ๋วก็เป็นอีกสวนที่มีการปลูกต้นส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่ไว้จำหน่ายให้กับนักท่องเที่ยว โดยทางสวนเน้นการจัดการดูแลแบบลดการใช้สารเคมี เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค โดยต้นส้มโอส่วนใหญ่จะปลูกตามร่องสวนสลับกับการปลูกส้มแก้ว และมะกรูดหวาน ยอมรับว่า ผลผลิตส้มโอของสวนเราเน้นการจัดการที่ได้คุณภาพ พยายามใช้สารเคมีในการบำรุงต้นไม้ให้น้อยที่สุด และเน้นการใช้สารชีวภาพให้มาก เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับประทานส้มโอที่ปลอดภัย อีกทั้งเวลาที่นักท่องเที่ยวเดินชมสวนก็จะไม่มีกลิ่นของสารเคมี ทำให้นักท่องเที่ยวสามารถเดินชมสวนได้อย่างปลอดภัยอีกด้วย อีกทั้งลูกค้าก็ยังสามารถเก็บผลไม้สดๆ จากภายในสวนชิมได้ทันที นี่จึงเป็นจุดเด่นของสวนป้าแจ๋ว ที่ใครได้เข้ามาเที่ยว หรือเข้ามาเยี่ยมชม แล้วต้องกลับมาอีกครั้ง ที่สำคัญคุณหวานไม่ได้เก็บค่าเข้าชมสวนอีกด้วย จึงทำให้ในช่วงวันหยุดทุกสัปดาห์จะมีนักท่องเที่ยวเข้ามาเยี่ยมชมสวนป้าแจ๋วตลอด
การบำรุงดูแลสวนผลไม้
นอกจากเรื่องความหลากหลายของผลไม้ภายในสวนป้าแจ๋วแล้ว การบำรุงดูแลต้นไม้ทุกต้นของสวนแห่งนี้ยังเน้นการดูแลโดยใช้ชีวภาพเป็นหลัก เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับประทานผลไม้ที่ปลอดภัยจากสารเคมีโดยคุณหวานมีความคิดที่ว่ามนุษย์เราทานผักและผลไม้ต่างๆ เพื่อนำสารอาหารจากผักและผลไม้มาบำรุงร่างกาย เพราะฉะนั้นเราทานอะไรเข้าไปมันก็จะตอบแทนมาแบบนั้น ฉะนั้นถ้าเราทานของที่มีประโยชน์มันก็จะทำให้ร่างกายเราแข็งแรง แต่หากเราใช้สารเคมีจำนวนมากๆ ในการฉีดพ่นบำรุงต้นไม้ มันก็จะเกิดการสะสม ซึ่งตรงนี้หวานมองว่ามันล้างออกได้ยากมาก เมื่อเรารับประทานเข้าไปสารเคมีพวกนี้ก็จะอยู่ในร่างกายของเรา แล้วมันก็จะส่งผลให้ร่างกายของเราอ่อนแอ ไม่แข็งแรง แล้วเราก็ไม่รู้ว่ามีสารเคมีอะไรบ้างที่สะสมอยู่ในร่างกายของเรา แล้วสะสมอยู่ในปริมาณเท่าไร ด้วยเหตุนี้คุณหวานจึงเน้นการใช้ชีวภาพในการดูแลสวนเป็นหลัก ลดการใช้สารเคมีให้น้อยที่สุด เพื่อความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว เวลาที่มาเที่ยวชมสวนและซื้อผลไม้กลับไปรับประทาน
จุดเด่นของสวนป้าแจ๋วอัมพวา
ท้ายนี้คุณหวานได้ทิ้งท้ายไว้ว่า“ในอนาคตการทำอาชีพเกษตรกรมันไม่ได้หวือหวา ไม่ได้ร่ำรวย แต่ยั่งยืน แล้วชีวิตก็ไม่วุ่นวายเหมือนอยู่ในเมืองหลวง แต่ตอนนี้หวานต้องพยายามทำให้สวนป้าแจ๋วเป็นสวนผลไม้ที่มีคุณภาพ หาจุดเด่นของสวนให้คนรู้จักสวนให้มากขึ้น ซึ่งสิ่งนี้เป็นการบ้านที่จะต้องชูจุดเด่นของสวนให้ได้” ซึ่งจุดเด่นของสวนแห่งนี้คงหนีไม่พ้นเรื่องของการดูแลสวนที่ใช้ชีวภาพเป็นหลัก และการพัฒนาต่อยอดธุรกิจในการทำกิ่งพันธุ์ไม้ขึ้นมา สำหรับคนที่สนใจพันธุ์ไม้หายาก อย่างเช่น ส้มแก้ว และมะกรูดหวาน รวมถึงกิ่งพันธุ์ส้มโอขาวใหญ่คุณภาพ ต้นกำเนิดส้มโอสายพันธุ์ขาวใหญ่แท้ 100%
การบริหารจัดการสวน
โดยช่วงปลายปีตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนเป็นต้นไป จะเป็นเดือนที่ผลไม้เริ่มให้ผลผลิต ซึ่งทางสวนได้เตรียมความพร้อม และรองรับการเข้ามาเยี่ยมชมของนักท่องเที่ยว ทั้งเรื่องของผลไม้ การปรับปรุงสวน การดูแลนักท่องเที่ยวให้ความรู้ต่างๆ รวมทั้งการพาเที่ยวชมสวนผลไม้ผสมผสานตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวงด้วย
สนใจกิ่งพันธุ์ส้มแก้ว มะกรูดหวาน ส้มโอขาวใหญ่
หรือติดต่อเข้าชมสวนได้ที่
คุณ ศศิมา สุขวิจิตร์ หรือ คุณหวาน
81/1 หมู่ 9 ต.เหมืองใหม่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม
โทร 089-4823650 ได้ทุกวัน
หรือติดตามความเคลื่อนไหวของสวนได้ที่
Facebook: มะกรูดหวานและผลไม้จากสวน By ป้าแจ๋วอัมพวา
