คุณบุญสม สำเร็จ เกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนรุ่นเก๋า และแกนนำเกษตรกรชาวสวนทุเรียนระยอง ที่มีประสบการณ์ด้านทุเรียนมานาน ได้เปิดเผยว่า วันนี้การผลิตทุเรียนที่ “สวนทุเรียนบุญสม” แห่งนี้ จะเน้นการปลูกแบบ อินทรีย์เคมี เป็นหลัก เพื่อให้อินทรีย์ช่วยเรื่องปรับปรุงดิน และรากเดินดี ที่มีผลต่อการเจริญเติบโตที่ดีของต้นทุเรียน และนำมาซึ่งผลผลิตที่ดี
คุณบุญสมได้เปิดใจก่อนหันมาทำสวนทุเรียนว่า แต่ก่อนทำพืชทั่วไป ให้ผลผลิตปีละครั้ง และราคาตกต่ำ จึงทำให้หันมาปลูกทุเรียนในพื้นที่ และมีการบำรุงรักษาต้นทุเรียนมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในระหว่างรอผลผลิตทุเรียนยังไม่มีรายได้นั้น คุณบุญสมก็จะยึดอาชีพการเป็นหมอกระดูกแบบโบราณที่สืบทอดมาจากรุ่นสู่รุ่นของครอบครัว
เน้นการรักษาคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับกระดูกหัก และเป็นรายที่สาหัสมาทั้งนั้น แต่ก็หายกลับไปทุกราย เมื่อมารักษาที่นี่ รวมทั้งการจับเส้น และรักษาเกี่ยวกับเรื่องกระดูกทั้งหมด โดยจะใช้น้ำมันมะพร้าวในการนวดจับเส้น และรักษาทั้งหมด จึงทำให้ภายในระยะเวลา 7 ปี ที่ไม่มีการปลูกพืชแซมใดๆ นั้น มีรายได้เข้ามาจากตรงนี้เป็นหลัก มีรายได้เสริมเพื่อใช้จ่ายในครัวเรือนบ้าง
การบำรุงดูแลรักษาต้นทุเรียนแบบ อินทรีย์เคมี
การดูแลต้นทุเรียนต้นเล็ก จะเน้นการดูแลการใส่เรื่องปุ๋ยตามระยะเวลา การฉีดพ่นยาเมื่อจำเป็น และมีแมลงศัตรู และทำโคนต้นให้เตียนก็เพียงพอแล้ว ซึ่งถ้าเป็นโรคใบติดอย่างเดียวนั้น จะฉีดพ่นสารเคมีเพื่อป้องกันการระบาดที่จะเกิดขึ้น ซึ่งโรคใบติดนั้นส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในช่วงฤดูฝน เพราะสภาพอากาศชื้น เหมาะแก่การแพร่ระบาดของเชื้อโรค
ส่วนการให้ปุ๋ยในช่วงทุเรียนเล็กจะใช้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 ทุกเดือน ห่างจากโคนต้นออกมาประมาณ 2 คืบทุกต้น ไม่ควรที่จะใส่ใต้โคน เพราะจะทำให้โคนลำต้นอ่อน และทำให้ขึ้นรา ขณะที่มีแหล่งน้ำบ่อที่มีประมาณที่เยอะ ซึ่งถ้าไม่แล้งมากก็จะอดน้ำ 2 วันครั้ง แต่ถ้าแล้งก็จะลดน้ำวันต่อวัน
การตัดแต่งกิ่งต้นทุเรียน
เมื่อต้นทุเรียนมีอายุ 7 ปีขึ้นไป ก็จะสามารถให้ผลผลิตได้อย่างต่อเนื่อง เริ่มตั้งแต่การตัดแต่งกิ่ง หลังเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้วทางสวนจะบำรุงด้วยใส่ปุ๋ยยูเรียเพื่อบำรุงต้นทุเรียน ที่จะให้น้ำก่อนใส่ปุ๋ยในช่วงเย็น ป้องกันการระเหยได้ดี ทุเรียนกินปุ๋ยได้เต็มที่
หลังจากนั้นประมาณครึ่งเดือนต้นทุเรียนก็จะแตกใบอ่อน และเริ่มสะสมอาหารที่ใบ สร้างความสมบูรณ์ โดยมีเทคนิคการดูแลใบอ่อนของที่นี่จะฉีดพ่นสารเคมีเพื่อป้องกันเพลี้ยแป้ง เพลี้ยไฟ ให้ได้เป็นหลัก ที่จะช่วยทำให้ใบสวยขึ้น การปรุงอาหารดี และใบสมบูรณ์ ซึ่งวิธีการดูใบอ่อนฉบับคุณบุญสมนั้นไม่ยาก
แต่จะยากเมื่อทุเรียนแทงช่อดอก และออกเป็นผลเล็ก แล้วต้นทุเรียนแตกใบอ่อนออกมา เพราะตอนทุเรียนติดลูกเล็กๆ ถ้ามีใบอ่อนออกมาก็จะส่งผลทำให้ลูกทุเรียนร่วง ซึ่งทางคุณบุญสมก็จะเร่งให้ทุเรียนออกดอกเร็วที่สุด ด้วยการใส่ปุ๋ยทุกๆ 15 วัน เพื่อเร่งให้ใบแก่เร็วที่สุด เพื่อไม่ให้ทุเรียนสลัดลูกอ่อนทั้งหมด
เมื่อทุเรียนออกดอก ใบทุเรียนก็จะเขียวจนดำไปหมด และดอกมันก็จะเริ่มปลิว ซึ่งจะต้องฉีดพ่นสารเคมีเพื่อป้องกันเพลี้ยไฟ และโรค-แมลง ก่อนจะฉีดพ่นปุ๋ยน้ำดำเพื่อบำรุงดอกให้สมบูรณ์ และจำเป็นต้องฉีดพ่นเซฟวินเพื่อป้องกันโรคและแมลงด้วย เพราะเป็นยาที่มีสรรพคุณที่สามารถควบคุมโรคโดยรวมสำหรับทุเรียนได้ดี อย่างแมลงกินใบก็ป้องกันได้ ซึ่งทางสวนจะใช้ยาตัวนี้ทุกปีอย่างสม่ำเสมอ
การให้ปุ๋ยและน้ำต้นทุเรียน
การให้ปุ๋ยครั้งแรกจะให้ปุ๋ยช่วงปลายฝนต้นหนาวด้วยสูตรเสมอเดือนละ 2 ครั้ง อัตราการใส่หากเป็นต้นใหญ่ก็จะอยู่ที่ 3 กิโล/ต้น เน้นใส่ 2 ครั้ง ห่างกันประมาณ 15 วัน หลังจากนั้นก็ใส่ปุ๋ยเร่ง หรือปุ๋ยบำรุงตาดอกสูตร 8-24-24 พอหลังจากที่ใส่ปุ๋ยเร่งเสร็จก็ทำการเปิดตาดอกที่กิ่ง โดยฉีดยาเปิดตากิ่ง เปิดตาดอก และดูแลให้น้ำ และรอดอกออก ในขณะที่สภาพดินภายในสวนนั้นเป็นดินที่สมบูรณ์และร่วน เพราะสมัยก่อนทำไร่มันสำปะหลังเป็นเวลา 2 ปี
ซึ่งก่อนหน้านี้ว่าการทำสวนทุเรียนมีการใช้ปุ๋ยเคมีเป็นจำนวนมาก ผลกระทบที่ตามมาทำให้ดินภายในสวนทุเรียนเสื่อมสภาพเสียหายเป็นอย่างมาก ทำให้ดินเป็นทั้งกรดและด่างมากเกินไป จึงส่งผลต่อต้นทุเรียน ทำให้เหี่ยวเฉาจนเกือบจะตาย
การใช้สารปรับสภาพดินในสวนทุเรียน
ต่อมาได้ทดลองนำสารปรับปรุงดินมาใส่ต้นทุเรียน เป็นสารปรับสภาพดินของ บริษัท พรชัยเกษตร 1 ชีวภาพ พีซี จำกัด ที่ทำให้ต้นทุเรียนเริ่มฟื้นตัว และดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันทางสวนมีพื้นที่ปลูกทุเรียนอยู่ทั้งหมด 23 ไร่ และปลูกขนุนแซมประมาณ 1 ไร่ รอบบริเวณบ้าน ต้นทุเรียนแห่งนี้มีอายุร่วม 48 ปี แต่ยังให้ผลผลิตที่ดี เพราะมีการตัดทอนต้นทุเรียนบางต้น และทำการเสียบยอดใหม่ จะทำให้ต้นทุเรียนที่เจริญเติบโตขึ้นเป็นต้นใหม่ที่สมบูรณ์ ต้นสาวที่ให้ผลผลิตได้ดีตลอดไป
เมื่อทุเรียนเป็นลูกเล็ก ทางสวนจะฉีดพ่นสารเคมีป้องกันโรคและแมลง จากนั้นจะฉีดพ่นปุ๋ยน้ำดำพีซีเพื่อบำรุงลูก รวมทั้งใส่ปุ๋ยทางดินสูตรเสมอบำรุงผลทุเรียนให้สมบูรณ์ ตลอดจนหมั่นสังเกตอาการและแมลงศัตรูที่จะเข้าทำลายผลทุเรียนอย่างต่อเนื่อง เพราะถ้าหากหนอนลงลูกทุเรียนลูกใดลูกหนึ่งแล้วมันก็จะลุกลามไปยังทุเรียนลูกอื่นๆ ดังนั้นต้องป้องกันไว้ก่อน เพื่อไม่ให้ผลผลิตเสียหายไปจนถึงสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิต
การเก็บเกี่ยวผลผลิตทุเรียน
ซึ่งการเก็บเกี่ยวของทุเรียนแต่ละพันธุ์จะแตกต่างกันออกไป อย่าง พันธุ์หมอนทอง ก็จะใช้ระยะเวลาการเก็บเกี่ยวประมาณ 120 วัน หลังติดผลอ่อน ส่วนพันธุ์ชะนีจะใช้ระยะเวลากำหนดเก็บเกี่ยวที่ไวกว่าพันธุ์หมอนทองอยู่ที่ประมาณ 90 วัน หลังจากติดลูกอ่อน
ซึ่งพันธุ์ชะนีถ้าจะให้ดีต้องใช้เวลาประมาณ 100 วัน จะเหมาะสมในการเก็บเกี่ยวผลผลิตที่สุด เพื่อคุณภาพผลผลิตที่ดี โดยผลผลิตในฤดูจะออกในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน เริ่มเก็บรุ่นแรก ส่วนรุ่นที่ 2 ก็จะเก็บทยอยไปเรื่อยๆ จนถึงเดือนกรกฎาคมก็จะสิ้นสุดการเก็บเกี่ยวผลผลิตในฤดูกาล
การบริหารจัดการสวนทุเรียน
ด้านผลผลิตจากเดิมได้ผลผลิตที่ประมาณ 20 ตัน/ปี กับสวนทุเรียน 23 ไร่ แต่พอมาใช้ปุ๋ยน้ำดำพีซีทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ผลผลิตเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งในปีล่าสุดสวนทุเรียนแห่งนี้ให้ผลผลิตเฉลี่ยที่ 50 ตัน/ปี ส่วนใหญ่เป็นผลผลิตในฤดูกาลเท่านั้น
ซึ่งผลจากการที่ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพตัวนี้ทำให้สภาพดินภายในสวนดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง และทำให้ผลผลิตออกมาดี ไม่ค่อยมีโรคเชื้อรา ใบด่าง และแห้ง ปัญหาในสวนทุเรียนน้อยลง ซึ่งส่งผลทำให้ทรงต้นดีขึ้นไปด้วย “ในขณะที่ผลผลิตบางลูกของต้นไหนที่ลูกไม่สวย ทางสวนจะตัดออกทันที ซึ่งกิ่งหนึ่งจะตัดแต่งให้ผลทุเรียนเหลือเพียง 15 ลูก เท่านั้น แต่ถ้ากิ่งใหญ่ก็จะไว้เยอะกว่ากิ่งเล็ก ทุเรียนถ้าต้นแก่จะยิ่งดี เพราะจะทำให้เปลือกบาง เนื้อเยอะ
แต่ถ้าเป็นทุเรียนใหม่สังเกตได้ง่ายเลยว่าเปลือกจะหนา ประกอบกับการบริหารจัดการภายในสวนนั้น หากพบว่าต้นทุเรียนต้นใดต้นหนึ่งตายลงก็จะมีการปลูกทุเรียนต้นใหม่แซมทันที จะเห็นว่าที่นี่มีการปลูกต้นทุเรียนใหม่เรื่อยๆ เพื่อให้ต้นทุเรียนโตทัน และให้ผลผลิตได้อย่างต่อเนื่อง” คุณบุญสมกล่าว
รายได้จากผลผลิตทุเรียน
ประกอบกับรายได้จากการทำสวนทุเรียนค่อนข้างดี โดยเฉพาะในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่ผลผลิตในปีแรกนั้นขายได้ในราคา 200,000 บาท/ปี เมื่อประมาณ 20 กว่าปีที่แล้ว ซึ่งพอมีรายได้ก็ได้นำเงินไปลงทุนขยายสวนทุเรียนอีกแปลงหนึ่ง พื้นที่ 5 ไร่ และอีก 6 ไร่ ซึ่งขายผลผลิตในไร่ที่ขยายได้ประมาณ 6-8 ปีนั้น แต่คิดว่าตนเองไม่มีเวลาในการจัดการให้ดี จึงตัดสินใจขายสวนทุเรียนออกไป 10 ไร่ ในราคา 1,500,000 บาท เพื่อกลับมาดูแลสวนทุเรียนแห่งนี้ให้ดีก่อน ให้ได้ผลผลิตที่ดี เพราะมีเวลาดูแลสวนมากขึ้น “เพราะถ้าเกิดมีหลายสวน ก็จะดูแลไม่ทั่วถึง และทำได้ไม่เต็มที่ ทำให้ผลผลิตออกมาไม่ดี”
ปัญหาและอุปสรรคในการทำสวนทุเรียน
แม้ตอนนี้คุณบุญสมจะรู้วิธีต่างๆ แล้ว แต่ในอดีตที่ผ่านมานั้นคุณบุญสมก็ได้ลองผิดลองถูกมาก่อน การสนใจศึกษาหาข้อมูลบวกกับประสบการณ์จึงเป็นสิ่งที่สำคัญ ที่ทำให้คุณบุญสมเข้าใจการทำสวนทุเรียนให้ประสบความสำเร็จในวันนี้ จึงมองว่าการดูแลสวนทุเรียนเป็นเรื่องง่ายขึ้น ด้วยประสบการณ์ที่มากขึ้น ที่นำมาประยุกต์ใช้กับสวนทุเรียนได้เป็นอย่างดี
“การดูแลต้นทุเรียนจะยากง่ายอย่างไรนั้น ส่วนหนึ่งก็ขึ้นอยู่กับเกษตรกรที่จะเรียนรู้ และการลองผิดลองถูกของเกษตรกร สิ่งนี้จะส่งผลให้เกษตรกรมีความรู้มากขึ้นในแบบอย่างตัวผมเอง เพราะการลองผิดลองถูกทำให้เรามีความรู้ในด้านต่างๆ และรู้จักแก้ไขปัญหาได้อย่างทันท่วงที เพราะฉะนั้นเกษตรกรในประเทศของเราก็เก่ง และแก้ไขปัญหาที่ถูกต้อง เก่งไม่แพ้ประเทศเกษตรกรรมประเทศใดๆ เหมือนกัน” เกษตรกรคนเก่งกล่าวในตอนท้าย
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สวนทุเรียนบุญสม (คุณบุญสม สำเร็จ) เลขที่ 90 หมู่ 9 ต.วังหว้า อ.แกลง จ.ระยอง โทร.084-781-4413
