ตลาดขายไม้ แหล่งรวบรวมพรรณไม้นานาชนิด
พาเที่ยวชมตลาดต้นไม้ ไม่นานมานี้ได้เดินทางไปยังจังหวัดสุราษฎร์ธานี เพื่อเที่ยวชมตลาดไม้ดอกไม้ประดับที่มีชื่อเสียงของภาคใต้แห่งนี้
ตลาดต้นไม้ศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริฯ และศูนย์สาธิตและส่งเสริมงานศิลปาชีพภาคใต้ จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นพื้นที่ให้พ่อค้า แม่ค้า ได้นำไม้ดอกไม้ประดับ ทั้งที่ผลิตในพื้นที่ และจากแหล่งอื่นๆ มาจำหน่ายในราคาย่อมเยา
ตลาดต้นไม้แห่งนี้อาจจะไม่ได้มีพื้นที่กว้างขวางเหมือนตลาดทั่วไป แต่ร้านจะตั้งอยู่ริมถนนเรียงรายเป็นแถวตามความยาวของถนน
การจำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับ และอุปกรณ์สำหรับต้นไม้
เท่าที่ผู้เขียนสังเกตพบว่ามีการจำหน่ายทั้งไม้ดอกไม้ประดับ ไม้ผล ปุ๋ย-ยา และอุปกรณ์สำหรับต้นไม้ และสวน ไม่ต่างจากตลาดต้นไม้อื่นๆ เราทราบดีอยู่แล้วว่าภาคใต้นั้นไม่ใช่ศูนย์การผลิตไม้กระถาง จึงต้องมีการรับไม้จากบางใหญ่-บางบัวทอง, คลอง 15 ส่วนไม้จัดสวนต่างๆ ก็นำมาจากปราจีนบุรีที่เป็นแหล่งผลิตไม้ขุดล้อมชื่อดัง แต่ก็มีไม้เด่นๆ ที่ปลูกได้ดีในภูมิภาคนี้ เช่น ไม้กินแมลง ประเภทหม้อข้าวหม้อแกงลิง และสับปะรดสี เป็นพระเอกของตลาดแห่งนี้
ผู้เขียนได้พูดคุยกับพ่อค้า แม่ค้า ในตลาดหลายท่าน ได้ข้อมูลพอสังเขปมาว่าปกติแล้วตลาดต้นไม้ภาคใต้จะไม่เงียบเหงานัก เพราะผู้คนค่อนข้างมีกำลังซื้อ แต่สิ่งที่ผู้ซื้อต้องการ คือ ไม้ที่มีความแปลกใหม่อยู่เสมอ และช่วงที่ขายดีที่สุด คือ ก่อนปีใหม่ เพราะผู้คนจะนิยมแต่งบ้าน หรือนำไปเป็นของฝาก ของขวัญ ในเทศกาลปีใหม่
ช่วงก่อนปีใหม่บรรดาร้านค้าจะหาซื้อไม้ดอกไม้ประดับสวยๆ เข้ามาตุนไว้ก่อน เพราะช่วงนี้ตลาดจะเดินได้ดี ทั้งปลีกและส่ง โดยเฉพาะร้านที่ซื้อต้นไม้มาขายส่งให้ผู้ค้ารายย่อยนั้น ต้องวิเคราะห์ หรือสอบถามความต้องการของร้านที่รับไปขายส่งอีกทีว่าเขาต้องการไม้แบบไหน ชนิดไหนบ้าง เพื่อจะได้คำนวณปริมาณที่ต้องซื้อจริง
ด้านตลาดไม้ดอกไม้ประดับ
ร้านค้าส่งรายใหญ่ หรือเอเย่นต์ ต้องซื้อต้นไม้ครั้งละหลักร้อย หรือหลายร้อยต้น เพื่อให้ได้ราคาส่งที่ถูกลงมา เพื่อขายต่อให้กับผู้ค้าเพื่อให้นำไปขายปลีก จะช่วยให้ราคาขายปลีกไม่แพงจนเกินไป จึงต้องได้ออเดอร์ไม้นั้นๆ ประมาณ 40-50% ก่อน จึงจะช่วยลดความเสี่ยงได้ ถ้าหากเหลือจากนั้นนำมาขายปลีกเองก็จะพอมีกำไร
ร้านค้าขายปลีก ส่วนใหญ่จะรับซื้อไม้จากเอเย่นต์หลายราย เพื่อให้ภายในร้านมีสินค้าหลากหลาย และแปลกใหม่อยู่เสมอ ที่สำคัญร้านค้าเหล่านี้ควรมีความรู้เรื่องการปลูกเลี้ยงไม้ดอกไม้ประดับบ้าง เพื่อที่จะสามารถให้คำแนะนำกับผู้บริโภคได้ ซึ่งจะช่วยให้ร้านนั้นๆ มีความน่าเชื่อถือ และทำให้ลูกค้าเกิดความมั่นใจมากยิ่งขึ้น
การพัฒนาสายพันธุ์หม้อข้าวหม้อแกงลิง
ท้ายสุดทีมงานไปพูดคุยกับร้านค้าที่เป็นผู้ผลิตเอง คือ คุณจำนัญ ทองแป้นโทร.08-5619-3286 เจ้าของร้านขายหม้อข้าวหม้อแกงลิง ไม้กินแมลงอื่นๆ และเฟิน ประเภทเฟินหัว เฟินสาย
คุณจำนัญให้ข้อมูลว่า ตลาดต้นไม้ภาคใต้ไม่เงียบเหงา เพราะร้านของเขามีลูกค้าประจำแวะเวียนมาซื้อไม้สวยๆ แปลกๆ อยู่เสมอ ส่วนลูกค้าขาจรก็มีเรื่อยๆ วิเคราะห์ว่าส่วนหนึ่งน่าจะเป็นพันธุ์ไม้ที่เราเลือกนำมาจำหน่ายด้วย อย่าง หม้อข้าวหม้อแกงลิง แม้ว่าจะเป็นไม้ที่เจริญเติบโตได้ในท้องถิ่น แต่สาเหตุที่ตลาดไม้กินแมลงยังคงอยู่ เพราะสวนมีการพัฒนาสายพันธุ์ให้มีความแปลกใหม่มากขึ้น มีความสวยงาม ทั้งในเรื่องของสีสัน และรูปทรง
“ตอนนี้นักเล่นหม้อข้าวหม้อแกงลิงหลายรายให้ความสำคัญกับการพัฒนาสายพันธุ์มาก เพราะทุกคนรู้ดีว่าตลาดต้องการความแปลกใหม่ มีการพัฒนาไม้ลูกผสมที่ใช้พันธุ์พื้นเมือง และพันธุ์ต่างประเทศ มาเข้าคู่ผสม ให้ได้ลูกไม้ที่มีทรงแปลก สีแปลก แต่เลี้ยงง่าย ภายในสภาพภูมิประเทศเมืองไทย ผมมองว่าไม้ที่สวย แปลก แล้วก็เลี้ยงง่าย จะเป็นไม้ที่เกิดในตลาด คนเราต่อให้ชอบแค่ไหน เลี้ยงกี่รอบๆ ก็ตาย วันหนึ่งก็ต้องถอดใจ
แต่ธรรมชาติของคนเลี้ยงต้นไม้ พอเลี้ยงไม้ชนิดหนึ่งได้เขาจะพัฒนาไปทดลองเลี้ยงตัวที่ยากขึ้น พัฒนาจากคนที่ชอบเลี้ยงไปเป็นนักสะสม พอถึงตอนนั้นเราจะเริ่มเสาะหาไม้ที่เลี้ยงยากขึ้น เพราะถือว่าเป็นงานท้าทายอย่างหนึ่ง ฉะนั้นร้านต้นไม้ก็ควรจะมีไม้หลากหลายสำหรับนักเล่นทุกกลุ่ม” คุณจำนัญพูดถึงธรรมชาติของคนเลี้ยงต้นไม้ที่มักต้องการความแปลกใหม่ และความท้าทาย
หลังจากเดินออกจากร้านไม้กินแมลง ก็ได้พบกับร้านจำหน่ายสับปะรดสีสำหรับจัดสวน ที่มีการนำไปติดกับตอไม้ เพื่อแสดงให้ผู้บริโภคได้เห็นว่าสับปะรดสีสามารถนำมาจัดสวนได้จริง เป็นไม้ที่เลี้ยงง่าย โดยเฉพาะในเขตภาคใต้ที่ฝนตกชุก สับปะรดสีจะเจริญเติบโตได้ดี แม้ไม่มีวัสดุปลูก แต่มีความชื้นในอากาศพอเหมาะนั่นเอง
สายพันธุ์กล้วยไม้
ส่วนร้านจำหน่ายกล้วยไม้ เช่น หวาย แคทลียา ม็อคคาร่า สังเกตได้ว่าทั้งหมดเป็นกล้วยไม้สายพันธุ์ที่เลี้ยงง่าย แต่ถ้าเป็นกลุ่มที่ใช้กาบมะพร้าวสับเป็นวัสดุปลูก ต้องคอยระวังเรื่องเชื้อรา เพราะภาคใต้ฝนตกชุก ส่วนสกุลรากอากาศค่อนข้างเลี้ยงได้ดี เพราะมีความชื้นในอากาศสูง
หลังจากได้เดินสำรวจตลาดต้นไม้แห่งนี้ตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทาง ก็พอจะเห็นได้ว่าแม้จะเป็นช่วงกลางวันของวันธรรมดา ยังมีพ่อค้า แม่ค้า มารับซื้อต้นไม้ไปจำหน่ายอย่างต่อเนื่อง อีกส่วนหนึ่งเป็นผู้ที่ซื้อไปประดับตกแต่งบ้าน สมกับวลีเด็ดที่ว่า “ตลาดภาคใต้…ไม่เคยเหงา”
ขอขอบคุณ
ตลาดต้นไม้ศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริฯ
และศูนย์สาธิตและส่งเสริมงานศิลปาชีพภาคใต้ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
