ไม้ดอกไม้ประดับแม้จะไม่มีความสำคัญทางด้านปัจจัย 4 ของมนุษย์โดยตรง แต่คนรักต้นไม้ทั้งหลายต่างสรรหาไม้ประดับปลูกเลี้ยงในบ้าน ไม่ต่างกับการเลือกซื้อเฟอร์นิเจอร์นำมาตกแต่งบ้าน ไม้ประดับจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อมนุษย์ ทั้งด้านการดำรงชีพ การตกแต่งสถานที่ เปิดร้านขายต้นไม้
ปัจจุบันไม้ดอกไม้ประดับมีความสำคัญต่อมนุษย์ในแง่เศรษฐกิจ สามารถประกอบเป็นอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นอาชีพหลัก หรืออาชีพรอง ทำให้ครอบครัวเกิดรายได้มากขึ้น
ทำให้ คุณน้ำค้าง พระศรี (เอ๋) เจ้าของร้านร่มไม้ สนใจ เปิดร้านขายต้นไม้ ทั้งที่แทบไม่มีความรู้ ประสบการณ์ เกี่ยวกับงานด้านไม้ดอกไม้ประดับเลย แต่เธอก็พร้อมจะเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอ จากเมื่อก่อนเธอทำงานในห้างฯ เป็นผู้จัดการร้านแผนกเครื่องสำอางเมื่อ 17 ปีที่แล้ว จากนั้นก็ออกมาทำงานเป็นพนักงานบริษัท ทำได้ไม่นานก็ออกมาเลี้ยงลูกอยู่บ้านเฉยๆ ทำให้มีเวลาว่างมาก อยากหาอะไรทำ โดยส่วนตัวเธอเป็นคนชอบแต่งบ้าน และจัดสวน จึงคิดว่าการทำในสิ่งที่รักมักจะทำแล้วได้ดี จึงทดลองมาเปิดร้านต้นไม้นั่นเอง
คุณน้ำค้าง พระศรี เจ้าของร้านร่มไม้ จ.สมุทรปราการ
ก่อนมาทำร้านต้นไม้เธอเล่าว่าพอดีหลานชายทำอยู่ก่อนแล้ว และยังพอมีพื้นที่เหลือว่าง เราจึงซื้อของมาวางขาย เช่น พวกเครื่องปั้นดินเผา ตุ๊กตาปูนปั้นต่างๆ จำได้ว่าวันแรกขายได้ 300 กว่าบาท และมีคนแนะนำให้นำต้นไม้มาขาย ปรากฏว่าต้นไม้ขายได้ขายดี วันเดียว 7,000 กว่าบาท เมื่อเห็นว่าต้นไม้ขายได้กำไรดี จึงตัดสินใจสู้ไม่ถอย
เมื่อเริ่มมีเงินทุนเพิ่มขึ้น จึงขยายร้านเพิ่ม ซื้อของเข้าร้านมากขึ้น เพิ่มความหลากหลายของชนิดพันธุ์ไม้ เช่น ต้นกล้วยไม้ และไม้กระถางต่างๆ เมื่อขายไปเรื่อยๆ หากลูกค้าเข้ามาซักถาม หรืออยากได้อะไร จะค่อยๆ ทยอยหาซื้อมาขาย อย่าง ดินปลูก ปุ๋ย กระถางต้นไม้ ชุดน้ำล้น และอุปกรณ์เครื่องมือทำสวนต่างๆ ตอนนี้การทำอาชีพร้านขายต้นไม้กลายมาเป็นรายได้หลักของครอบครัวเธอ
จุดเริ่มต้น เปิดร้านขายต้นไม้
ร้านร่มไม้นี้เป็นร้านจำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับ และอุปกรณ์การปลูกเลี้ยงต้นไม้อย่างครบถ้วน ตั้งแต่ไม้เล็ก ไม้ใหญ่ ไม้แขวน สวนถาด กระถาง ทั้งแบบดินเผา และพลาสติก ดอกไม้เทียมโมบาย ตุ๊กตาปูนปั้นต่างๆ เครื่องปลูก ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง อุปกรณ์เครื่องทำสวน ชุดน้ำล้น น้ำพุ น้ำตก มีให้เลือกซื้อมากมาย“ไม้ยืนต้นทางร้านจะมีรับเป็นออเดอร์ พร้อมบริการจัดส่งถึงที่ เนื่องจากบริเวณร้านมีเนื้อที่จำกัด” คุณน้ำค้างบอกกับทีมงาน
ทำเลของร้านต้นไม้แห่งนี้จัดว่าดีมาก เพราะอยู่ใจกลางแหล่งชุมชน การเดินทางไปมาสะดวก สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในเมืองสมุทรปราการด้วยแล้วยิ่งสะดวก มีทั้งสถาบันการศึกษา บ้านเรือน ห้างสรรพสินค้า ตลาดสด หอพัก อยู่อย่างหนาแน่นในพื้นที่
การบริหารจัดการร้านต้นไม้
ในการดำเนินกิจการเรื่องกระแสเงินสดหมุนเวียนภายในธุรกิจเป็นสิ่งสำคัญที่สุดอย่างหนึ่ง ยิ่งหากเกิดอุบัติเหตุทางการเงินที่จำเป็นต้องใช้เงินอย่างเร่งด่วนเกิดขึ้น แต่กลับมีเงินสดอยู่ไม่เพียงพอ แม้เงินที่ต้องการจะเล็กน้อยมากก็อาจส่งผลเป็นปัญหาใหญ่ก็เป็นได้
เธอมุ่งเน้นการบริหารร้าน โดยใช้เงินหมุนเวียนเป็นหลัก และพยายามหาสินค้าแปลกใหม่เข้ามาขายอยู่ตลอด ส่วนสินค้าชนิดไหนขายไม่ดีเท่าชนิดอื่นๆ ก็ลองลดราคาขายดู หรือจะนำมาเพิ่มก็ต่อเมื่อมีคนสั่งจริงๆ เท่านั้น เพื่อลดจำนวนสินค้าคั่งค้างที่ขายไม่ออก
“พยายามขายออกพอให้ได้ทุนคืนบ้าง ขาดทุนบ้าง แต่เอาเงินมาหมุนเวียนดีกว่า หรือถ้าพี่อยู่ร้านเอง เราสามารถคุยกับลูกค้าได้ อาจขายในราคาที่ลดลง หรือแถมให้กับลูกค้าที่ซื้อเยอะ ซื้อประจำบ้าง เพื่อให้มีเงินมาหมุนเวียนภายในร้านอยู่ตลอด” คุณน้ำค้างพูดถึงวิธีการเบื้องต้นในการสร้างเงินหมุนเวียนภายในร้าน
การบำรุงดูแลรักษาต้นไม้
ส่วนการจัดการต้นไม้ภายในร้าน เธอบอกว่าจะไม่รับไม้เข้ามาเก็บไว้เยอะ เพราะเรารู้ว่าต้นไม้ชนิดไหน อายุสั้น อายุข้ามปี หรือทนทานมากน้อยแค่ไหน ยกตัวอย่าง ประเภทไม้ใบ มีการดูแลไม่ยุ่งยาก และมีความทนทาน เราก็จะรับมาเยอะได้ เพราะอยู่ได้นาน
ส่วนประเภทไม้ดอกจะแบ่งเป็น 2 แบบ คือ พืชอายุสั้นอยู่ได้ 2-3 เดือน และพืชที่มีดอกข้ามปีต่อเนื่อง เช่นต้นกุหลาบ และมะลิ ถ้าหมดดอกสามารถบำรุงรักษาต้นรอออกดอกรอบใหม่ และนำมาจำหน่ายต่อได้
การดูแลรักษา เป็นไม้ดอกจะมีตกแต่งตัดกิ่งบ้าง รดน้ำ ใส่ปุ๋ย และหากเป็นไม้ใบดูแลไม่ยาก บำรุงต้นด้วยปุ๋ยเม็ดละลายช้าสูตร 3 เดือน และรดน้ำพรวนดินตามปกติ “แต่ส่วนมากเราไม่ค่อยได้ดูแลรักษา เพราะเรารับมาครั้งละน้อยๆ 10-20 ต้น การหมุนเวียนไม้จะดีกว่า ไม่ต้องกังวลเรื่องไม้ตกค้าง หรือหากไม้เหลือ ต้นไม่ค่อยสวย บางครั้งเราก็แถมให้ลูกค้าไป ดีกว่าวางค้างไว้ที่ร้าน พี่จะเป็นคนอย่างนั้น”
การจำหน่ายต้นไม้ และเครื่องปั้นดินเผา
สินค้าภายในร้านที่ขายดี คือ ไม้เล็กที่ราคาไม่แพง และงานเครื่องปั้นดินเผา เช่น รูปปั้นพญานาค สิงห์ ม้าลาย และไก่ชน เป็นต้น เนื่องจากคนไทยมีความเชื่อเรื่องสิ่งลี้ลับ และความเป็นมงคลต่างๆ นั่นเอง
โดยงานเครื่องปั้นดินเผาเหล่านี้ ทางร้านรับมาจาก อ.ด่านเกวียน จ.นครราชสีมา ไปรับเองเดือนละครั้ง ทำให้ได้ในราคาถูกกว่าท้องตลาด และไปที่เดียวได้ของครบงานปั้นต่างๆ เช่น งานแฮนด์เมด (Handmade) และงานพิมพ์ เป็นต้น ทางร้านจะรับซื้อมาครั้งละมากๆ สามารถประหยัด และลดต้นทุนลงได้มากเช่นกัน ร้านแห่งนี้จึงขายราคาถูกได้ เริ่มต้นที่ 10 บาท เท่านั้น ไปจนถึงหลักพันบาท
ต่อมาจะเป็นพวกไม้กระแสตามเทศกาลและประเพณีต่างๆ เช่น วันแม่แห่งชาติ วันพ่อแห่งชาติ วันวาเลนไทน์ และวันครู เป็นต้น เป็นดอกไม้ตามเทศกาลนั้นจะขายดี และนอกนั้นจะเป็นไม้มงคลตามความเชื่อ ฮวงจุ้ย ปลูกแล้วเชื่อว่าช่วยเสริมโชคลาภบารมีให้ตนและครอบครัวได้ เป็นต้น
การบริการลูกค้า
เทคนิคการบริการลูกค้าของร้าน คือ จริงใจในการบริการ ให้บริการลูกค้าด้วยความสุภาพ พูดจาไพเราะ ให้ความสนใจกับลูกค้าเป็นสำคัญ และให้ข้อมูลอย่างตรงไปตรงมา ลูกค้าคงไม่ชอบใจนักหากต้องการถามข้อมูลสินค้าใดๆ แล้วได้รับการปฏิบัติด้วยสีหน้าบึ้งตึง ไม่ยอมสบตา หรือตอบด้วยเสียงกระแทกกระทั้น และการโฆษณาสินค้ามากเกินไป ก็อาจทำให้ลูกค้ารู้สึกไม่แน่ใจว่าสินค้าดีจริง หรือเป็นเพียงโฆษณาชวนเชื่อ อาจส่งผลแย่กว่า หากลูกค้าพาลมีอคติเพราะความไม่จริงใจในการขาย
“เราจะสวัสดี และเชิญให้เข้ามาดูสินค้าก่อน ให้ลูกค้าเลือกดูตามใจชอบ ถ้าเป็นลูกค้าประจำสนิทกัน อาจมีทักทายพูดคุยกัน ส่วนลูกค้าทั่วไปจะปล่อยให้เลือกซื้อ หรือถามหาสินค้าตัวไหน หรือลูกค้าบางคนอาจยังไม่แน่ใจ ไม่รู้ว่าตนเองต้องการสินค้าอะไร แบบไหน เพราะไม่มีความรู้ในส่วนนั้นๆ ถ้าเขาบอกเราจะแนะนำให้ได้ เราจะไม่ไปจู้จี้ บางคนก็ไม่ค่อยชอบพูด ชอบคุย เพราะต่างคนต่างมุมมอง หากลูกค้าสนใจ หรือถูกใจสินค้า เขาจะถามเราเอง”
“บริการรถส่งต้นไม้กรณีซื้อเยอะ ไม่คิดค่าขนส่ง แต่ก็มีบางรายที่เขาให้ แต่เราก็ไม่เอา แต่เราบอกว่า เอาเงินค่าขนส่งมาซื้อของเราดีกว่า เราจะบริการลูกค้าแบบนี้ ไม่เอาเปรียบลูกค้า หรือหากเป็นต้นไม้ใหญ่ๆ ทางที่ดีลูกค้าควรจัดเตรียมพื้นที่ไว้ให้พร้อม เพื่อให้ลูกค้าเข้าถึงบริการได้ง่ายและสะดวก” เธอบอกเล่าวิธีการบริการลูกค้า
การบริการอย่างเป็นมิตรและให้ความมั่นใจกับลูกค้า จะช่วยให้การชนะใจลูกค้าเป็นเรื่องง่ายมากขึ้น ผู้ประกอบการจึงไม่ควรละเลยการดูแลพนักงานของตน เพื่อให้พวกเขาไปช่วยดูแลลูกค้า ให้ลูกค้าประทับใจจนกลับมาซื้ออีกเรื่อยๆ
ด้านตลาดต้นไม้
ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนเมือง เช่น พนักงานออฟฟิศ เด็กนักเรียน แม่บ้าน และหน่วยงานต่างๆ
เจ้าของร้านบอกว่าปัจจุบันคนนิยมปลูกเลี้ยงต้นไม้ขนาดเล็ก สำหรับประดับจัดสวนถาด และลูกค้าที่เป็นบริษัท และหน่วยงานของรัฐ เป็นลูกค้าประจำทุกๆ ปี เขาจะมาสั่งซื้อนำมาจัดสวน “ลูกค้าบางคนเดินเข้ามาดูเล่น ไม่ได้ตั้งใจมาซื้อ เมื่อเห็นอะไรน่ารัก แปลกตา ก็อยากได้ไปประดับตกแต่งบ้าน หากเป็นงานของบริษัทจะได้เยอะ ซื้อครั้งละมากๆ นำไปจัดสวน เหล่าพนักงานออฟฟิศจะนิยมไม้มงคลตั้งโต๊ะทำงาน ส่วนเด็กนักเรียนนิยมไม้เล็ก ไม้แคระ เพื่อใช้งานจัดสวนถาดของโรงเรียน ลูกค้าตามบ้านทั่วไปจะขายได้ดี พวกต้นโมก ต้นหมาก และหญ้าปูสนาม”
ถามว่าทุกวันนี้ขายของดีไหม..?? ขายไม่ดี แค่ประคองกันมากกว่า เราอาศัยลูกค้าประจำที่เคยซื้อ เขาแนะนำเพื่อนแบบปากต่อปากกันมา และอย่างเมื่อก่อนเราเคยมีลูกน้องคอยช่วย แต่ด้วยเศรษฐกิจแย่จึงกลับมาทำงานคนเดียว ส่วนการเดินทางสะดวก อาจมาโดยรถสองแถว มีรถเมล์ผ่านหลายสายที่ผ่านถนนสุขุมวิท-สมุทรปราการ ร้านอยู่หลังห้างอิมพีเรียลเวิลด์ สำโรง ติดถนนรถไฟสายเก่า แต่ถ้าขับรถไปสามารถจอดได้บริเวณหน้าร้านต้นไม้ตลอดแนว
“มีความสุขที่ได้ทำงานที่รัก ไม่เหงา เพราะแต่ก่อนเราเลี้ยงลูกอยู่บ้านเฉยๆ มีเพื่อนเพิ่มมากขึ้น พบปะพูดคุย แลกเปลี่ยนความรู้กัน” คุณน้ำค้างพูดถึงความสุขที่ได้รับ
ขอขอบคุณ คุณน้ำค้าง พระศรี (เอ๋) ร้านร่มไม้ หลังอิมพีเรียลเวิลด์ สำโรง ติดถนนรถไฟสายเก่า โทร.08-7988-5847, 08-9448-5394
