โกสน เรียนลัดการ เลี้ยงโกสน (แบบละเอียด) พืชเศรษฐกิจ ไม้มงคล เพื่มบุญบารมี
ในครั้งนี้ทีมงานไม้ดอกฯ จะนำเสนอ พืชเศรษฐกิจ ของอำเภอพระประแดงอย่างหนึ่ง นั่นคือ “ โกสน ”
คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้น โกสน ไว้ประจำบ้านจะทำให้มีบุญบารมี เพราะ โกสน คนโบราณคงกล่าวถึง กุศล คือ การสร้างบุญ คุณงามความดี นอกจากนี้ยังมีความเชื่ออีกว่าสามารถช่วยคุ้มครองให้มีความอยู่เย็นเป็นสุข ในตำบลบางน้ำผึ้ง อำเภอพระประแดง มีเกษตรกรที่ปลูกและขยายพันธุ์เพื่อจำหน่ายอยู่หลายเจ้า ดังตัวอย่างของ คุณมนตรี มาอ่วม เกษตรกรผู้ผลิต โกสน และไม้ดอกไม้ประดับ
เฟื่องฟ้าสาวิตรี เป็นไม้ตัวแรกๆ ที่เขาเริ่มปลูกเลี้ยง มีดอกสีชมพูสวยพราว ออกดอกเล็ก ละเอียดถี่เต็มกิ่ง จนมองเห็นเป็นกระจุกเต็มต้น เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง เหมาะนำมาตกแต่งรอบอาคารสถานที่ หรือสวนหย่อม
ต่อมาเมื่อเขาไปเดินเที่ยวจตุจักร เห็นเสน่ห์ของ ชวนชม จึงซื้อมา หลังจากศึกษาแล้วว่าชวนชมเป็นไม้อวบน้ำ ทนแล้ง เลี้ยงง่าย และยิ่งโตยิ่งสวย ทั้งในยามมีดอก และไร้ดอก จนได้รับสมญานามว่า “กุหลาบทะเลทราย” และยังได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบัน
ตอนนี้ที่บ้านคุณมนตรีมี โกสน เกือบทุกสายพันธุ์ที่สวยงาม เช่น อินเดียแดง นฤเบศร์ เพชรหึง ไอยเรศ เทพนิมิตร พิมกานต์ มหาดไทย บุศรินทร์ และฉัตรกุหลาบ ที่เป็นลูกไม้ใหม่ล่าสุดของสวนมนตรีไม้ประดับ
ลักษณะรูปทรงของใบ โกสน
โกสน เป็นไม้ประดับที่มีลักษณะรูปทรงของใบเป็นจุดเด่น มีความหลากหลายเรื่องสีสัน เช่น เหลือง ส้ม ม่วง ขาว ชมพู คละปะปนอยู่ตามบนแผ่นใบ ซึ่งลักษณะของใบที่เกิดจะขึ้นอยู่กับการผสมของลูกผสมที่เกิดขึ้น ลักษณะใบจะแตกต่างกัน เช่น บางใบยาว ใบแฉก ใบกลม ใบขดเป็นเกลียว ใบป้อม ใบสองตอน หรือใบสั้น เป็นต้น
“มันดีกว่าไม้ดอก ก็คือ สามารถดูความสวยงามของต้นและใบที่เป็นรูปทรงต่างๆ ชื่นชมได้ทั้งปี เพราะมีสีสันตลอดทั้งปี”
สายพันธุ์โกสน
ตอนนี้ที่บ้านคุณมนตรี เลี้ยงโกสน และ มีโกสนเกือบทุกสายพันธุ์ที่สวยงาม เช่น อินเดียแดง นฤเบศร์ เพชรหึง ไอยเรศ เทพนิมิตร พิมกานต์ มหาดไทย บุศรินทร์ และฉัตรกุหลาบ ที่เป็นลูกไม้ใหม่ล่าสุดของสวนมนตรีไม้ประดับ
เมื่อมีการผสมพันธุ์โกสนมากขึ้น จำนวนของลูกผสมเหล่านั้นก็แสดงลักษณะเด่นออกมา จึงทำให้มีการตั้งชื่อให้มีความไพเราะ ตามความต้องการของผู้ผสมพันธุ์ ซึ่งการตั้งชื่อของพันธุ์ใหม่ๆ แต่ส่วนใหญ่จะตั้งชื่อที่เป็นมงคลมากกว่า
ปัจจุบันสวนมีการพัฒนาพันธุ์อยู่ตลอด ทำให้ได้ลูกไม้ใหม่ๆ หลากหลายชนิดพันธุ์ออกสู่ตลาดทุกปี
“ที่สวนมีเยอะมากเลย เช่น ใบกลมใหญ่ กลมเล็ก และค่อนข้างกลม อย่างใบกลางที่เขาเรียกกัน คือ ใบรี กึ่งยาว กึ่งกลม ก็มี เช่น อินเดียแดง จักรีนฤเบศร์ และลูกไม้ใหม่ ใบยาวก็จะยาวไปเลย” คุณมนตรีพูดถึงลักษณะไม้ที่สวนของเขา
โกสนจึงนับว่าเป็นพรรณไม้ที่มีการผสมเกสรมากที่สุด เพราะสำหรับผู้ที่ชื่นชอบจะพยายามหาสายพันธุ์ใหม่ๆ ตลอดเวลา จึงทำให้ผู้ปรับปรุงพันธุ์ให้มา ซึ่งโกสนสายพันธุ์ใหม่ๆ เป็นการตอบสนองต่อความต้องการของผู้ซื้อ
การขยายพันธุ์โกสน
นอกจากนี้พันธุ์ที่พัฒนาสำเร็จแล้วจะทำการขยายพันธุ์เพิ่มจำนวน แบบง่ายๆ คือ วิธีการตอนและปักชำ เพราะโกสนเจริญเติบโตได้ง่าย หากดูแลรักษาดีๆ
คุณมนตรีพูดวิธีการ เลี้ยงโกสน โดยการ ขยายพันธุ์โกสนว่า ทำได้หลายวิธี ทั้งการปักชำ การตอนกิ่ง เสียบกิ่ง เพาะเมล็ด ติดตา แต่ที่นิยมทำมากที่สุด คือ การ “เสียบยอด” โดยต้องเป็นตอขุนช้างเท่านั้น เนื่องจากหาอาหารเลี้ยงต้นเก่ง ทนโรคและแมลง
“พวกกิ่งพันธุ์ดีๆ อาศัยตอขุนช้างเป็นหลัก ก็จะเอาเสียบยอด หลังจากเสียบยอดไว้ในตู้อบนานประมาณ 3 อาทิตย์ จากนั้นก็เอาออกมาถ่ายดิน เปลี่ยนกระถาง ถ้าจะให้ขายได้เลยก็ประมาณ 1-2 เดือน ก็ขายได้”
คุณมนตรีเผยเทคนิคการเสียบยอดที่ได้ผลผลิตดีและเร็วว่า จะนำยอดโกสนที่มีลักษณะเด่น สวยงาม เป็นที่ต้องการของตลาด ไปเสียบลงบนตอขุนช้าง โดยยอดที่นำมาเสียบต้องไม่อ่อน และไม่แก่จนเกินไป จากนั้นนำมาเฉือนให้เป็นรูปลิ่ม ที่สำคัญขนาดของยอดพันธุ์ดีต้องไม่ใหญ่กว่าต้นตอที่ต้องการเสียบ
จากนั้นนำยอดกิ่งพันธุ์ดีที่เตรียมไว้ลงมาเสียบลงต้นตอ นำพลาสติกใสพันบริเวณข้อต่อให้แน่น เพื่อให้รอยแผลเชื่อมต่อกันสนิท นำต้นที่ทำการเสียบกิ่งเสร็จเรียบร้อยแล้วใส่ลงในถุงพลาสติก หรือในตู้อบ มัดปากถุงให้แน่น พักทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน จึงย้ายมาดูแลข้างนอกตามปกติ ต้นโกสนจึงจะพร้อมจำหน่ายได้
การเพาะเมล็ด เมื่อได้โกสนที่เกิดจากการผสมพันธุ์จนเป็นเมล็ดแล้วก็จะนำเมล็ดเหล่านั้นมาเพาะลงในขุยมะพร้าว ใช้เวลาประมาณ 25-30 วัน เมล็ดที่เพาะจะเริ่มงอก ดูแลให้เจริญเติบโตเต็มที่ประมาณ 1 ปี จึงย้ายปลูกลงกระถาง
การบริหารจัดการ เลี้ยงโกสน
ปัจจัยสำคัญของการปลูก เลี้ยงโกสน ให้ใบสวย คือ สถานที่ปลูก และ เครื่องปลูก มีความสำคัญยิ่ง ต้องจัดการบริหารให้ดี
การปลูกเลี้ยงในแบบของมนตรี เน้นเรื่องส่วนผสมของดินเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก รองลงมา คือ สภาพแวดล้อม หรือสถานที่ตั้งวาง
เขาให้เหตุผลว่าไม้จะโตหรือไม่โตมันอยู่ที่ดิน และสภาพภูมิอากาศ สภาพแวดล้อม ลมต้องพัดผ่าน อากาศถ่ายเทสะดวก ถ้าสภาพอากาศดี การดูแลก็จะน้อยลงตาม
การเลือกใช้กระถาง คุณมนตรีบอกว่า กระถางดินเผาจะดีกว่าพลาสติก เพราะเก็บความชื้นได้ดีกว่า ข้อเสียของพลาสติก คือ เมื่อโดนแดดนานๆ พลาสติกจะเก็บสะสมความร้อน ส่งผลเสียต่อรากชะงักก็ไม่เดิน
วัสดุปลูก เจ้าของสวนเผยเคล็ดลับการผลิต และ เลี้ยงโกสน ให้โกสนใบสวย ส่วนผสมหลักของดินที่ใช้จะเน้นเป็นใบไม้ผุๆ เช่น ใบก้ามปู ใบทองหลาง เพราะเนื้อดินโปร่ง เพิ่มธาตุอาหารให้ดินมีความสมบูรณ์ดี รากชอนไชได้ดีกว่ากาบมะพร้าวสับ เจริญเติบโตเร็ว เนื่องจากโกสนเป็นพืชที่ไม่ชอบน้ำแฉะ
“ถ้าใบไม้เยอะมันจะโปร่ง น้ำไม่ขัง อย่างกาบมะพร้าวสับใช้เพื่อให้ดินโปร่ง รากของไม้ก็สามารถชอนไซเข้าไปได้ด้วย แต่นานๆ ไป จะทำให้เน่าเปื่อยได้ อีกอย่าง คือ กาบมะพร้าวไม่มีธาตุอาหารอะไรเลย เมื่อเทียบกับใบไม้ผุ”
เมื่อปลูกเสร็จเรียบร้อยควรตั้งวางไว้ในที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก ตรงที่ลมไม่แรงมาก โดยการยกพื้นสูงด้วยไม้ระแนง และคลุมด้วยซาแรนกรองแสงขนาด 50% คุณมนตรีเผยว่า ถ้าใช้ซาแรนที่ความหนามากกว่านี้ โกสนจะให้สีไม่สดใส แต่ในช่วงฤดูร้อนอาจต้องระวังใบไหม้ ต้องเพิ่มรอบการรดน้ำให้มากขึ้นจากปกติ
การให้น้ำโกสน
โกสนเป็นพืชที่ต้องการน้ำพอสมควร แต่ต้องไม่แฉะ หรือมีน้ำขัง การให้น้ำจึงควรให้แต่พอดี ไม่มาก หรือน้อยเกินไป คุณมนตรีจะรดวันเว้นวัน เพื่อเว้นระยะให้ดินมีโอกาสแห้งบ้าง
รดช่วงเย็นดีที่สุด เพราะอากาศเย็นช่วงกลางคืนจะช่วยให้โกสนสดชื่น เกิดสีใบเพิ่มขึ้น เนื่องจากโกสนชอบความชื้นในอากาศค่อนข้างสูง แต่วัสดุปลูกต้องไม่ชื้นแฉะมาก
“โกสนชอบดินโปร่ง เวลารดน้ำจะผ่านลงที่ก้นกระถางไหลออกไปเลย แต่ไม่แฉะท่วมขัง เพราะถ้ารดแล้วไม่มีน้ำไหลออกกระถาง น้ำกักอยู่ช่วงล่างของกระถางมากก็ทำให้รากเน่าได้เหมือนกัน การเจริญเติบโตก็หยุดชะงัก
“แต่ถ้าดินกลับมาแห้ง แล้วต้นไม่เน่าตายไปเสียก่อน รากก็จะกลับมาเดินได้ แต่ต้นอาจจะโทรมไปบ้าง ถามว่าโกสนชอบน้ำไหม มันก็ชอบ ผมรดทุกวัน บางทีวันเว้นวัน แล้วแต่สภาพอากาศ ถ้ารู้ว่าแฉะต้องหยุดรดทันที” เจ้าของสวนให้คำแนะนำ
การใส่ปุ๋ย เลี้ยงโกสน
การใส่ปุ๋ย หากเป็นไม้เพื่อการประกวด ควรกำหนดเวลาที่ชัดเจน และมีการให้ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอ เช่น เช็คระยะวันเวลาการให้ปุ๋ยอย่างชัดเจน และวันที่เท่าไหร่ ทุกอย่างต้องเป็นไปตามนั้น และสม่ำเสมอ
กรณีลืมให้ 1 อาทิตย์ ทรงต้นอาจจะเพี้ยนไป หรือบางครั้งเคยให้ปุ๋ยมากเท่านี้ แต่พอมารอบต่อไปกลับลดปริมาณปุ๋ยลง จะส่งผลต่อยอดไม้ไม่เติบโตเท่าที่ควรนั่นเอง นี่คือเทคนิคการเลี้ยงไม้เพื่อประกวด
สำหรับการปลูกลงกระถางเชิงการค้า ใช้ปุ๋ยจากสาหร่ายสีเขียว และปุ๋ยละลายช้าออสโมโค้ท (สูตรเสมอ 3 เดือน) เป็นบางครั้ง รวมทั้งการใส่กระดูกป่น เพื่อให้มีสีสันและใบใหญ่สม่ำเสมอ
การบำรุงดูแลรักษาโกสน
การบำรุงดูแลรักษา และ การ เลี้ยงโกสน ที่ดี ทำให้โกสนมีความสมบูรณ์ แข็งแรง ต้องระมัดระวังการใส่ปุ๋ยมากเกินไป ทำให้ใบและก้านใบยาว เสียรูปทรง และเสียราคา
การทำสีใบ แสงมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของโกสน และที่สำคัญหากได้รับแสงแดดในปริมาณที่เหมาะสมจะทำให้โกสนมีสีสันสวยงาม
สวนแห่งนี้ไม่เน้นใส่ปุ๋ยเคมีเท่าไหร่ แต่จะเน้นอาหารเสริมฉีดพ่นทางใบ หรือราดลงดินมากกว่า เช่น กระดูกวัวป่น กระดูกควายป่น ใส่ 1 ช้อนโต๊ะพูน/กระถาง ธาตุแคลเซียมทำให้เกิดสีสันที่ใบเพิ่มขึ้น ใบมันวาวสวย ลำต้นแข็งแรง
“ถ้าจะทำสี อากาศและแสงก็สำคัญ ถ้าแสงพอดีสีมันจะมาเองเลย ไม่ต้องทำอะไรมาก ส่วนใหญ่จะอาศัยเรื่องแสงมากกว่า และเสริมด้วยกระดูกป่น ช่วยเร่งสี ให้รากเดินดี”
เขาอธิบายเพิ่มเติมว่า โกสนแบ่งเป็น 2 แบบ คือ ไม้งามกับไม้สี มีความแตกต่างกัน ไม้งาม คือ โกสนทั่วไปไม่ค่อยมีสีสัน แต่มีกิ่งก้านอวบอ้วน ส่วนไม้สี ใบจะมีหลากสี สวยงาม ฉะนั้นการทำสีไม้ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์มีส่วนด้วย บางสายพันธุ์ที่ไม่มีสีก็ไม่ให้สี ทำไปเถอะอย่างไรก็ไม่เกิดสี แต่ถ้าเป็นสายพันธุ์ไม้สีไม่ต้องทำอะไรก็มีสีขึ้นมาเองได้
การป้องกันโรคแมลงศัตรูพืช
โรคแมลงศัตรูโกสนมักเข้าทำลายตอนที่อากาศเปลี่ยนแปลง เช่น ช่วงอากาศอับชื้นอบอ้าว โรคแมลงเข้าทำลายได้ง่ายที่สุด เช่น เพลี้ยไฟ ไรแดง และเชื้อรา
ยกตัวอย่าง ไรแดง มักจะมาเกาะอยู่ใต้ใบ แล้วทำให้ใบเสียหาย และทำให้ต้นไม่สมบูรณ์ และเมื่อเป็นต้นหนึ่งแล้วมักจะระบาดไปทั่วทั้งสวน จึงต้องคอยป้องกันกำจัดในส่วนนี้เป็นพิเศษ วิธีป้องกันกำจัด ใช้สารกำจัดไรแดงผสมสารจับใบฉีดพ่น อัตราการใช้จะลดลงมาครึ่งหนึ่งของฉลากข้างขวด เพราะหากเข้มข้นมากใบจะไหม้ กร้าน ไม่สดสวย ฉีดป้องกันเป็นประจำทุก 3 สัปดาห์
โกสนที่ปลูกในกระถางมักถูกโรคแมลงเข้าทำลายมากกว่าที่ปลูกในแปลง เนื่องจากอาจมีเชื้อโรคและแมลงศัตรูติดมากับวัสดุปลูก ดังนั้นโกสนที่ปลูกในกระถางควรมีการเปลี่ยนวัสดุปลูกทุก 1 ปี ทั้งนี้เวลาขึ้นอยู่กับดินผสมที่ใช้ปลูกของแต่ละสวนว่าสามารถอยู่ได้นานกี่เดือน หรือสังเกตเห็นไม้ไม่ยอมโต ก็สามารถเปลี่ยนดิน เปลี่ยนกระถาง ได้ทันที
ด้านการตลาดโกสน-ไม้ดอกไม้ประดับ
คุณมนตรีให้ข้อมูลว่า ไม้ตลาดที่ขายดีตอนนี้ชื่อ บุษรินทร์ ลักษณะเด่นมีใบกลมใหญ่ สีแดงเลือดหมู ทำให้เป็นที่นิยมของตลาดอย่างมาก รองลงมาคือ อินเดียแดง ใบยาว เส้นสายบิดเกลียว เนื่องจากลูกไม้เหล่านี้มีใบสวย สีสันฉูดฉาด เลี้ยงง่าย ทำให้มีโอกาสการทำตลาดง่ายกว่าพันธุ์ที่มีโทนสีดำ
ปัจจุบันสวนเร่งผลิตทำจำนวนอย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบสนองตลาดที่ยังมีความต้องการ จุดยืนของสวน คือ ต้องมีสินค้าไว้บริการลูกค้าอยู่ตลอด ประกอบกับสินค้าต้องมีคุณภาพ สวย ราคาไม่แพง
การแข่งขันทุกวันนี้เพิ่มสูงขึ้นมากเรื่อยๆ ผู้ประกอบการต่างก็งัดจุดแข็งของตนออกมาต่อสู้ไม่หยุดหย่อน ทุ่มเททั้งเงิน ทั้งเวลา มากมาย ด้วยหวังจะครองส่วนแบ่งตลาดอันดับต้นๆ ให้ได้ สิ่งหนึ่งที่สามารถช่วยให้สามารถก้าวขึ้นเป็นอันดับต้นๆ ได้ คือ การครองใจลูกค้าผ่านการบริการอันยอดเยี่ยม
การแก้ปัญหา-สร้างความประทับใจให้ลูกค้า
คุณมนตรี เล่าว่า เวลาลูกค้ามาซื้อไม้ไป เราจะบอกวิธีการปลูกเลี้ยงทุกขั้นตอนเลยแบบไม่ปิดบัง ว่าเลี้ยงอย่างไรในแบบที่สวนเลี้ยง จะคอยแนะนำทุกอย่าง เพราะเราปลูกเอง ทำเอง ขายเอง เรารู้ว่าต้องแก้ไขอย่างไรเมื่อต้นไม้มีปัญหา
ปัญหาที่ลูกค้ามักถามบ่อย ต้นเหี่ยวเฉามีวิธีแก้อย่างไร เจ้าของสวนกล่าวว่า อาจเกิดจากสองกรณี คือ เหี่ยวเพราะขาดน้ำ หรือเหี่ยวเพราะน้ำขังแฉะ แล้วรากเน่า
ถ้าเหี่ยวเพราะขาดน้ำ อากาศร้อนมากน้ำไม่ได้รด เมื่อรดน้ำต้นจะกลับมาเหมือนเดิม แต่ถ้าต้นยังเหี่ยวอยู่ แสดงว่ามีปัญหาที่รากเน่าแล้วนั่นเอง
วิธีแก้ที่แน่ๆ คือต้องเปลี่ยนดินก่อน สาเหตุเกิดจากดินแฉะมาก มองผิวเผินหน้าดินอาจดูแห้ง เมื่อยกกระถางดูพบว่ากระถางมีน้ำหนักมาก อันนี้ก็ต้องเปลี่ยนดิน หลังจากเปลี่ยนดินก็ไม่ต้องรดน้ำเลยเป็นเดือน เมื่อสังเกตว่าต้นเริ่มแตกยอดใหม่ค่อยกลับมารดน้ำตามปกติ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ
“ยุคนี้ เศรษฐกิจแบบนี้ ของแพงจะอยู่ไม่ได้ ที่สำคัญเราต้องใช้ความรู้กับลูกค้าให้เป็น ถ้าเขาเลี้ยงรอด ยังไงเขาก็กลับมาหาเราอีก” ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล
เพราะพวกเราทุกคนรวมถึงลูกค้าล้วนต้องการเป็นคนพิเศษ การบริการที่ดีเยี่ยมจึงช่วยสร้างความประทับใจให้ลูกค้าได้มาก ความประทับใจนั้นจะกลายเป็นแม่เหล็กดึงดูดลูกค้าใหม่ให้เข้ามาเรื่อยๆ และยังกันไม่ให้ลูกค้าเก่าเทใจไปหาคู่แข่งได้อีกด้วย ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล ไม้มงคล
โกสนที่สวนแห่งนี้ราคาส่งจำหน่ายกระถาง 6 นิ้ว อยู่ที่ 40 บาท และกระถาง 8 นิ้ว ที่ 60 บาท พ่อค้า-แม่ค้าที่จะรับซื้อไปขาย และต้องการสินค้าจำนวนมาก เจ้าของสวนใจดียินดีจำหน่ายในราคามิตรภาพแบบเพื่อนสนิท
นอกจากคุณค่าด้านเงินตราแล้ว คุณค่าไม้สวยงามยังแฝงไว้ซึ่งความเชื่อในการเสริมโชค หรือที่เรียกกันว่า “ ไม้มงคล ” ด้วยคุณค่าทางด้านนี้เอง ได้กลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ไม้หลายชนิดเป็นที่ต้องการของตลาด
เคล็ดลับการปลูกโกสน ไม้มงคล พืชเศรษฐกิจ
สำหรับ ไม้มงคล ชนิดหนึ่งที่มีนามว่า “ โกสน ” เป็นไม้ที่ทั้งคนไทยและต่างประเทศ นิยมนำไปตกแต่งประดับตามบ้านเรือน เนื่องจากคนไทยสมัยก่อนเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้น โกสน ไว้ประจำบ้าน จะทำให้มีบุญบารมี สามารถคุ้มครองให้มีความร่มเย็นเป็นสุข
เคล็ดลับการปฏิบัติของการปลูก โกสน ที่บอกต่อกันมา คือ ต้องลงมือปลูกไม้ชนิดนี้ในวันอังคาร จึงจะช่วยเพิ่มสิริมงคลให้แก่ครอบครัว และควรปลูกไว้ทางทิศตะวันออกของบ้าน เพราะต้น โกสน ที่ได้รับแสงแดดยามเช้าอย่างเต็มที่จะเจริญงอกงามดี พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ พืชเศรษฐกิจ
ขอขอบคุณข้อมูล คุณมนตรี หากสนใจสั่งซื้อ โกสน ใบงาม หรือต้องการขอคำปรึกษาเรื่องการปลูกเลี้ยง สามารถแวะเวียนมาเยี่ยมชมสวน หรือหน้าร้านที่ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ ในวันเสาร์-อาทิตย์ หรือติดต่อสอบถามได้ที่ โทรศัพท์ 08-9680-4308
