การปลูกเลี้ยงแคคตัส
เรียกได้ว่าเป็นเทรนด์ใหม่เอาใจคนรักจัดสวน ด้วย ไม้อวบน้ำ หรือแคคตัส กระบองเพชร ด้วยรูปทรงเล็ก-ใหญ่ กะทัดรัด สีสันแปลกตา ใครๆ ที่พบเห็นต่างหลงรักเจ้าอ้วนนี้ และเป็น พืชทะเลทราย อดทน ทนทาน ตายยาก เหมาะสำหรับการจัดสวนสไตล์ใหม่เป็นอย่างยิ่ง ปัจจุบันมีการใช้งานมากขึ้น จัดตกแต่งสถานที่ หรือใช้เป็นส่วนประกอบของการตกแต่งมากขึ้น ทำให้ตลาดมีความต้องการจำนวนมาก เกษตรกรจึงหันมาปลูกแคคตัสกันอย่างแพร่หลาย
อย่าง คุณธนา อัศวเดช เกษตรกรผู้ผลิต ไม้อวบน้ำ ใน อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี เล่าว่า เดิมทีเป็นคนชอบปลูกต้นไม้เป็นชีวิตจิตใจอยู่แล้ว ชอบสะสมไม้แปลกชนิดต่างๆ สิ่งที่ทำอยู่นี้จึงไม่ใช่เรื่องแปลก เพียงแค่ทำสิ่งที่ใจรัก หัวใจสำคัญของการเลี้ยงต้นไม้ ต้องเอาใจใส่เข้าไปด้วย ผลลัพธ์จึงจะออกมาดี จริงๆ แล้วเป็นสิ่งที่ไม่ง่ายและไม่ยากเกินความสามารถของคน
การขยาย พันธุ์แคคตัส
คุณธนาบอกว่าในการขยาย พันธุ์แคคตัส จะมุ่งขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดมากกว่าการเสียบยอดและใบ เพราะการเสียบยอดมีโอกาสที่จะเน่าตายได้ง่าย แต่หากเอาเมล็ดมาเพาะโอกาสติดสูง และยังเจริญเติบโตเร็ว แข็งแรง อีกด้วย
อีกทั้งยังเผยเทคนิคการลี้ยงแคคตัสแบบง่าย อย่าง ต้นยิมโน ผู้เลี้ยงเอาต้นใหญ่วางปะปนกับต้นใหญ่ บางคนก็แยกปลูกเพื่อหลอกต้นเล็ก แต่สวนแห่งนี้จะเอาต้นใหญ่มารวมด้วย จากประสบการณ์พบว่าต้นจะแย่งอากาศกันหายใจ มีผลทำให้ต้นเติบโตเร็วขึ้น แต่ว่าหากเอาต้นเล็กมาวางโดดๆ จะโตช้ากว่าปกติ
การกราฟไม้ เป็นการต่อยอดไม้ให้โตเร็วขึ้น เป็นวิธีที่นิยมและขยายพันธุ์ง่าย นำมาต่อยอดเสียบยอดเหมือนชวนชม ใช้เวลาประมาณ 5 วัน บางครั้งก็หัวตาย ส่วนไหนที่ตายก็ตัดทิ้ง แล้วก็เสียบใหม่ง่ายๆ
อุปกรณ์ที่ใช้ในการกราฟ
สำหรับอุปกรณ์ที่ใช้ในการกราฟ ประกอบด้วย
- สำลี
- มีด
- สก็อตเทป เอาไว้ตัดและติดยึดระหว่างหัวแคคตัสกับตอไม่ให้หลุดออกจากกัน เพราะถ้าไม่ติดสก็อตเทปช่วยยึดไว้ หากมีลมพัดมาแรงๆ อาจจะนำให้แคคตัสที่ต่อไว้เลื่อนหลุดจากตอไม้ได้
วิธีการกราฟไม้
วิธีการ คือ ขั้นแรกควรเลือกขนาดลำต้นที่พอเหมาะกับหัวไม้ที่เราจะนำมาต่อ หากแคคตัสที่เราเอามาต่อเป็นหัวขนาดเล็ก ก็ใช้ตอที่มีขนาดใกล้เคียงกัน โดยปาดที่บริเวณยอดของตอ จากนั้นก็ตัดแต่งขอบสักเล็กน้อย ถ้าผิวที่ปาดมีการยุบตัวลงให้ปาดซ้ำ เพราะถ้านำไปต่อเลยทั้งที่ยุบจะต่อไม่ติด
เมื่อตรวจเช็คและแน่ใจแล้วให้ทำการวางประกบกันได้ทันที ขณะประกบต้องดูรอยต่อของท่อน้ำเลี้ยงด้วยว่าตรงกันหรือไม่ จากนั้นก็ทำการติดสก๊อตเทปเพื่อป้องกันไม่ให้หัวกับตอที่เราต่อนั้นหลุดออกนั่นเอง เมื่อครบ 1 สัปดาห์ ทำการแกะสก๊อตเทปออก เพื่อดูผลการต่อว่าสำเร็จหรือไม่ หากผลออกมาดี ก็เรียกได้ว่าการกราฟในครั้งนี้สำเร็จเรียบร้อยแล้ว
การเพาะเลี้ยงแคคตัส ผสมวัสดุปลูกที่ผสมใช้เอง
แคคตัสเป็นไม้ที่เลี้ยงง่าย ทนแล้ง ไม่ชอบความชื้นมากนัก ลวดลายสวยงาม แต่ละชนิดมีความงามแตกต่างกัน สีด่างต่างๆ มากกว่า 100 สาย พันธุ์แคคตัส หากเป็นต้นขนาดใหญ่ อย่าง ถังทอง นิยมใช้ในการตกแต่งจัดสวนหย่อม ประดับตกแต่งตามร้านค้า ห้างร้านสรรพสินค้า ถ้าต้นเล็กสามารถนำมาจัดวางได้ภายในห้องพัก โต๊ะทำงาน เป็นของขวัญ ดูดี สวยงาม ด้วยความหลากหลายของสาย พันธุ์แคคตัส ต่างๆ
ธนาเผยเทคนิคการปลูกเลี้ยงว่าที่ร้านจะมีส่วนผสมวัสดุปลูกที่ผสมใช้เอง ได้แก่ ปุ๋ยละลายช้า ออสโมโค้ท ขุยมะพร้าว ทราย และดินญี่ปุ่น ทั้งหมดนำมาผสมกัน แต่ดินญี่ปุ่นราคาค่อนข้างแพง ให้นำมาโรยปากกระถางปลูกเพื่อให้ดูดีมีชาติตระกูลก็พอคุณสมบัติหลักของส่วนผสมทั้งหมด คือ ช่วยให้ดินโปร่ง ระบายอากาศภายในกระถางได้ดี ไม่ชื้นเกินไป ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับคนเลี้ยงว่าจะผสมเครื่องปลูกออกมาเป็นรูปแบบไหน
การเปลี่ยนกระถาง จะก่อให้เกิดผลดีต่อแคคตัสอย่างยิ่ง โดยทำให้รากพืชเจริญเติบโต ไม่อัดแน่นเกินไป ทำให้อากาศถ่ายเท เป็นการพรวนดินไปในตัว
การให้น้ำ-ใส่ปุ๋ย แคคตัส
หลังจากที่ปลูกเสร็จแล้ว หลักการดูแลง่ายๆ เช่น คอยสังเกตบ่อยๆ หากเห็นส่วนไหนเน่า หรือแห้ง ให้ตัดทิ้ง อย่าไปเสียดาย ตัดแต่งส่วนที่เสียหายออกโดยประมาณ 2-5 เซนติเมตร หลังจากนั้นจึงรดน้ำและให้ปุ๋ยในลำดับต่อมา
ทั้งนี้เพื่อความสวยงามของ แคคตัส ควรตรวจดูให้ดีว่ามีแมลงรบกวนหรือไม่ ถ้าพบเห็นควรกำจัดทิ้งอย่าช้า และพื้นที่เพาะปลูกต้องมีแสงแดดส่องไม่น้อยกว่า 60%
“ควรงดน้ำในช่วงเย็น เพราะอาจสะสมความชื้น และก่อให้เกิดเชื้อราในดินได้ กรณีกระถางขนาดใหญ่ ควรรดน้ำอาทิตย์ละ 1 ครั้ง หากเป็นกระถางขนาดเล็กควรให้น้ำอาทิตย์ละ 2 ครั้ง เพราะเครื่องปลูกที่มีขนาดเล็กจะกักเก็บความชื้นได้ไม่นานนัก” ธนาแนะนำ
ส่วนเรื่องปุ๋ยจะใช้ปุ๋ยละลายช้า โดยนำมาโรยปากกระถางปลูกเล็กน้อย ไม่ควรให้เยอะเกินไป เพราะอาจเป็นอันตรายต่อ แคคตัส ได้
การป้องกันกำจัดแมลงและศัตรูพืช
ถามว่า ไม้อวบน้ำ อย่าง แคคตัส มีแมลงมารบกวนไหม..??
ธนายอมรับว่ามีบ้าง คือ ธรรมชาติของต้นไม้จะมีสิ่งที่คอยรบกวนเป็นธรรมดา เช่น เพลี้ยไฟ ไรแดง หรือ เพลี้ยแป้ง เป็นต้น เพลี้ยแป้งมักจะขึ้นตามสวนขนาดใหญ่ อย่างสวนขนาดย่อมของลุงก็มีบ้าง แต่ควบคุมดูแลได้ทั่วถึง ดังนั้นทางสวนจึงไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องแมลงรบกวนมากนัก
ตลาด แคคตัส
ในเรื่องการตลาด ธนารู้ทันการณ์ตลาดของไม้ประดับ โดยเฉพาะ แคคตัส ว่ายังมีผู้ให้ความสนใจอย่างมาก ยังเป็นที่ยอมรับของตลาด เป็นไม้น่ารัก รูปร่างสันทัด เรียบง่าย เป็นที่ชื่นชอบของเด็กและผู้ใหญ่ จึงคิดว่าสถานการณ์แบบนี้อนาคตน่าจะไปได้อีกไกล เขาจึงดูแลเอาใส่ใจเป็นพิเศษ
เขาบอกว่าช่วงแรกๆ ซื้อมาขายไป ลงทุนซื้อมา 1 หมื่น ขายได้ 2 หมื่น เอาเงินไปซื้ออีก 1 หมื่น เงินที่เหลือก็เก็บไว้ ทำแบบนี้เรื่อยๆ แต่ว่าช่วงหลังๆ ก็สะสมบ้าง ทีละเล็กทีละน้อย เช่น ซื้อ 2 ต้น ขาย 1 ต้น อีกต้นเก็บไว้เป็นแม่ พันธุ์แคคตัส เพาะเอาลูกๆ ขายต่อ ผลกำไรตามมาเรื่อยๆ อย่างนี้เป็นต้น
“ทำแบบนี้เรื่อยๆ อีกหน่อยต้นไม้ก็จะเต็มบ้าน โดยที่ไม่ต้องซื้อ พอมากเข้าก็ขยาย พันธุ์แคคตัส ต่อ เพิ่มไปเรื่อยๆ โดยที่ไม่ต้องควักเงินในกระเป๋าอีก จาก 1 ต้น ก็เพิ่มเป็น 1-2-3-4 ต้น ตามลำดับ”
ส่วนใหญ่นำเข้ามาจากมาเลเซีย เพราะที่นั่นมีทั้งไม้สะสม ไม้ราคาแพง เป็นแหล่งของ พันธุ์แคคตัส พันธุ์ ไม้อวบน้ำ เลยก็ว่าได้ ชนิดของไม้ช่างน่ารัก น่าชัง อย่างยิ่ง อีกทั้งสายพันธุ์ที่หายากต่างๆ
การจำหน่ายแคคตัส กระบองเพชร
คุณธนาอธิบายเพิ่มเติมว่าคนที่ซื้อมา ขายไป ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยมีเวลาเลี้ยง ถึงเลี้ยงก็ไม่พอขาย โตช้า ใช้เวลานานกว่าจะขายได้ ส่วนใหญ่สั่งตรงจากแหล่งปลูกเลี้ยงต่างๆ เพราะสะดวก และได้ต้นที่ชอบด้วย โดยที่ไม่เสียเวลาในการเลี้ยง แค่มาต่อยอดง่ายๆ โดยที่ไม่เหนื่อย ลูกค้าท่านใดสนใจ ปัจจุบันมีช่องทางจำหน่ายทางหน้าร้านที่ตลาดต้นไม้แสงอารีการ์เด้น ศูนย์รวมต้นไม้และของตกแต่งบ้านครบวงจร
ขอขอบคุณ คุณธนา อัศวเดช โทร.08-1931-8609
