ปัญหาสุขภาพของคนไทยยังเป็นสิ่งที่น่ากังวลใจสำหรับวงการแพทย์ และบุคคลทั่วไป ซึ่งค่าเฉลี่ยของโรคร้ายก็มีเพิ่มสูงขึ้นทุกวัน เช่น โรคมะเร็ง ซึ่งเป็นโรคเรื้อรังที่คร่าชีวิตคนมานับไม่ถ้วน อาหารหลักของแต่ละมื้อ นั่นคือ “ข้าว” แค่เปลี่ยนจากการบริโภค “ข้าวขาว” มาเป็น “ข้าวกล้อง” ซึ่งข้าวกล้องอุดมไปด้วยวิตามินที่จำเป็นต่อร่างกาย พร้อมทั้งสารอาหารที่ในข้าวขาวไม่มีอย่างแน่นอน
แต่นอกเหนือจากข้าวกล้อง ก็ยังมีการเปลี่ยนโฉมจากข้าวกล้องที่มีคุณประโยชน์มากมายแล้ว ให้มีสรรพคุณเพิ่มขึ้นอีก เหมาะกับผู้ที่รักสุขภาพเป็นอย่างมาก นั่นก็คือ “ ข้าวฮางงอก” หรือ “ข้าวกล้องงอก” ข้าวกล้องงอกไม่เพียงแต่เป็นประโยชน์ด้านสุขภาพ แต่ยังสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับข้าว ทำให้รายได้ของเกษตรกรมีเพิ่มขึ้น
เหมือนกับ คุณวิสุทธิ์ ศรีสุระพล ผู้ผลิตและจำหน่ายข้าวกล้องงอก ตราศรีวิสุทธิ์ ที่เริ่มต้นจากการทำโรงงานผลิตภัณฑ์ไม้ และเล็งเห็นว่าเศษไม้เหลือจากการทำผลิตภัณฑ์ไม้ต่างๆ นั้นมีมาก จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการ “ทำปุ๋ยอินทรีย์จากเศษไม้”
คุณวิสุทธิ์เล่าว่า จุดเริ่มต้นของการหันมาทำการเกษตร คือ ปุ๋ยอินทรีย์ โดยตนนั้นได้ไปร่วมอบรมที่ อ.แก่งคอย จ.สระบุรี ตอนแรกตนก็ยอมรับว่าไม่รู้จักปุ๋ยอินทรีย์แม้แต่น้อย นอกจากการอบรมเรื่องปุ๋ยอินทรีย์แล้วก็ยังมีการสาธิตทำนาอินทรีย์ด้วย หลังจากกลับมาจากอบรมแล้วจึงเริ่มหันมาให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มากขึ้น โดยสละพื้นที่จำนวน 100 ไร่ มาทำนาอินทรีย์ และเริ่มศึกษาเกี่ยวกับ “ข้าวฮางงอก” หรือที่เรียกกันอีกอย่างว่า “ข้าวกล้องงอก”
มาทำความรู้จักกับ ข้าวกล้องงอก ข้าวฮาง กันก่อนดีกว่า…
ข้าวกล้องงอก (germinated brown rice หรือ GABA-rice) เป็นการนำข้าวกล้องมาผ่านกระบวนการงอก ซึ่งโดยปกติแล้วในตัวข้าวกล้องเองประกอบด้วยสารอาหารจำนวนมาก เช่น ใยอาหาร กรดไฟติก (Phytic acid) วิตามินซี วิตามินอี และ GABA (gamma aminobutyric acid)
ซึ่งช่วยป้องกันโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง เบาหวาน และช่วยในการควบคุมน้ำหนักตัว เป็นต้น โดยเฉพาะ GABA จะมีเพิ่มขึ้น นอกจากจะได้ประโยชน์จากการที่มีปริมาณสารอาหารที่สูงขึ้นแล้ว ยังทำให้ข้าวกล้องงอกที่หุงสุกมีเนื้อสัมผัสที่อ่อนนุ่ม รับประทานได้ง่ายกว่าข้าวกล้องธรรมดาอีกด้วย จึงง่ายแก่การหุงรับประทานได้ โดยไม่ต้องผสมกับข้าวขาวตามความนิยมของผู้บริโภค
ขั้นตอนการทำ ข้าวกล้องงอก
การทำข้าวกล้องงอกจะว่ายากก็ยาก จะว่าง่ายก็ง่าย เพราะด้วยกระบวนการที่ค่อนข้างพิถีพิถัน เพื่อให้ได้ส่วนที่งอกออกมา 1 มิลลิเมตร แบบพอดี เพราะส่วนที่งอกออกมานี้แสดงถึงส่วนที่มีสารกาบามากที่สุด ส่วนที่งอกจะต้องมีขาดและไม่เกิน และควรจะมีสารกาบาอยู่ที่ประมาณ 7-10
- นำข้าวเปลือกที่ทำการตากลดความชื้น หลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว มาแช่น้ำ 24 ชั่วโมง (แช่ทั้งที่เป็นข้าวเปลือก) ในน้ำธรรมดา ในช่วงที่ทำการแช่อยู่นั้นควรมีการเปลี่ยนถ่ายน้ำทุกๆ 6 ชั่วโมง
- เมื่อครบ 24 ชั่วโมง ก็ให้เทน้ำรอบสุดท้ายออกให้หมด จากนั้นก็บ่มเอาไว้ โดยการเอากระสอบป่านมาปิดภาชนะเป็นระยะเวลา 2 วัน ในช่วงที่ทำการบ่มอยู่นั้นต้องทำการฉีดน้ำทุกๆ 2-3 ชั่วโมง ให้กระสอบมีความชื้นเล็กน้อย ความชื้นจากน้ำไปกระตุ้นให้เมล็ดข้าวงอก และเปลี่ยนกรดกลูตามิกไปเป็นสารกาบาที่เป็นส่วนที่สำคัญที่สุด
- เมื่อบ่มครบ 2 วัน ก็นำมาล้างน้ำ 2-3 น้ำ แล้วนำไปนึ่งในหม้อนึ่งแรงดันสูง อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 40 นาที
- เมื่อนึ่งเสร็จก็นำไปตากแดด (ตากแค่ 1 แดด) จากนั้นนำไปผึ่งไว้ในที่ร่มเป็นเวลา 5 วัน ให้มีความชื้นต่ำกว่า14% เพื่อหยุดการงอกของข้าว
- เมื่อครบ 5 วัน จากนั้นก็นำมาสีกะเทาะเปลือก แล้วคัดเมล็ดที่ไม่สวยออก แล้วบรรจุสุญญากาศพร้อมขายได้
- ส่วนการวิเคราะห์สารกาบาในข้าวกล้องงอก ควรจะนำไปตรวจสอบกับทางแลปเพื่อให้ได้ค่าที่ถูกต้อง
คุณประโยชน์ของสารอาหารที่มีอยู่ในข้าวกล้องงอก
- มีสารต้านอนุมูลอิสระกลุ่มฟิโนลิค (phenolic compounds) ช่วยยับยั้งการเกิดฝ้า ชะลอความแก่
- สารออริซานอล (orizanal) ช่วยควบคุมระดับ ลดอาการผิดปกติของวัยทอง
- สารกาบา (GABA) ช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์ (ความจำเสื่อม) ช่วยผ่อนคลาย ทำให้จิตใจสงบ หลับสบาย ลดความเครียดวิตกกังวล ลดความดันโลหิต
- เยื่อใยอาหาร (food fiber) ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ป้องกันมะเร็งลำไส้ และลดอาการท้องผูก
- วิตามินอี (vitamin E) ลดการเหี่ยวย่นของผิว
สายพันธุ์ข้าว
ข้าวที่นำมาปลูกในพื้นที่ 100 ไร่ มีทั้งหมด 10 สายพันธุ์ ได้แก่ ขาวดอกมะลิ105 หอมมะลิแดง สุโขทัย หอมนิล ไรซ์เบอรี่ สินเหล็ก กข6 ข้าวเหนียวแดงพื้นเมือง ข้าวเหนียวก่ำ และข้าวเหนียวลืมผัว แต่ก็ยังไม่เพียงพอกับการวางจำหน่าย และด้วยพื้นที่ภาคอีสานสามารถปลูกข้าวได้แค่ปีละครั้งเท่านั้น
ดังนั้นคุณวิสุทธิ์จึงได้จัดตั้งกลุ่มเกษตรกร ซึ่งมีสมาชิกอยู่ 20 ราย โดยจะให้ราคาข้าวแพงกว่าท้องตลาดกิโลกรัมละ 2 บาท และทุกคนก็จะได้ใบ Organic Thailand เป็นตัวรับรองว่าเกษตรกรในกลุ่มนี้ปลูกข้าวแบบไม่ใช้สารเคมีจริงๆ และเพื่อให้มีการตรวจสอบแปลงนาจากเจ้าหน้าที่อย่างสม่ำเสมอ
วิธีการปลูกข้าว และ ผลผลิตจาก ข้าวกล้องงอก
ด้วยพื้นที่จำนวนมากของคุณวิสุทธิ์ ทำให้ดูแลไม่ทั่วถึง จึงต้องมีการจ้างคนงานมาดูแลจำนวน 10 กว่าคน โดยให้ค่าแรงงานวันละ 300 บาท ซึ่งคุณวิสุทธิ์เองก็ถึงกับปาดเหงื่อกันเลย เพราะการจ้างคนงานมานั้นทำให้เธอขาดทุนพอสมควร แต่ก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
วิธีการปลูกข้าวของที่นี่ คุณวิสุทธิ์แทบจะไม่ได้ดูแลเลย เพราะให้คนงานเป็นผู้ปฏิบัติงาน ส่วนคุณวิสุทธิ์จะคอยหมั่นตรวจสอบเท่านั้น เพราะจะเข้มงวดในเรื่องการใช้ปุ๋ย ซึ่งจะเน้นการใช้ปุ๋ย และฮอร์โมน แบบชีวภาพ เช่น ฮอร์โมนผลไม้ แกลบ และฮอร์โมนยอดผัก
ส่วนผลผลิตที่ได้ของปีที่ผ่านมา เฉพาะของคุณวิสุทธิ์เองได้เพียง 18 ตัน เฉลี่ย 1 ไร่ ได้ผลผลิตเพียง 300 กิโลกรัมเท่านั้น ซึ่งตนก็ยอมรับว่าการปลูกข้าวแบบอินทรีย์ทำให้ผลผลิตได้น้อย ยิ่งเป็นช่วงก่อนหน้านี้ที่มีการปรับปรุงดิน ผลผลิตน้อยกว่านี้มาก แต่ก็เพื่อผลผลิตที่ไร้สารเคมีก็ต้องยอม
ด้านการตลาดข้าวกล้องงอก
ในด้านสินค้าและการตลาด คุณวิสุทธิ์เล่าว่าตนเคยไปออกบูธในงาน Thai FEX จากนั้นก็มีเจ้าหน้าที่ของเดอะมอลล์มาชมสินค้าและลองชิม จากนั้นก็เลยถูกทาบทามให้นำสินค้าไปวางจำหน่ายที่เดอะมอลล์ และนั่นก็เป็นจุดเริ่มต้น เพราะตอนแรกตนไม่เคยคิดว่าจะนำไปขายในห้างสรรพสินค้า จนปัจจุบันนี้ มีสินค้าวางจำหน่ายที่เดอะมอลล์ทุกสาขา อิมพีเรียล และโกลเด้นเพลส
- ข้าวเหนียวลืมผัวข้าวกล้องงอก ข้าวกล้องงอกพิเศษ 9 ชนิด และข้าวกล้องงอกไรซ์เบอรี่ จะอยู่ที่ราคา 140 บาทต่อกิโลกรัม
- ข้าวกล้องงอกหอมมะลิแดง จะอยู่ที่ราคา 130 บาทต่อกิโลกรัม
- ข้าวกล้องงอกพิเศษ 6 ชนิด และข้าวเหนียวข้าวกล้องงอก จะอยู่ที่ราคา 120 บาทต่อกิโลกรัม
- นอกจากผลิตภัณฑ์ข้าวกล้องงอกแล้ว ต่อไปในอนาคตคุณวิสุทธิ์กำลังคิดสูตรทำข้าวกล้องงอกชนิดผงพร้อมชงดื่ม
ประโยชน์ของข้าวกล้องงอก
สุดท้ายนี้คุณวิสุทธิ์ได้บอกถึงประโยชน์ของข้าวกล้องงอก ฝากไปถึงผู้บริโภคและอีกหลายๆ คน ว่า “ข้าวนี้มันเป็นข้าวเพาะงอก มันเป็นการเพิ่มสารอาหารหลายๆ ชนิด ทุกอย่างเลย โดยเฉพาะ “กาบา” มีประโยชน์ในด้านสมอง การพัฒนาเรียนรู้ และความจำ ลดความดันด้วยไฟเบอร์สูง เพราะไม่มีการขัดสี ป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ และช่วยระบายได้ดี มีวิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิโน
จากการที่เรานำมาเพาะงอกมันจะเกิดปฏิกิริยาชีวเคมี เปลี่ยนโปรตีนให้เป็นกรดอะมิโนที่จำเป็น ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอได้ แล้วก็มีไขมันที่ดีอยู่ด้วย ข้าวเป็นพืชวิเศษ สามารถดูดซึมวิตามิน D จากแสงแดดได้ด้วย เพิ่มภูมิต้านทานให้เรา รักษาโรคได้มาก แล้วกาบาสำคัญนะ ช่วยคลายเครียด ทำให้อารมณ์ดี”
