ประเทศไทยโชคดีที่มี “พระราชา” ผู้ทรงเปี่ยมด้วยพระปรีชาสามารถ โดยเฉพาะปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง “ด้านพลังงานทดแทน” หรือ “พลังงานเขียว” ที่พระองค์ทรงมุ่งเน้นให้ประชาชนของพระองค์พึ่งพาตนเองให้ได้มากที่สุด มีความอดทน อดออม และขยันหมั่นเพียร ภายใต้สโลแกน “ไม่มีความยากจน ในหมู่คนที่ขยัน” ดังนั้นในหลวงรัชกาลที่ 9 ของปวงชนชาวไทย จึงได้รับการยกย่องให้เป็น “พระราชาแห่งพลังงานทดแทน” ประโยชน์มันสําปะหลัง
การปลูกมันสำปะหลัง
โดยเฉพาะ “มันสำปะหลัง” ที่ประเทศไทยมีพื้นที่การปลูกมันสำปะหลังมากถึง 50 กว่าจังหวัดทั่วประเทศ แต่ปัญหาส่วนใหญ่ของเกษตรกรไทยในช่วงที่ผ่านมา คือ ผลผลิตราคาตกต่ำ คุณภาพผลผลิตไม่นิ่ง การตลาดไม่เก่ง เข้าไม่ถึงเทคโนโลยีและนวัตกรรม อีกทั้งชาวไร่มันส่วนใหญ่ของไทยยังต้องพึ่งพา “น้ำฝน” จากธรรมชาติ ต้องพึ่งพาสภาพดิน ฟ้า อากาศ ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วในยุคนี้ ที่ส่งผลให้ผลผลิตของเกษตรกรไม่เป็นไปตามเป้าหมาย คาดเดาการจัดการได้ยาก
สภาพพื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง
ประกอบกับการปลูกมันสำปะหลัง เกษตรกรจะปลูกพร้อมกัน และขุดเก็บผลผลิตออกขายพร้อมกัน ทำให้บางช่วง หรือบางปี ที่มีผลผลิตออกสู่ตลาดเป็นจำนวนมาก ราคาผลผลิตก็จะตกต่ำ แต่ในบางปีที่ผลผลิตมีปริมาณน้อยลง หรือผลผลิตเสียหายมาก ที่อาจเกิดจากภัยธรรมชาติ ราคาผลผลิตมันสำปะหลังจะขยับตัวสูงขึ้น เกษตรกรขายผลผลิตได้ราคาค่อนข้างดี เช่นเดียวกับราคาผลผลิตในช่วงต้นปี 2561 นี้ ที่ค่อนข้างราคาดี อยู่ที่ 1.80-2บาท/กก.
ประโยชน์มันสําปะหลัง
นอกจากนี้ “มันสำปะหลัง” ยังเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของไทย การตลาดรองรับทั้งในและต่างประเทศ ที่สำคัญมันสำปะหลัง 1 ต้น สามารถใช้ประโยชน์ได้เกือบทุกส่วน ดังนี้
- มันสำปะหลัง คือ ต้นไม้ชนิดหนึ่งที่มีการสะสมแป้งที่ราก ที่ได้พัฒนามาเป็น “หัวมันสด” ซึ่งรากต้นไม้จะใหญ่ และยาว เท่าไหร่ก็ได้
- ใบมันสำปะหลัง = ใช้เลี้ยงไหมอีลี่ที่อินเดีย ทำใบมันหมักเป็นอาหารสัตว์ ทำอาหารหยาบสำหรับเลี้ยงวัว ทำใบมันตากแห้งเป็นอาหารสัตว์
- ลำต้นมันสำปะหลัง = ใช้ทำท่อนพันธุ์ ทำฟืน ทำถ่านอัดแท่ง
- หัวมันสำปะหลังสด = ส่งขายโรงงานแป้งมัน โรงงานเอทานอล
- หัวมันสำปะหลังตากแห้ง = ใช้ผลิตเป็นอาหารสัตว์ ทำกรดมะนาว
- หัวมันสำปะหลังหมัก = สามารถนำมาผลิตแก๊สแอลพีจีได้
- เหง้ามันสำปะหลัง = ใช้ทำฟืน ทำถ่านอัดแท่ง ทำท่อนมันอัดเม็ด ปัจจุบันมีผู้ประกอบการหลายรายที่ได้สร้างโรงไฟฟ้าเพื่อให้สามารถใช้เหง้ามันเป็นเชื้อเพลิงได้
- กากมันสำปะหลัง = ใช้ทำปุ๋ย ใช้เป็นวัสดุเพาะเห็ดฟาง และผลิตอาหารสัตว์
การแปรรูปมันสำปะหลัง
นอกจากนี้ “ผลผลิตจากมันสำปะหลัง” ยังถูกนำไปผลิตเป็นผงชูรส ทำยา ทำไบโอโปรดักส์ ทำกระดาษ มันเส้นสับมือ และมันอัดเม็ด ทำเป็นอาหารสัตว์ ทำแอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อโรค ทำเหล้า ทำบะหมี่ คอฟฟี่เมต ขนมปัง ขนมจีน เนย
ส่วน “แป้งโมดิฟายด์” สามารถนำไปเป็นส่วนผสมในการทำมายองเนส ขนมปัง แป้งชุบขนมอบกรอบ ซอสมะเขือเทศต่างๆ คอนเฟล็กซ์อาหารเช้า ขนมหวาน ลูกกวาด เยลลี่ต่างๆ แยม ผลไม้กระป๋อง น้ำส้มต่างๆ น้ำหวาน โค๊ก สารให้ความหวาน แคปซูลหรือเม็ดยา ทำกาวต่างๆ พลาสติกย่อยสลายได้ กระดาษผสมให้ลื่น อุตสาหกรรมเสื้อผ้าที่ลงแป้งให้ดูเงา มีความลื่น และทำกาวผสานไม้อัด
ที่สำคัญ “มันสำปะหลัง” ยังสามารถผลิตเป็น “พลังงานทดแทน” เป็น “บ่อน้ำมันบนดิน” ที่ใช้ได้ไม่มีวันหมด หรือที่รู้จักกันดีในนาม “ E20 และ E85” ที่ใช้ในรถยนต์ และเครื่องจักรกลการเกษตรได้เป็นอย่างดี ลดการซื้อน้ำมันจากต่างประเทศ ช่วยชาติประหยัดเงินตรา สร้างความมั่นคงด้านพลังงานได้อย่างยั่งยืน
รายได้จากมันสำปะหลัง
ดังนั้นเพื่อลดความเสี่ยงด้านอาชีพ เพิ่มความมั่นคงด้านรายได้ของชาวไร่มันสำปะหลังไทย และตลอดห่วงโซ่ของอุตสาหกรรมมันสำปะหลังไทย จำเป็นอย่างยิ่งที่ทุกฝ่ายต้องมีการบูรณาการร่วมกัน ทั้งภาครัฐ เอกชน และชาวไร่มันสำปะหลัง ภายใต้เป้าหมายเดียวกัน เพื่อรักษาอาชีพชาวไร่มันสำปะหลังให้คงอยู่ เพื่ออุตสาหกรรมมันสำปะหลังที่มั่นคง เพื่อผลิตพลังงานทดแทนเองได้ภายในประเทศ เพื่อนำรายได้เข้าสู่ประเทศเป็นจำนวนมากต่อไปตลอดไป
