การปลูกเลี้ยงชวนชม
ชวนชมมีอะไรดี…จึงดึงดูดให้คนจำนวนไม่น้อยหลงรัก นำไปปลูกประดับ สะสม และจำนวนไม่น้อยอีกเช่นกันสามารถพัฒนาสู่อาชีพทำเงิน
แน่นอนว่าถ้าเรานำคำถามนี้ไปถามคนรักกล้วยไม้ คนรักโป๊ยเซียน คนรักอโกลนีมา หรือคนรักบอนไซ ย่อมจะไม่ได้คำตอบอะไรเลย
ผู้ที่จะตอบคำถามนี้ได้ดีที่สุดก็คือคนรักชวนชม คุณศักดิ์ชัย วิริยะไพสิฐ เจ้าของสวนไพสิฐฟาร์ม น่าจะเป็นผู้ให้นิยามเสน่ห์ของชวนชมได้ดี เพราะเขาเป็นเริ่มต้นสะสม ก่อนจะพัฒนาสู่ฟาร์มชวนชมใหญ่ที่สุดของ จ.ราชบุรี และมีชื่อเสียงดังในวงการ ทั้งหมดมีจุดสตาร์ทจากความรัก
การพัฒนาสายพันธุ์ชวนชม
ดอก เป็นความงามอย่างแรกที่ศักดิ์ชัยพูดถึง เพราะความจริงที่ต้องไม่ลืมก็คือ ชวนชมจัดอยู่ในประเภทไม้ดอก ชวนชมมีสีดอกและลวดลายหลายรูปแบบมาก จนยากที่จะสาธยายได้หมด ซึ่งเป็นไปตามลักษณะสายพันธุ์ที่มีอยู่หลากหลาย แต่พอจะจัดกลุ่มใหญ่ๆ ได้ 2 กลุ่มคือ ไม้สี และไม้ยักษ์
-กลุ่มไม้สีอย่างที่บอกว่ามีมากมายจนนับไม่ถ้วน อีกทั้งยังมีการพัฒนาสายพันธุ์ให้มีกลีบหลายชั้น หรือเรียกว่า “ดอกซ้อน” จนโด่งดังไปทั้งประเทศ และต่างประเทศที่นิยมชวนชม และแม้ปัจจุบันก็ยังมีพันธุ์ใหม่ๆ คลอดออกมาไม่หยุดนิ่ง
-ส่วนกลุ่มไม้ยักษ์ (อาราบีคัม/ไทยโซโคทรานั่ม) แม้สีดอกจะมีเฉดสีเดียว คือ สีชมพู แต่เวลามันออกดอกสะพรั่งพราวราวซากุระทีเดียว
โขด และทรงต้น ไม่เฉพาะดอกเท่านั้นที่ชวนหลงใหล ทรงต้นก็เป็นแม่เหล็กแรงดึงดูดสูง เจ้าของไพสิฐฟาร์มขยายความว่าเนื่องจากชวนชมส่วนใหญ่จะขยายพันธุ์จากเมล็ด ดังนั้นรูปทรงของชวนชมแต่ละต้นจึงไม่เหมือนกัน อีกทั้งตามธรรมชาติรากชวนชมจะโตและขยายขนาดได้ เมื่อปลูกยกรากขึ้นสูงเหนือผิวดิน รากจึงกลายเป็นโขดใหญ่ มีรูปทรงสวยงาม แปลกตา ดังตัวอย่างของชวนชมฮอลแลนด์
ส่วนกลุ่มพันธุ์ยักษ์ยังสามารถปลูกเลี้ยงรากให้กลายเป็นลำต้นเหมือนต้นไม้ใหญ่ได้ เช่น ชวนชมพันธุ์เพชรบ้านนา และราชินีพันดอกประเภทกิ่งตอน เป็นต้น
เสน่ห์ของชวนชม
ขณะเดียวกันพัฒนาการปลูกเลี้ยงชวนชมที่มีอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดเสน่ห์ด้านลำต้นมากขึ้น เช่น การจัดราก ที่ได้รับความนิยมในช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมา และได้พัฒนาจนใกล้เคียงกับไม้บอนไซ ด้วยเหตุนี้ชวนชมจึงงดงามได้แม้ไม่มีดอก เสน่ห์อยู่ที่ทรงต้นด้วยนั่นเอง แต่ถ้าทรงต้นงาม พุ่มสวย แล้วมีดอกพราวเต็มต้นด้วย คงไม่ต้องบรรยายว่าจะงดงามขนาดไหน
เสน่ห์ของชวนชมที่สำคัญ คือ ไม่มีขีดจำกัด คุณศักดิ์ชัยบอกอย่างนี้จริง เพราะชวนชมสามารถทำอะไรกับมันก็ได้ ถ้าต้องการความงาม ความแปลก และแหวกแนว “เลี้ยงง่าย ตายยาก ใครเลี้ยงชวนชมจะรู้ เราไม่ต้องรดน้ำเป็นเดือนมันก็ไม่ตาย เอามาแขวนไว้โดดไม่มีดิน ครึ่งปีก็ไม่ตาย เพราะมันเป็นไม้ทนแล้ง คนเลี้ยงจึงชอบ เพราะมันทนทาน ขยายพันธุ์ก็ง่าย ปลูกได้ทั้งเมล็ด นำกิ่งมาชำ ตอน เสียบยอด ทำได้หมด” เขาพูดถึงความอึดของชวนชมแบบไร้ขีดจำกัด
การขยายพันธุ์ชวนชม
ไม่เพียงเท่านั้น ถ้าไม่พอใจรูปทรง ไม่พอใจ หรือเบื่อดอก อยากได้พันธุ์ใหม่แปลกมาใส่ในต้นเดิม สำหรับชวนชมเรื่องนี้ หมูๆ เพียงแค่ตัดยอดพันธุ์เดิมทิ้งแล้วนำยอดพันธุ์ใหม่ที่ต้องการมาเสียบ ก็จะได้ดังที่ต้องการแล้ว การเสียบง่ายๆ ทำได้ด้วยตัวเอง เมื่อพุ่มไม่สวย ไม่เป็นระเบียบ ก็ตัดจัดระเบียบเสีย มันจะแตกยอดออกมาใหม่ในเวลาไม่นาน ดังตัวอย่างของชวนชมราชินีพันดอก เป็นต้น
ความไร้ขีดจำกัดที่คนรักชวนชมเมืองราชบุรีผู้นี้บอกเพิ่มเติมคือ การเสียบเปลี่ยนยอด ทำได้ไม่จำกัดตระกูลหรือสายพันธุ์ เขายกตัวอย่างจากสวนตัวเองที่ต้องการรูปทรงไม้แบบชวนชมกลุ่มยักษ์ เพราะฐานลำตันจะใหญ่ แลดูแข็งแรง แต่ไม่ชอบดอกเพราะมันเล็ก และมีแต่สีชมพู อยากได้ดอกสีแดง สีขาว สีเหลือง ดอกซ้อนใหญ่ๆ ความต้องการแบบข้ามตระกูลของเขาสำหรับชวนชมไม่ใช่ข้อจำกัด ก็เพียงแค่เลือกชวนชมอาราบีคัมที่ทรงต้นสวยๆ ตัดยอดเดิมทิ้ง แล้วนำชวนชมไม้สีดอกซ้อนที่ต้องการมาเสียบเปลี่ยนยอดเสีย เท่านี้ก็เสพสมอารมณ์หมายแล้ว
ปัจจุบันไพสิฐฟาร์มหันมาทำไม้รูปแบบนี้จำนวนมาก จนกลายเป็นจุดเด่นของสวน และได้รับการตอบรับที่ดีจากคอชวนชม ถามว่าราคาสูงไหม เจ้าของสวนบอกราคาเท่ากับตอฮอลแลนด์นั่นแหละ
การทำชวนชมให้เป็นบอนไซ ” ชวนชมบอนไซ “
เสน่ห์ใหม่เพิ่งได้รับความนิยมในช่วงครึ่งทศวรรษที่ผ่านมา คือ การทำชวนชมให้เป็นบอนไซ ก็อย่างที่บอกว่าชวนชมไร้ขีดจำกัด จะทำอะไรก็ได้ จะขุด จะตัด จะเสียบ จะดัด จะสร้างรากอะไรในแบบที่ทำกับบอนไซ ชวนชมทำได้เหมือนกัน
นักเล่นกลุ่มหนึ่งจึงนิยมการจัดราก เข้าลวด ปลูกในกระถางทรงบอนไซ รูปร่างหน้าตาเหมือนกับบอนไซ แต่ความได้เปรียบของชวนชมเหนือบอนไซก็คือ มีดอกนั่นเอง พันธุ์ที่นำมาทำบอนไซได้ดีที่สุด คือ ราชินีพันดอกกิ่งตอน
แต่ถ้าจะพูดถึงเสน่ห์และความงามของชวนชมต่อไปอีกคงต้องร่ายยาว หน้ากระดาษทั้งเล่มอาจจะไม่พอ แค่เพียงเท่านี้เชื่อขนมกินได้เลยว่าคนไม่เคยรู้จักชวนชม หรือสะสมไม้อื่นๆ อยู่ คงอยู่เฉยไม่ได้ ต้องหาชวนชมมาเลี้ยงและสะสมแน่นอน
เมื่อเสน่ห์ของชวนชมมีอยู่ทุกมิติอย่างนี้ คงไม่ต้องคิดอะไรมากที่จะพัฒนาสู่อาชีพสำหรับผู้ที่มีความชำนาญ ใครเก่งขยายพันธุ์ก็ทำไม้สี ใครเก่งปลูกเลี้ยงก็ทำไม้ยักษ์ปั้นทรงสวยๆ ขาย ใครมีฝีมือทางบอนไซก็ทำเป็นไม้บอนไซขาย หรือประกวด ชวนชมบอนไซ ชวนชมบอนไซ ชวนชมบอนไซ ชวนชมบอนไซ ชวนชมบอนไซ ชวนชมบอนไซ
การจำหน่ายชวนชม
ที่สำคัญ คือ ชวนชมแปลงเป็นเงินได้ทุกส่วน ตั้งแต่เมล็ด ในอดีตบางสายพันธุ์มูลค่า 100 บาท, ต้นกล้าเล็กในตะกร้า, ไม้ต้นตอสำหรับนำไปเสียบยอด อย่าง ตอฮอลแลนด์, ไม้เสียบสี, ไม้เพาะเมล็ดในกลุ่มยักษ์ทุกขนาด, ไม้กิ่งตอนทุกขนาด, และยอดพันธุ์ดียอดนิยม เป็นต้น
ตัวอย่างที่เห็นชัดเจนก็ไพสิฐฟาร์มนี่แหละที่ยืนยันได้อย่างดี ที่นี่มีทุกอย่างที่เป็นชวนชมขาย จนกล้าที่จะบอกเต็มปากว่าเข้าเป็น One Stop Service ชวนชมของประเทศ
ขอขอบคุณ ศักดิ์ชัย วิริยะไพสิฐ ไพสิฐฟาร์ม 93 ม.6 ต.วัดเพลง อ.วัดเพลง จ.ราชบุรี โทร.08-6769-0134 เว็บไซต์ : www.thailandadenium.com
