การปลูกลำไย
ประเทศไทย นับได้ว่าผลการผลิตลำไย หากเมื่อนำมาเปรียบเทียบทางด้านคุณภาพ กับลำไยต่างประเทศ อย่าง ลำไยเวียดนาม ที่เป็นคู่แข่งธุรกิจคู่ค้าลำไยส่งออกประเทศจีนด้วยกัน และผลผลิตจากลำไยไทยจะมีคุณภาพที่ดีกว่า ทำให้กลุ่มพ่อค้าส่งออกได้เปิดบริษัท หรือ “เปิดล้ง” เข้ามารับซื้อลำไยจากเกษตรกรถึงหน้าสวน เนื่องจาก ประเทศจีนมีความต้องการค่อนข้างสูงมากขึ้น
ทั้งนี้เกษตรกรผู้ปลูกลำไย ไม่ว่าจะทำนอกฤดู หรือในฤดู ผลผลิตออกมายังอยู่ในวงจำกัด หรือน้อยมาก เนื่องจากลำไยในแต่ละปีผลผลิตได้ออกมามากหรือน้อยก็จะแตกต่างกันไปตามความสามารถของตนเอง หรือผลผลิตก็มักจะเกิดขึ้นตามสภาพภูมิอากาศแวดล้อมของแต่ละพื้นที่ ทั้งนี้ผลผลิตลำไยนอกฤดูจะให้ผลดี โดยเฉพาะภาคตะวันออก อย่าง จังหวัดจันทบุรี ส่วนทางภาคเหนือในพื้นที่ลำพูน ซึ่งจะมีเกษตรกรเป็นส่วนน้อยเท่านั้นที่จะผลิตลำไยออกนอกฤดูได้ และเกษตรกรผู้ปลูกลำไยทางจังหวัดลำพูนส่วนมากจะผลิตจะทำลำไยในฤดูกาล
การบริหารจัดการสมาชิกชาวสวนลำไย
คุณสวัสดิ์ อุปโคตร ประธานกลุ่มเกษตรกรโป่งน้ำร้อน และประธานกลุ่มผู้ปลูกลำไยโป่งน้ำร้อน ได้เล่าว่า จากที่ได้บริหารจัดการร่วมกับกลุ่มสมาชิกเกษตรกรผู้ปลูกลำไยจำนวน 112 คน ให้ได้ผลผลิตลำไยส่งจำหน่ายออก ได้อย่างมีคุณภาพแล้ว ทั้งนี้ยังเป็นประธานที่เสียสละอำนวยความสะดวกให้กับเกษตรกรที่เป็นสมาชิกร่วม 112 คน ด้วยการเอาตำแหน่งของเขาเองไปกู้เงินสหกรณ์การเกษตร หรือ ธ.ก.ส. มาหมุนเวียนให้กลุ่มสมาชิกนำไปลงทุนผลผลิตลำไย หรือปลูกลำไยในพื้นที่ เมื่อเกษตรกรมีความต้องการ
ทั้งนี้ยังมีหน้าที่จัดหาปัจจัยการผลิตให้กับสมาชิกเรื่องของปุ๋ย ยา หรือสารบำรุงเร่งผลผลิตลำไย ให้กับสมาชิกที่มีปัญหาเรื่องผลการผลิต หรือลำไยให้ผลผลิตออกมาได้น้อย ส่วนปุ๋ยหรือสารยาบำรุงดังกล่าวเขาก็จะหากู้เอาจากสหกรณ์ที่ได้ก่อตั้งขึ้น ด้วยการรวมกลุ่มของเกษตรกรในแต่ละกลุ่มรวมทุนออกหุ้นเรือนกัน เพื่อจำหน่ายปุ๋ยและยา สารบำรุงพืชต่างๆ อย่างเช่น สหกรณ์อำเภอสอยดาว สหกรณ์ สภ.ต.สอยดาว และสหกรณ์โป่งน้ำร้อน
ทั้งนี้สหกรณ์ดังกล่าวก็จะรับซื้อมาจากบริษัทจำหน่ายเคมีภัณฑ์การเกษตร มาจำหน่ายต่ออีก ทอดหนึ่ง ในส่วนสมาชิกในแต่ละรายก็จะรับปุ๋ย ยา และสารบำรุงพืช ไม่เหมือนกัน ซึ่งก็จะมี 4-5 หมู่บ้าน เนื่องจากกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่จะมีทั้งเกษตรกรผู้ที่ทำลำไยนอกฤดู และในฤดูกาล ส่วนผู้ที่ทำลำไยนอกฤดูก็จะสั่งสารโพแทสเซียมไนเตรทในจำนวนมากๆ
การราดสารลำไย
“ทุกวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ในทุกปี เราก็จะมีการจัดประชุมด้วยว่าใครจะราดสารโพแทสเซียมไนเตรท เพื่อที่จะเร่งลำไยไห้ออกนอกฤดู ใครจะราดเมื่อไร ตอนไหน หรือจะราดเดือนอะไร ใครจะราดสารให้บอกมาอย่างน้อย 1 เดือน จะเอากี่กิโลกรัม พอได้ราดแล้วเราก็จะประชุมอีกทีว่า มีของใครออกดอกหรือยัง จะใช้ปุ๋ยตัวไหนอีกให้บอกมา ให้เขียนชื่อ ปุ๋ย ยา และต้องการปุ๋ย ยา ของบริษัทไหน เราก็จะไปสั่งที่สหกรณ์ให้จัดเตรียมไว้ให้ เขาก็จัดส่งมาให้” คุณสวัสดิ์เล่าถึงการจัดการบริหารสมาชิกของเขา
อย่างไรก็ตามสมาชิกทุกคนจากที่กล่าวมานั้นที่เข้าร่วม ทางกลุ่มก็จะมีการประชุมกลุ่มกันทุกเดือน และมีเจ้าหน้าที่ ส่งเสริมการเกษตรอำเภอเข้ามาเป็นพี่เลี้ยงจัดการเรื่องบัญชีให้ และทางกลุ่มเกษตรกรก็มีสมาชิกร่วมถือหุ้น ทั้งนี้ยังมีหนังสือยืนยันยอดหนี้เงินฝากและทุนเรือนหุ้นคงเหลือ ตามวันที่ที่กลุ่มเกษตรกรทำสวนโป่งน้ำร้อนลงลายมือไว้เป็นหลักฐานไว้ด้วย
สภาพพื้นที่ปลูกลำไย
นอกจากนี้คุณสวัสดิ์ยังพาทีมงานนิตยสารเมืองไม้ผลไปดูวิธีปลูกด้วยกิ่งพันธุ์แบบเสียบยอด ซึ่งเป็นลำไยสายพันธุ์อีดอ ที่เป็นกิ่งพันธุ์ที่เขาทำขึ้นมาเอง ส่วนต้นกิ่งพันธุ์ดังกล่าวก็จะสูงประมาณ 70-80 ซม. ทั้งนี้เขายังได้เล่าอีกว่าปลูกลำไยในพื้นที่รวมทั้งหมด 90 ไร่ ปลูกครั้งแรกก็จะไถพรวนดินก่อน และได้ตากดินไว้สักระยะหนึ่ง
จากนั้นก็ได้ปรับสภาพดินให้เสมอกัน และขุดหลุมปลูก ขณะปลูกนั้นต้นพันธุ์ที่เป็นกิ่งเสียบยอดซึ่งก็จะมีถุงพลาสติกเพาะชำไว้ที่โคน ส่วนออกรากก็จะแกะถุงพลาสติกออก จากนั้นก็ปลูกได้เลย โดยเขาจะเริ่มปลูกในเดือนพฤษภาคมและเดือนมิถุนายน ทั้งนี้หากปลูกในระหว่างเดือนดังกล่าวนี้ เมื่อถัดไปอีก 5-6 เดือน ช่วงที่ปลูกไม่ต้องรดน้ำ เนื่องจากเป็นช่วงเข้าสู่ช่วงฤดูฝน
การให้ปุ๋ยและน้ำต้นลำไย
อย่างไรก็ตามหลังจากปลูกเสร็จแล้วเขาก็จะสังเกตว่าถ้าหากต้นลำไยเกิดรากเดินได้แล้ว ถ้าหากต้นลำไยได้แตกใบอ่อนออกมาแล้ว เขาก็จะใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 ผสมกับปุ๋ยเคมีสูตร 16-16-16 โดยจะใส่ประมาณ 2 กรัม จากนั้นก็จะใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยอินทรีย์ พร้อมทั้งกำจัดหญ้า
ทั้งนี้พอต้นลำไยแตกใบออกมาอีกเขาก็จะฉีดยาเพื่อป้องกันแมลง เช่น จำพวกหนอนม้วนใบ เพื่อไม่ให้มันเข้ามาทำลายเกาะกินใบอ่อน ทั้งนี้โดยธรรมชาติต้นลำไยจะแตกใบอ่อนออกมาได้ตามกิ่งก้านซึ่งมีใบได้ถึง 3 คู่ ในระหว่างเดือนธันวาคม-มกราคม และก็จะแตกใบอ่อนออกมาได้อีกครั้งในเดือนมีนาคม-เมษายน และในรอบ 14 เดือน ก็จะแตกใบอ่อนออกมาอีก ซึ่งเข้าสู่เดือนมิถุนายน-กรกฎาคม เขาก็จะเร่งปุ๋ยสูตร 16-16-16 หรือสูตร 15-15-15 บำรุงต้น
อย่างไรก็ตามหากจะผลิตลำไยให้ออกนอกฤดู หรือบังคับให้ออกผลก่อนกำหนดให้ได้ ผลผลิตดังกล่าว เขาก็จะเลี้ยงต้นลำไยซึ่งเป็นการเตรียมพร้อมให้กับต้น เช่น การบำรุงน้ำ บำรุงปุ๋ย ให้ได้อย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้เมื่อถึงเดือนกันยายนก็จะราดด้วยสารโพแทสเซียมไนเตรท ลำไยก็จะออกผลผลิตให้เก็บเกี่ยวได้ในเดือนเมษายน หากผลผลิตออกในช่วงนี้ก็จะสามารถเก็บเกี่ยวขายได้ในราคา 40 บาท/กก. ขึ้นไป
การเก็บเกี่ยวผลผลิตลำไย
แต่สำหรับบริษัท หรือ “ล้ง” รับซื้อ จริงๆ แล้วจะต้องการลำไยที่ได้จากต้นใหญ่ มีอายุ มีใบและลูกแข็งแรง จึงจะเป็นลำไยคุณภาพดี แต่ถ้าหากผลผลิตที่ได้จากต้นเล็ก หรืออายุต้นยังอ่อน คุณภาพก็จะไม่เพียงพอ หรือคุณภาพไม่ดี ราคาก็จะลดลงถูกกว่าราคาที่ขายตามตลาดทั่วไป
ทั้งนี้ทางบริษัทรับซื้อก็จะเน้นซื้อเฉพาะผลผลิตลำไยจากต้นใหญ่อย่างที่กล่าว แต่เกษตรกรผู้ปลูกลำไย ผู้ที่มีทุนมาก ก็จะใช้ปุ๋ยใส่สารบำรุงเร่งกำหนดให้ได้ผลผลิต ได้ช่อใหญ่ออกมาถึง 60-70 ผล/ช่อ ก็จะสามารถขายได้ในราคาเต็ม 40-45 บาท/กก.
อย่างไรก็ตามจากที่ได้พูดคุยกับคุณสวัสดิ์แล้ว ทางทีมงานเมืองไม้ผลยังได้พูดคุยกับ คุณพราว ดวงนิล และ คุณธงชัย ตึกหากิจ ที่เป็นลูกไร่ ของคุณสวัสดิ์ ทั้งนี้จากที่ถามคุณพราวซึ่งเธอได้ปลูกลำไยสายพันธุ์อีดอจำนวน 400 ต้น เธอเล่าว่า ในจำนวนลำไย 400 ต้น เธอได้ทำลำไยให้ออกนอกฤดู
ส่วนผลผลิตตอนนี้จากที่บริษัทรับชื้อลำไย ได้ให้คนงานเข้ามาเก็บเองที่สวน ราคาขายก็จะขายแบบเหมาสวนอยู่ที่ 42 บาท/กก. ไม่ว่าลำไยจะเป็นไซส์ใหญ่ หรือไซส์เล็ก ทางบริษัทที่รับซื้อก็จะซื้อเอาไปขายเก็งกำไร โดยจะคัดเอาเกรดส่งออกอีกทอดหนึ่ง
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายผลผลิตลำไย
ทั้งนี้การราดสารโพแทสเซียมไนเตรทเพื่อให้ลำไยออกผลผลิตนอกฤดูนั้น และเธอก็จะประเมินดูว่าทางบริษัท หรือ “ล้ง” ที่รับซื้อในช่วงไหนราคาควรจะได้ดีกว่า หรือราคาน่าจะอยู่เกณฑ์ไหน ส่วนผลผลิตที่ออกมาจะเป็นที่ต้องการของตลาดหรือไม่ อย่างไรก็ตามบริษัทที่เข้ามารับซื้ออยู่ในขณะนี้ก็จะเข้ามาซื้อในราคาเดียวแบบเหมาทั้งสวน ราคาจะอยู่ที่ 47-48-49-50 บาท เพื่อทำกำไรให้ได้ถึง 7-8 บาท/กก.
ในส่วนวิธี การราดสารลำไย โพแทสเซียมไนเตรทเพื่อให้ลำไยออกนอกฤดูนั้น เริ่มแรกหลังจากที่ได้เก็บผลผลิตเสร็จเรียบร้อยแล้ว เธอก็จะพักต้นประมาณ 4-5 เดือน ต้นลำไยก่อนที่จะราดสารโพแทสเซียมไนเตรทถ้าหากพักต้นได้นานเท่าไรยิ่งดี
ทั้งนี้ก่อนราดก็จะปรับสภาพดินตรงที่โคน หรือล้างดินทำความสะอาดบริเวณโคนต้น โดยให้ได้ขนาดความห่างระหว่างโคนต้นออกมาให้ได้ 4-5 เมตร หลังจากนั้นก็จะราดด้วยสารโพแทสเซียมไนเตรท หรือใช้วิธีฉีดพ่นทางดิน ทั้งนี้เมื่อเสร็จแล้วเธอก็จะบำรุงให้น้ำตามปกติ และใส่ปุ๋ยสูตร 8-14-14 ซึ่งเป็นปุ๋ยใช้สะสมตาดอก
และในช่วงระหว่างที่บำรุงปุ๋ย บำรุงน้ำ อย่างสม่ำเสมออยู่นั้น เมื่อได้สักประมาณ 35-45 วัน ลำไยก็จะเริ่มแทงช่อออกมาพร้อมกับแตกตาดอก ทั้งนี้หลังจากแตกตาดอกออกมาได้แล้วก็จะติดผลให้เก็บเกี่ยวได้ในระยะ 6 เดือน กับอีก 20 วัน แต่ถ้าหากลำไยอยู่ในช่วงฤดูฝนก็จะให้เก็บเกี่ยวผลผลิตได้ในระยะ 6 เดือน 10 วัน
ในส่วนวิธีของ การราดสารลำไย โพแทสเซียมไนเตรทดังกล่าวเพื่อผลผลิตได้ออกนอกฤดูนั้น ในส่วนที่เธอได้ลงทุนไป เธอยังเล่าอีกว่าในระหว่างที่ลำไยให้ผลผลิตดอกออกมาแล้ว หากดอกไม่ร่วงและติดผลออกมาให้เห็นเสียก่อน จึงจะเชื่อได้ว่าเป็นผลผลิตที่ได้แท้จริง สำหรับที่เธอราดสารให้ลำไยออกนอกฤดูในระหว่างต้นลำไย 400 ต้น กับที่เธอได้ลงทุนไป รายได้ที่เธอได้จะอยู่ประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์
ทั้งนี้หากเกษตรกรท่านใดสนใจข้อมูลรายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อสอบถามได้ที่
คุณสวัสดิ์ อุปโคตร 45/7 ม.4 ต.โป่งน้ำร้อน อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี 22140 โทร.08-7130-2620
คุณพราว ดวงนิล 48 ม.10 ต.โป่งน้ำร้อน อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี 22140
คุณธงชัย ตึกหากิจ 92/3 ม.6 ต.โป่งน้ำร้อน อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี 22140
