ไผ่ฟิลิปปินส์ ไม้จัดสวนมาแรง เทคนิคเลี้ยงให้โตเร็ว เดินหน้าผลิตนับแสนต้น

ขึ้นชื่อว่าไม้ใบแล้ว เชื่อว่าคนเกินครึ่งนึกถึงใบไม้สีเขียวที่ถูกนำมาจัดตกแต่งเป็นไม้ประกอบในทุกๆ การจัดดอกไม้ ตกแต่ง ภาพคุ้นตาที่สุดเห็นจะเป็นการนำไปใช้เป็นส่วนประกอบในการจัดแต่งร่วมกับดอกไม้สดสำหรับเป็นของขวัญ หรือใช้ประดับตกแต่งตามมุมดอกไม้ให้สวยงามในงานสำคัญต่างๆ

ไม้ใบเหล่านี้แม้จะสีสันสดใส เช่น สีเขียวสด หรือสีพื้นอื่นๆ แต่แน่นอนว่าสีสันไม่น่าจะฉูดฉาดไปกว่าดอกไม้ ที่ถูกตั้งให้เป็น “ประธาน” เพื่อดึงดูดความสนใจเป็นแน่..!! แม้จะไม่ใช่ไม้หลัก หรือไม้ประธาน แต่เชื่อว่าหากมีการจัดดอกไม้แล้ว ไม่สามารถขาดไม้ประดับเหล่านี้ได้

คงจะคล้ายๆ กับละครเรื่องหนึ่ง ที่ต้องมี พระเอก นางเอก เป็นตัวดำเนินเรื่อง แต่ที่ขาดไม่ได้ คือ “ตัวประกอบ”เป็นสีสันของเรื่อง หรือบางครั้งตัวประกอบเหล่านี้อาจจะเป็นตัวหลักในการดำเนินเรื่องด้วยซ้ำไป

ดังในบทความนี้ทีมงานจะเป็น “มาดามดัน” เฟ้นหาความโดดเด่นของไม้ใบที่นิยมใช้เป็นไม้ประกอบในการจัดตกแต่งช่อ/กระเช้าดอกไม้โดยมี “แมวมองไม้” ยุคใหม่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล และพร้อมเดินหน้าสู่วงการเกษตร มุ่งหน้าผลิตไม้ใบเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด

การผลิตไม้ประดับและไม้ตัดใบ

ทีมงานปักหมุดไปที่ผู้ผลิตหน้าไม้ตัดใบ และไม้พ็อตแพลนต์ รายหนึ่งในจังหวัดกาญจนบุรี ที่มีแนวคิดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับแบบคนยุคใหม่ ทำให้ทีมงานลืมภาพเกษตรกรไทยที่ต้องตรากตรำทำงานในไร่-สวนไปได้เลยทีเดียว

คุณปรัชญา ธนสมบูรณ์ เจ้าของร้านไม้ดอกไม้ประดับ ยัวร์ การ์เด้น (Your garden) คือ ผู้ที่ทำให้ทีมงานเห็นภาพลักษณ์ใหม่ของเกษตรกรไทย ในรูปแบบ “ธุรกิจเกษตร”

ด้วยแนวคิดที่แตกต่างในการผลิตไม้ประดับและไม้ตัดใบเชิงปริมาณโดยใช้ระบบลูกสวน สร้างรายได้ให้กับทั้ง 2 ฝ่าย ด้วยข้อเสนอ ผลกำไร 50:50% (Win win)

ก่อนจะเข้าไปเจาะลึกเทคนิคธุรกิจเกษตรแบบ Win win ของเขา ทีมงานจะพาทุกท่านไปรู้จักกับไม้ใบประดับแถวหน้าที่คุณปรัชญาคัดกรองแล้วว่าเหมาะที่จะผลิตเชิงพาณิชย์ ตอบโจทย์ทั้งไม้ประดับพ็อตแพลนต์ และตัดใบ

ไผ่ฟิลิปปินส์ คือ ไม้ประดับตัวแรกที่เจ้าของสวนยัวร์ การ์เด้น นำเสนอ ไผ่ฟิลิปปินส์ เป็นหนึ่งในไม้ใบทรงเสน่ห์ สารพัดประโยชน์ใช้สอย ใช้ในการจัด ประดับตกแต่งในงานจัดดอกไม้ทุกรูปแบบ แต่ปัจจุบันสวนยัวร์ การ์เด้น ได้ผลักดันให้มีการนำไผ่ฟิลิปปินส์เข้าไปใช้ในงานจัดสวน

คนส่วนใหญ่มักเห็นประโยชน์ และความสวยงาม ของไผ่ฟิลิปปินส์ในมิติเดียว คือ ใช้เป็นไม้ตัดใบเพื่อประดับตกแต่งในงานจัดดอกไม้ แต่คุณปรัชญากลับมองว่าไผ่ฟิลิปปินส์เป็นไม้ประดับอีกชนิดหนึ่งที่มีความสวยงามในตัวเอง หากปลูกเลี้ยงให้ได้ไซส์กระถางประมาณ 11 นิ้ว ก็จะสามารถนำไปใช้งานจัดสวน หรือประดับตกแต่งภายในอาคาร หรืองานอีเวนท์ ได้ไม่น้อยหน้าไปกว่าไม้ประดับชนิดอื่นๆ

ลักษณะทั่วไปของไผ่ฟิลิปปินส์

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dracaena surculosa Lindl.

ชื่อวงศ์ : Agavaceae 

ชื่อสามัญ : Gold-dust dracaena, Spotted dracaena

ชื่อพื้นเมือง : อรชร

ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้พุ่มขนาดเล็ก ความสูง 2-3 เมตรลำต้นกลม ตั้งตรง แตกกอ การเจริญเติบโตปานกลาง เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว เรียงตรงข้าม  ใบแตกตรงส่วนยอดของลำต้น ครั้งละ 2-3 ใบ ใบรูปรีถึงรูปไข่  กว้าง 2-6 เซนติเมตร ยาว 6-20  เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแหลมถึงสอบ แผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมัน มีจุดสีขาวปนเขียวอ่อนกระจายทั่วไป ก้านใบสั้น ดอกสีขาวนวล มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาวประมาณ 18 เซนติเมตร โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ผลสด ทรงกลม ขนาดประมาณ 2 เซนติเมตร สีส้ม เมล็ดสีขาวถึงน้ำตาลอ่อน

การใช้งาน : ใช้งานด้านภูมิทัศน์ ปลูกเป็นไม้ประธานสวนหย่อม ปลูกริมน้ำตก ลำธาร หรือใช้เป็นไม้ตัดใบประดับร่วมกับการจัดดอกไม้

ลักษณะนิสัย (Habitat) : ควรปลูกด้วยดินร่วน ระบายน้ำได้ดี ต้องการความชื้นปานกลาง-สูง ได้รับแสงแดดรำไร

การปลูกเลี้ยงไม้ประดับและไม้ตัดใบ

ไม้ประดับอีกหนึ่งชนิดที่สวนยัวร์ การ์เด้น ให้ความสนใจเป็นพิเศษ คือ ต้นสนชนิดต่างๆ เช่น สนแผง สนพุ่ม  สนมังกร สนไทรเงิน สนไทรทอง สนเหล่านี้เป็นได้ทั้งไม้จัดสวนและไม้ตัดใบเช่นกัน โดยเฉพาะการนำไปใช้จัดตกแต่งเป็นที่นิยมมากในช่วงเทศกาลคริสมาสต์ เพราะใบสนคงความสดได้นานกว่าไม้ใบอีกหลายๆ ชนิด ที่สำคัญหากนำไปจัดสวนก็เลี้ยงง่าย ทนทาน ปลอดโรครบกวน จึงเป็นไม้ประดับอีกชนิดหนึ่งที่เหมาะจะนำไปปลูกประดับตามสถานที่ต่างๆ

นอกจากนั้นในสวนยัวร์ การ์เด้น ยังมีไม้ประดับและตัดใบ อย่าง เล็บครุฑผักชี เล็บครุฑกระจก กำแพงเงิน หน้าวัวใบ หมากผู้หมากเมีย และไม้แขวนประเภทต่างๆ ทั้งหมดเป็นไม้ประดับที่ปลูกเลี้ยงดูแลง่าย มีโรค-แมลงรบกวนน้อย จึงไม่จำเป็นต้องใช้สารเคมีในการดูแล

“ตอนแรกเราก็เริ่มที่ไม้ตัดใบก่อน อย่างพวก เล็บครุฑผักชี เล็บครุฑกระจก ไผ่ฟิลิปปินส์ กำแพงเงิน เราเน้นผลิตไม้ใบ เพราะดูแลง่าย เหมาะสำหรับมือใหม่ โรค-แมลงรบกวนน้อย ไม่ต้องใช้ยา-หรือสารเคมี เหมือนการทำไม้ดอก เพราะฉะนั้นเราก็เลือกที่ได้อยู่กับธรรมชาติดีกว่า ถ้าแมลงตาย คนที่อยู่ในสวนก็สุขภาพไม่ดีแน่นอน เราจึงเน้นชีวภาพมากกว่า หรือถ้าจำเป็นต้องให้ยา จะไม่ให้บ่อย และใช้ยาอ่อนๆ แต่ถ้าไม้ตัวไหนที่ต้องใช้ยามาก เราก็เหลีกเลี่ยงเหมือนกัน” คุณปรัชญากล่าว

พร้อมทั้งเล่าต่อไปว่า เมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้วเขาเคยปลูกไม้ตัดใบอยู่ที่บางบัวทอง หลังจากขายที่สวนได้จึงหันไปทำธุรกิจส่วนตัว แต่ด้วย “เลือดชาวสวน” ที่มีอยู่ในตัว ทำให้เขากลับมาทำสวนไม้ตัดใบอีกครั้ง เพราะมองเห็นโอกาส และมั่นใจว่าผลตอบแทนจะออกมาคุ้มค่ากับการกลับเข้ามาในวงการไม้ดอกไม้ประดับของเขา

หลังมหาอุทกภัยครั้งใหญ่ พรรณไม้ต่างๆ เสียหายไปมากกว่าครึ่ง การกลับมาเริ่มผลิตไม้ประดับจึงไม่ต่างจากการเริ่มนับจากศูนย์..!!

ทุกอย่างถูก “Set zero” อีกครั้ง และน่าจะเป็นความหวังของคนที่ต้องการเริ่มใหม่ไปพร้อมๆ กัน..ไม่มีเจ้าเล็ก..ไม่มีเจ้าใหญ่..ไม่มีการผูกขาด..!!

สถานการณ์ไม้ตัดใบและไม้กระถาง

นับเป็นเวลา 1 ปีเต็ม ที่สวนยัวร์ การ์เด้น เข้ามาบุกเบิกพื้นที่ในจังหวัดกาญจนบุรี สร้างสวนไม้ตัดใบ และไม้จัดสวน เมื่อ 6 เดือนที่ผ่านมาไม้ตัดใบชุดแรกถูกนำส่งสู่แม่ค้าปากคลองตลาด

แต่ความคิดของคุณปรัชญาไม่ได้หยุดอยู่เพียงเท่านี้ ความต้องการไม้ตัดใบในตลาดยังไม่กว้างเท่าที่ควร จึงทดลองผลิตไม้กระถาง โดยใช้สายพันธุ์ไม้ตัดใบที่มีอยู่เป็นตัวหลัก แล้วเปิดหน้าร้านที่ตลาดต้นไม้ บิ๊กการ์เด้น จังหวัดนนทบุรี

นั่นทำให้เขารับรู้ความต้องการที่แท้จริงของผู้บริโภคว่า “ไม้ใบ ในกระถาง” เป็นที่ต้องการไม่น้อยกว่าไม้ดอกสีสันสดใส

“พอเรามีหน้าร้าน เราก็เริ่มรับรู้ความต้องการของตลาดว่าแท้ที่จริงแล้วคนที่ซื้อไม้พ็อตแพลนต์เขาต้องการอะไร..?? เขาต้องการไม้ที่สวย และถูก เท่าที่ดูคนยังไม่เล่นไม้ราคาแพง เพราะเศรษฐกิจไม่ค่อยดี ไม้ราคาเกิน 100 บาท คนแทบจะไม่หยิบกันแล้ว เราดูที่ความต้องการของตลาด ณ เศรษฐกิจแบบนี้ เราต้องตอบโจทย์ตลาดและผู้บริโภคให้ได้” เจ้าของสวนวิเคราะห์สถานการณ์

ด้านตลาดและช่องทางจำหน่าย ไผ่ฟิลิปปินส์

สวนยัวร์ การ์เด้น จึงลดการผลิตไม้ตัดใบลงส่วนหนึ่ง พร้อมกับปรับสภาพพื้นที่สำหรับการผลิตไม้กระถาง “ตอนนี้สรุปแล้วว่าเราก็จะดูเรื่องไม้ตัดใบน้อยลง แล้วมาเพิ่มพ็อตแพลนต์มากขึ้น ตัวที่เราเน้นตอนนี้ คือ ไผ่ฟิลิปปินส์ เพราะเป็นไม้ใบที่อมตะ ใช้ได้ทั้งปักแจกัน จัดสวนได้

แม้ตัวมันเองไม่ใช่ไม้ประธานก็จริง แต่ถ้าเราเลี้ยงให้ได้พุ่มแล้วเอามาใส่กระถางโชว์ ต้นเดียวก็สวยได้ ตัวมันเองก็ขายตัวมันเองได้ ผมดูแล้วว่ามันใช่ พอเอาเข้าจริงๆ มันก็เวิร์ค ตลาดต้องการไม้จัดสวน ในตลาดเองก็ไม่มีไผ่ฟิลิปปินส์กอใหญ่ๆ แบบนี้ด้วย เพราะฉะนั้นเราจึงเน้นไผ่ฟิลิปปินส์ไซส์ใหญ่ 11 นิ้ว เป็นหลัก และมีไม้ประดับชนิดอื่นๆ เช่น สนแผง สนพุ่ม สนมังกร สนไทรเงิน สนไทรทอง อโกลนีมา ด้วย

เราลองผิดลองถูกมาประมาณ 1 ปี จนตอนนี้เรามั่นใจว่าเราเดินมาถูกทางแล้ว เราเริ่มตั้งหลักได้ แล้วก็มีสินค้าออกสู่ตลาด”

การบริหารจัดการไม้ตัดใบและไม้กระถาง

แต่สวนยัวร์ การ์เด้น ที่กาญจนบุรี มีข้อจำกัด..!!

เพราะน้ำที่ใช้ คือ น้ำบาดาล ไม้ประดับบางชนิดตอบสนองกับน้ำบาดาลได้ไม่ดีนัก จึงต้องมี “ลูกสวน” หรือ “พาร์ทเนอร์” คอยดูแลไม้ประดับหลายๆ ตัว ที่สวนกาญจนบุรีเลี้ยงแล้วไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร จึงต้องมีระบบ “ฝากเลี้ยง”เกิดขึ้น

โดยทางสวนจะเป็นผู้ลงทุนให้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นโรงเรือน ต้นพันธุ์ ปุ๋ย กระถาง วัสดุปลูก ในลูกสวนรายที่ไม่ได้มีการปลูกไม้ดอกไม้ประดับอยู่ก่อน ถ้าเป็นลูกสวนที่ผลิตไม้ดอกไม้ประดับอยู่แล้วก็จะมีการพูดคุยเพื่อแบ่งปันผลกำไร วิธีการเป็นอย่างไร ฟังจากเกษตรกรนักคิดท่านนี้ได้เลย..!!

“ข้อจำกัดของที่นี่ คือ น้ำบาดาลเราก็ลองดูว่าพรรคพวกเราเขาเลี้ยงได้ไหม ถ้าตกลงว่ารับเลี้ยง เราจะส่งต้นพันธุ์ไปให้ พร้อมกับ support กระถาง กาบมะพร้าว ปุ๋ย ให้ทั้งหมด เหมือนกับไปฝากเลี้ยงนั่นล่ะ บางเจ้าเขาปลูกพวกหน่อไม้ฝรั่งอยู่ เราก็ไปขึ้นซาแรนให้ แล้วก็เอาต้นพันธุ์อโกลนีมา หรือไม้อื่นๆ ที่เราเลี้ยงแล้วผลผลิตไม่ดีย้ายไปให้ลูกสวนทั้งหมด เขาก็เลี้ยงได้ดี มีคุณภาพ ซึ่งผมก็พอใจมากเช่นกัน

อย่างสวนกล้วยไม้ที่เราเข้าไปรับซื้อแวนด้าตัดดอกเขาทุกอาทิตย์ สนิทสนม ไปมาหาสู่กัน เราอยากได้พาร์ทเนอร์ เขาเองก็อยากได้รายได้เสริม เราเห็นว่ากล้วยไม้เป็นไม้รากอากาศ เลี้ยงแบบแขวน พื้นที่ด้านล่างตรงพื้นเขาว่างอยู่ ในขณะที่รดน้ำ-ให้ปุ๋ยทุกสัปดาห์ มันมีส่วนที่ลงมาที่พื้นโดยไร้ประโยชน์ แต่นั่นคือสิ่งที่เราต้องการ

เราก็ตกลงกันว่าจะเอาไม้เราไปวาง ซึ่งเขาไม่ต้องเสียอะไรไม่ต้องดูแล ทำทุกอย่างปกติเหมือนเดิม แต่เขามีรายได้เพิ่ม แล้วเราก็ได้ต้นไม้ที่เราไม่ต้องดูแล แบบนี้ได้ประโยชน์ด้วยกันทั้ง 2 ฝ่าย การตกลงแบบนี้ขึ้นอยู่กับความพอใจทั้ง 2 ฝ่าย ถ้าได้ผลประโยชน์ลงตัวทุกอย่างก็ไม่มีปัญหา

จากต้นกล้าที่มีต้นทุนการผลิตอยู่ที่ 10 บาท เมื่อเลี้ยงไป 6 เดือน มูลค่าจะเพิ่มขึ้นมาเป็น 50-100 บาท กำไรส่วนนี้เราก็เอามาแบ่งกัน”

การปลูกและดูแล ไผ่ฟิลิปปินส์

ดังนั้นทางสวนจึงเน้นที่การผลิตต้นพันธุ์เพื่อส่งให้กับลูกสวน โดยพื้นที่ 15 ไร่ ของ ยัวร์ การ์เด้น จะถูกแบ่งเป็นพื้นที่เพาะชำต้นกล้าสำหรับส่งให้ลูกสวน ด้วยอัตราการผลิตต้นกล้า 5,000 ต้น/3 วัน หรือราว 100,000 ต้น/เดือน และพื้นที่อีกส่วนใช้ปลูกเลี้ยงไม้ตัวหลักของสวน อย่าง ไผ่ฟิลิปปินส์ เพราะเป็นไม้ประดับที่สวนยัวร์ การ์เด้น เลี้ยงได้ดี ไม่มีปัญหาเมื่อใช้น้ำบาดาล

ปกติ ไผ่ฟิลิปปินส์ เป็นไม้โตช้า แต่ถ้ามีเทคนิคการเลี้ยงที่ดีจะโตเร็วขึ้น ต้องเน้นที่ความสมบูรณ์ของวัสดุปลูก ดินปลูกต้องร่วน ไม่แน่นจนเกินไป จะช่วยให้ต้นไผ่แทงหน่อได้ดี ระบบรากหาอาหารได้ดีขึ้น ใช้ปุ๋ยออสโมโค้ทเสริมธาตุอาหารให้ดินปลูก ร่วมกับการให้ปุ๋ยทางใบ จะช่วยให้ ไผ่ฟิลิปปินส์ เจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์

การจำหน่ายไม้ประดับ และอุปกรณ์ต่างๆ

เมื่อได้ไผ่ฟิลิปปินส์ และไม้ประดับระดับพรีเมียมแล้ว เทคนิคการขาย คือ หัวใจสำคัญของการค้า..!!

ร้านยัวร์ การ์เด้น ไม่ได้จำหน่ายเฉพาะไม้ประดับจากสวน และลูกสวนของตัวเองเท่านั้น ยังเป็นศูนย์กลางการรับซื้อ-ขายไม้ประดับจากภูเรือ มีหลักการ คือ ซื้อไม้จากผู้ผลิต เพื่อขายในราคาผู้ผลิต

“เราต้องการซื้อไม้ผู้ผลิต เราไม่ต้องการซื้อแม่ค้าเพื่อมาขายให้แม่ค้า ไม่มีประโยชน์อะไร แล้วเราก็ไม่ได้ต้องการซื้อจากผู้ผลิต แล้วมาขายให้แม่ค้าเพื่อให้ได้กำไรมากๆ เพราะในความเป็นจริงแม่ค้าเขาไปซื้อเองได้ เขารู้อยู่แล้วว่าแหล่งผลิตอยู่ที่ไหน ฉะนั้นเราจะซื้อจากผู้ผลิต แล้วขายในราคาที่เขาขายส่งให้กับคนอื่น ส่วนผมก็นำมาขายส่งให้กับแม่ค้าต้นไม้ในราคาเดียวกันนั่นล่ะ

วิธีนี้เราสามารถทำกำไรได้ ถ้าเราซื้อปริมาณมาก เราอาจจะได้กำไรต้นละ 1 บาท แต่จริงๆ แล้วสิ่งที่ผู้ผลิตต้องการ คือ ความนิ่ง ถ้าผลิตแล้วไม่รู้จะขายที่ไหนเขาก็ไม่มีความเชื่อมั่น แต่ถ้าเรารับซื้อแน่นอน ให้เขาผลิต ผมเป็นคนขาย เขารับได้ พอเราเอามาขายให้แม่ค้าในราคาเดียวกับที่สวนเขาเคยขายให้ แม่ค้าก็รับได้

นี่เป็นที่มาของ ชื่อ ยัวร์ การ์เด้น ชื่อบอกอยู่แล้วว่าเป็นสวนของคุณ คุณผลิต เราขาย ทุกคนได้ผลประโยชน์หมด เราจำหน่ายทุกอย่าง ทั้งต้นไม้ อุปกรณ์ต่างๆ กระถาง ดิน ปุ๋ย เมื่อมาแล้วจะได้ทุกอย่างครบ คุณไม่ต้องวิ่งหาไม้ ไม่คุ้มค่าน้ำมันหรอก ผมวิ่งให้ แต่ผมขอกำไรแค่บาทเดียว..!!”

ขอขอบคุณ

คุณปรัชญา ธนสมบูรณ์ โทร. 08-0815-4778

คุณชุติพนธ์ ธนสมบูรณ์ โทร.08-3554-2327

คุณสมหมาย เหล่ามูล โทร. 08-5661-3266

และ คุณบุณสิทธิ์ ทวีสุธิโรจน์ ร้านยัวร์ การ์เด้น ในตลาดบิ๊กการ์เด้น บล็อกในสุด ใกล้ห้างโลตัสบางใหญ่ 700 เมตร