ปลูกแคนตาลูป
“เมื่อก่อนเก็บเกี่ยวข้าวนาปีเสร็จก็ต้องออกไปรับจ้างหารายได้ แต่เดี๋ยวนี้เราหันมาปลูกแคนตาลูปหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยว ทำให้เรามีรายได้ดีมากๆ” นี่คือคำบอกเล่าของ คุณบุญจันทร์ มณีจันทร์ เกษตรกรที่ ปลูกแคนตาลูป เป็นรายได้เสริมหลังฤดูกาลทำนามากว่า 3 ปีแล้ว
ครอบครัวของคุณบุญจันทร์ยึดอาชีพหลัก คือ ทำนาปี ปลูกข้าวพันธุ์ กข 6 และมะลิ 105 เหมือนกับเกษตรกรรายอื่นๆ ในพื้นที่ โดยเลือกปลูกข้าวแบบหว่านแห้งสลับกับการใช้แรงงานคนปักดำ พอสิ้นสุดฤดูกาลเก็บเกี่ยวบางปีต้องออกไปรับจ้างเพื่อหารายได้มาจุนเจือครอบครัว
จนกระทั่งมีเพื่อนบ้านได้นำร่องปลูกมะเขือ พริก และแคนตาลูป ส่งขายให้กับพ่อค้าที่นำความรู้มาถ่ายทอด และส่งเสริมให้ปลูกพืชดังกล่าวเป็นอาชีพเสริมช่วงเวลาว่างจากการทำนา พร้อมกับรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรที่เข้าร่วมคืนในราคาที่เป็นธรรม ส่งผลให้เกษตรกรที่เข้าร่วมมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะพืชอายุสั้น อย่าง “แคนตาลูป” ที่สามารถสร้างรายได้หลักแสนบาท/ครอป
สภาพพื้นที่ ปลูกแคนตาลูป
ด้วยเหตุผลดังกล่าวทำให้คุณบุญจันทร์ตัดสินใจทดลองปลูกแคนตาลูปตามคำบอกเล่าของเพื่อนบ้าน โดยลงทุนขุดแหล่งน้ำจำนวน 2 บ่อ เพื่อกักเก็บน้ำไว้เพาะปลูกแคนตาลูปในช่วงหน้าแล้ง ซึ่งจะเริ่มต้นปลูกแคนตาลูปในเดือนมีนาคม เมื่อประสบความสำเร็จจากการปลูกแล้วจึงขยายจาก 1 ไร่ มาเป็น 6 ไร่
ในปัจจุบันซึ่งเลือกใช้แคนตาลูปพันธุ์ผิวเรียบ “สวีท B25” โดยเมล็ดพันธุ์ 1 กระป๋อง บรรจุ 450 เมล็ด “เราปลูกแคนตาลูป 2 ครอป/ปี คือ ช่วงแรกเดือนมีนาคม-เดือนพฤษภาคม ช่วงที่ 2 คือ ปลายเดือนพฤษภาคม-เดือนกรกฎาคม แล้วค่อยลงมือทำนาตามปกติ” คุณบุญจันทร์อธิบายช่วงเวลาการปลูกแคนตาลูป
การปลูกและบำรุงดูแลแคนตาลูป
ขั้นตอนการปลูกให้ผลผลิตมีคุณภาพแบบฉบับของตนว่า หลังจากเกี่ยวข้าวออกแล้วจะไถตากหน้าดินไว้ประมาณ 1 เดือน แล้วจึงไถพรวนพร้อมกับยกร่องให้เหมาะกับการปลูกแคนตาลูป ซึ่งมีความกว้างประมาณ 150 ซม. จากนั้นนำปุ๋ยสูตร 27-6-6 และ 16-20-0 อัตราผสม 2/1 ส่วน แล้วนำไปหว่านรองพื้นตามร่องปลูก แล้ววางสายน้ำหยดตามร่องให้ครบ และปูพลาสติกที่เจาะรูปลูกระยะห่าง 45 ซม. เสร็จแล้วจึงทำค้างไว้รอ
ขณะเดียวกันได้นำเมล็ดพันธุ์ไปเพาะกล้าในถาดจำนวนหลุมละเมล็ด จากนั้นดูแลรดน้ำให้เมล็ดแคนตาลูปงอกเจริญเติบโต อายุครบ 12 วัน แล้วค่อยนำไปปลูกลงแปลงที่เตรียมไว้ โดยพื้นที่ 6 ไร่ จะใช้ต้นกล้าประมาณ 8,000 ต้น
การให้ปุ๋ยและน้ำแคนตาลูป
เมื่อย้ายกล้าแคนตาลูปลงหลุมปลูกแล้วจะให้น้ำผ่านสายน้ำหยดทุกวันๆ ละ 30 นาที กรณีฝนตกจะงดให้น้ำเพราะดินมีความชุ่มชื้นอยู่แล้ว หากมีหญ้าหรือวัชพืชตามร่องจะนำเครื่องตัดหญ้ามากำจัดออกไปไม่ให้รก เมื่อแคนตาลูปที่ลงปลูกได้ 3 วัน จะเริ่มให้ปุ๋ยสูตร 27-6-6 ผสมกับปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 2/1 ส่วน ละลายน้ำเพื่อให้ตกตะกอน แล้วค่อยปล่อยไปตามสายน้ำหยด 3 วัน เว้น 1 วัน
วิธีนี้จะช่วยให้แคนตาลูปโตเร็ว ใบเขียว ต้นแข็งแรง ขณะที่แคนตาลูปกำลังเจริญเติบโตจะใช้เชือกผูกโยงเถาแคนตาลูปให้ขึ้นค้าง พอเริ่มติดดอก ออกผล จะต้องเพิ่มปริมาณปุ๋ยจาก 2/1 เป็น 4/2 และ 6/4 และเพิ่มระยะเวลาการให้น้ำช่วงติดผลเป็น 1 ชม./วัน อีกทั้งฉีดยาเชื้อรา ยาเพลี้ยไฟไรแดง เพื่อป้องกันในช่วงเจริญเติบโต ติดดอก ออกผล เพราะในพื้นที่มักพบปัญหาเพลี้ยไฟรบกวนอยู่บ่อยๆ
เมื่อแคนตาลูปติดผลแล้วจะนำปุ๋ยเกล็ดและฮอร์โมนบำรุงผลมาฉีดพ่นทางใบจะช่วยให้ผลผลิตมีคุณภาพ พร้อมกับจ้างแรงงานในพื้นที่มาตัดแต่งผล คัดเลือกผลที่สมบูรณ์ไว้ 1-2 ผล/หลุม แล้วใช้เชือกผูกแขวนผลเอาไว้ เพราะหากปล่อยให้ผลผลิตมีมากเกิน 2 ผล/หลุม จะทำให้ผลไม่ค่อยโต ได้ผลไซซ์เล็ก
การเก็บเกี่ยวผลผลิตแคนตาลูป
ภายในพื้นที่ 6 ไร่ ผลผลิตอยู่ที่ 10-12 ตัน/ครอป ซึ่งคุณบุญจันทร์จะขายผลผลิตทั้งหมดในราคาส่ง ให้กับพ่อค้าคนกลางที่เข้ามารับซื้อถึงสวน และนำไปส่งขายต่อที่ตลาดไท โดยจะเก็บผลผลิตทั้งสวนภายใน 1 วัน ซึ่งราคารับซื้อขึ้นอยู่กับขนาดไซซ์ หรือน้ำหนักผล เช่น เกรด A น้ำหนักผลตั้งแต่ 1 กก.ขึ้นไป ราคารับซื้อ 15-19 บาท/กก. เป็นต้น
ส่งผลให้ครอบครัวของคุณบุญจันทร์มีรายได้ประมาณ 180,000 บาท/ครอป เมื่อหักต้นทุนออกแล้วจะเหลือกำไรประมาณ 140,000 บาท สาเหตุที่เหลือกำไรมาก เพราะทางสวนไม่ค่อยจ้างแรงงาน เน้นใช้แรงงานคนในครอบครัวเป็นหลัก จึงช่วยลดต้นทุนได้ ขณะที่อุปกรณ์ อย่าง ท่อ PVC และสายน้ำหยด ก็สามารถนำมาใช้รอบใหม่ได้
ในการ ปลูกแคนตาลูป แต่ละครอปนั้น คุณบุญจันทร์กล่าวทิ้งท้ายว่าจะไม่ปลูกซ้ำในพื้นที่เดิม เพราะจะทำให้โรคและเพลี้ยไฟรบกวนได้ง่าย ต้องเว้นระยะเพื่อพักดินปลูกประมาณ 3 เดือน จึงจะกลับมาปลูกพื้นที่เดิมได้ ขณะเดียวกันการปลูกแคนตาลูปช่วงหน้าร้อนจะต้นทุนต่ำกว่าฤดูฝน เพราะโรคไม่ค่อยรบกวน จึงไม่ต้องฉีดพ่นสารเคมีบ่อย แต่พอปลูกตรงกับฤดูฝนมักพบปัญหาเพลี้ยแป้งรบกวน และเกิดเชื้อโรคได้ง่ายกว่า
ขอขอบคุณ คุณบุญจันทร์ มณีจันทร์ ที่อยู่ 84 ม.12 ต.เมืองพลับพลา อ.ห้วยแถลง จ.นครราชสีมา โทร.08-8526-3710 ปลูกแคนตาลูป ปลูกแคนตาลูป
