ในยุทธจักร “ไก่ไข่” ถ้าฝีมือธรรมดาๆ ย่อมไปไม่รอด โดยเฉพาะผู้เลี้ยงภาคใต้ ที่ต้นทุนการเลี้ยงสูงกว่าภาคกลาง แต่ราคาไข่ไม่แตกต่างกันมากนัก ชาวไก่ไข่ภาคใต้ วันนี้ที่ยังอยู่รอดเพราะมีการปรับ “รูปแบบ” การเลี้ยง ภายใต้ต้นทุนที่ลดลง แต่ผลผลิตไข่มากขึ้น ทั้งปริมาณ และคุณภาพ ผู้บริโภคพิสูจน์ได้ด้วยสายตา และรสชาติ ยกตัวอย่าง ออนิยมฟาร์ม อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา 1 ในหลายๆ ฟาร์มไก่ไข่ของภาคใต้ ที่เอาชนะธุรกิจได้ ด้วย “ฝีมือ” ล้วนๆ
การเลี้ยงไก่ไข่
ออนิยมฟาร์ม สตาร์ทจากการเลี้ยงไก่ไข่ 1,500 ตัว โดย คุณออ เวฬุบรรพ์ และ คุณนิยม เวฬุบรรพ์ เมื่อ 20 กว่าปี เลี้ยงตั้งแต่ลูกไก่ เป็นไก่สาวให้ไข่ ด้วยความวิริยะ อุตสาหะ โดยเฉพาะช่วงที่ไข่ราคาตก ก็ยังประคองอาชีพมาได้ กระทั่งกิจการเลี้ยงไก่ไข่ตกมาถึงทายาทเมื่อ 8 ปีที่แล้ว เพราะเหตุผลหลายประการ
คุณสุทะวัฒน์ เวฬุบรรพ์ (เอ) รุ่น 2 อดีตผู้จัดการฝ่ายบริการด้านเครื่องจักรบริษัทชื่อดัง ตัดสินใจมาเลี้ยงไก่ช่วยครอบครัว ร่วมกับ คุณกัณฑิมา เวฬุบรรพ์ ภรรยา ภายใต้พันธมิตรทางธุรกิจหลายบริษัท สามารถขยายฐานการผลิตไข่ไก่วันละ 5 หมื่นกว่าฟอง จากแม่ไก่พันธุ์โรมันบราวน์ 55,000 ตัว กระจายอยู่ใน 5 โรงเรือน อัตราการให้ไข่ 96% ของประชากรไก่ไข่ ถือว่าสูญเสียต่ำมาก จึงผลิตไข่สู่ตลาดวันละ 1,500 แผง
ปัญหาและอุปสรรคการเลี้ยงไก่ไข่
ในการเลี้ยงไก่ไข่ก่อนหน้านั้น ทางฟาร์มประสบปัญหาทางการผลิต อันเกิดจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น สภาพลมฟ้าอากาศ ทำให้เกิดความเสียหายต่อไก่ไข่ หรือแม้จะได้ผลผลิตไข่มาแต่ยังไม่เป็นที่น่าพอใจ ยังไม่สามารถตอบโจทย์ที่ลูกค้าต้องการ การแข่งขันและความต้องการครอบครองพื้นที่ส่วนแบ่งของตลาดก็มากขึ้น อีกทั้งปัญหาแรงงานที่ไม่แน่นอน เพราะทำงานลำบาก
จึงเริ่มคิดหาวิธีแก้ปัญหาเหล่านี้ และได้คำตอบว่า ต้องสร้างจุดแข็ง ให้ไข่ไก่ที่ผลิตได้มีคุณภาพ สามารถวางขายอยู่ในตลาดได้โดยไม่เป็นรองใคร และลูกค้าจะต้องพึงพอใจไข่ไก่ที่ผลิตจากออนิยมฟาร์ม
กระทั่งในปี 2559 ทางฟาร์มได้รับคำแนะนำจากผู้จัดการฝ่ายขาย บริษัท เบทาโกร จำกัด (มหาชน) เป็นผู้ชี้แนะและให้คำปรึกษา ชี้ให้เห็นความคุ้มค่าของการลงทุนเลี้ยงระบบปิด
“ช่วงนั้นผมเกิดแนวความคิดในการปรับปรุงรูปแบบการเลี้ยงไก่ไข่ระบบปิด EVAP โดยเฉพาะช่วงเวลานั้นได้มีโอกาสได้รับคำแนะนำจาก คุณสัญชัย จันทร์รอด ซึ่งดำรงตำแหน่งผู้แทนขายอาวุโส ของบริษัท เบทาโกร จุดประกายความคิดให้ทำฟาร์มระบบปิด แนะนำให้เห็นถึงผลดีที่จะเกิดขึ้น และยังสามารถลดปัญหาและอุปสรรคอันเป็นปัจจัยที่จะก่อให้เกิดความเสียหายต่อการผลิต สามารถลดขั้นตอนการทำงานให้สะดวกขึ้น ซึ่งมีความคุ้มค่าที่จะลงทุน” คุณเอเผยถึงแรงบันดาลใจในการปรับปรุงรูปแบบการเลี้ยง
“ไก่สาวที่เข้าฟาร์มจะต้องชั่งน้ำหนักทุกเข่ง 100% เพื่อคัดกรองคุณภาพ หากน้ำหนักไม่ถึงเกณฑ์จะส่งกลับ ทำให้ผลผลิตแต่ละโรงเรือนอยู่ในเกณฑ์ที่น่าพอใจ” คุณเอให้ความเห็นถึงการเน้นคุณภาพของไก่สาวที่นำมาเลี้ยง
สภาพพื้นที่เลี้ยงไก่ไข่
ในการเลี้ยงไก่ไข่ระบบเปิดมาเป็นระบบปิดนั้น ต้องมีที่ปรึกษา หรือพันธมิตรทางการค้า คุณเอได้ บริษัท ท็อปโปรดักส์ ซัพพลาย จำกัด มาร่วมงาน
“ท็อปเป็นเหมือนคู่คิดกับผมมาตั้งแต่ต้นๆ เหมือนหัดเดินมาด้วยกัน เมื่อก่อนผมยังไม่เข้าใจเรื่องระบบปิด ได้ท็อปมาเป็นเหมือนครู เป็นพี่เลี้ยง เป็นที่ปรึกษา ได้ออกแบบโรงเรือนที่มีอยู่ตั้งแต่รุ่นพ่อ แม่ สามารถแก้ไขปรับปรุงให้เข้ากับอุปกรณ์ของบริษัท โดยไม่ต้องรื้อโรงเรือนเก่า และสินค้าของท็อปทุกตัวที่ผมใช้มีมาตรฐาน ใช้งานได้นาน ทนทาน คุ้มค่าใช้จ่าย มีบริการหลังการขายที่ดี ผมให้ท็อปออกแบบระบบตามรูปแบบของผม เมื่อเกิดปัญหาสามารถแก้ไขได้เอง” คุณเอเปิดเผยถึงความสัมพันธ์แบบลึกซึ้งกับคู่ค้าอย่างท็อปฯ
การที่คุณเอให้ความสำคัญกับการออกแบบระบบโรงเรือนให้สัมพันธ์กับอุปกรณ์ เอื้อประโยชน์ต่อการบริหารจัดการโรงเรือนโดยตรง และทำให้ฟาร์มได้มาตรฐาน “ปศุสัตว์ OK” ของกรมปศุสัตว์ ซึ่งคุณเอยืนยันถึงผลดีของการจัดการว่า “การจัดการที่ดีตั้งแต่เริ่มต้นทำให้ฟาร์มได้ผลผลิตที่ดี ไม่ว่าจะเป็นอัตราการตายที่อยู่ในเกณฑ์ต่ำ แม่ไก่กินอาหารได้ดี อัตราการให้ไข่ดี”
แม้แต่การพัฒนา “กรงไก่” จาก 2 ชั้น มาเป็น 3 ชั้น ก็ให้ผลผลิตที่มากกว่า เพราะเลี้ยงในปริมาณที่มากกว่า บนพื้นที่เท่าเดิม มันง่ายต่อการจัดการทั้งระบบ เช่น การให้อาหาร ให้น้ำ และ การเก็บไข่ ทั้งในเรื่องตู้คอนโทรล แยกอิสระเป็นแถวๆ เวลาชุดไหนเสีย ชุดอื่นก็ยังทำงานต่อได้ ไม่ต้องรอทั้งระบบ สามารถลดขั้นตอนการทำงานได้เป็นอย่างดี
ในการบริหารจัดการให้ผลผลิตเพิ่ม และต้นทุนต่ำ นั้น คุณเอได้ให้ความสำคัญ “การสูญเสีย” เป็นอันดับ 1 โดยหาสาเหตุและวิธีป้องกัน โดยศึกษาจากฟาร์มต่างๆ ที่สูญเสียว่าสาเหตุมาจากอะไร แล้วมาวางระบบที่ฟาร์มของตนร่วมกับท็อปฯ
แน่นอนระบบจะลงตัว หมายถึง ปัจจัยการผลิตทุกตัวต้องลงตัว ฟาร์มปิด 100% ของ “ออนิยมฟาร์ม” ลงตัวตั้งแต่ โรงเรือน อุปกรณ์ พันธุ์ไก่ ระบบน้ำ ระบบอากาศ/อุณหภูมิ และ ระบบอาหาร/การให้อาหาร เป็นต้น ทุกอย่างล้วนมีประสิทธิภาพทำงานพร้อมกัน 24 ชั่วโมง
เรื่องระบบน้ำจำเป็นต้องขุดบ่อบาดาล เพราะน้ำธรรมชาติไม่พอ และเสี่ยงต่อการติดเชื้ออีโคไล และมีแท้งก์น้ำ 10,000 ลิตร สำรอง จึงเพียงพอต่อการใช้ในฟาร์ม แม้จะต้องนำน้ำมาทรีตด้วยคลอรีนเพื่อฆ่าเชื้อแล้วทิ้งไว้ให้ตกตะกอน ก็ต้องยอม
ข้อดีของ อาหารเบทาโกร และ อาหารสุปรีมฟีดส์
ในเรื่อง “อาหาร” ถือเป็นเรื่องใหญ่ อาหารไก่ไข่เบทาโกร เติบโตคู่ฟาร์ม ตอบโจทย์ทุกความต้องการ คุณภาพที่ฟาร์มวัดได้และไว้วางใจในคุณภาพทุกขั้นตอนการผลิต
อาหารไก่ไข่เบทาโกรคัดสรรวัตถุดิบคุณภาพดี เพื่อผลิตอาหารไก่ไข่ที่มีคุณภาพ สามารถตอบโจทย์ทุกความต้องการของฟาร์ม ทั้งในเรื่องการให้ผลผลิตและคุณภาพไข่ รวมทั้งฟาร์มสามารถวัดผลของอาหารได้ในเชิงคุณภาพและต้นทุน
อาหารสุปรีมฟีดส์ ของ บริษัท ทีเอฟเอ็มเอส จำกัด บริษัทอาหารที่ก่อตั้งขึ้นมานานมากกว่า 30 ปี เติบโตมาอย่างไม่หยุดยั้งพร้อมคุณภาพ
“มีส่วนผสมของวัตถุดิบที่มีคุณภาพด้วยสูตรสมดุล ด้วยกรดอะมิโน ทำให้ไก่ไข่สามารถนำเอากรดอะมิโนไปใช้ได้โดยตรง ไม่ต้องผ่านกระบวนการที่ซับซ้อน ช่วยให้ไก่ไข่ที่ฟาร์มมีสุขภาพดี มีอัตราการรอด และอัตราการให้ไข่สูง เปลือกไข่สีสวย ไข่แดงนูน ไข่ขาวข้น” คุณเอเผยถึงคุณสมบัติของ อาหารเบทาโกร และ อาหารสุปรีมฟีดส์
ส่วนระบบการให้ใช้ออโต้ฟีด ทุกๆ 8 โมงเช้า และเวลา 14.00 น. ของทุกวัน ส่วนตอนเย็นก่อนเลิกงานให้ทีมงานตรวจ / เกลี่ย และเติมอาหารไปด้วย ป้องกันอาหารขาดเป็นช่วงๆ ก่อนถึงรอบให้อาหารในวันถัดไป ทีมงานจะดูว่าถ้าอาหารในรางหมดจึงให้
“อาหารที่ให้จะมีโปรแกรมผสมยาเป็นช่วงๆ ตามอายุของไก่ ช่วยป้องกันไม่ให้ไก่ไม่สบาย ช่วงไก่สาวเพิ่งเข้ามา เพราะการเดินทางไก่จะอ่อนแอ และจะให้อีกครั้งช่วงที่ไก่ไข่พีค และช่วงอายุ ตามโปรแกรม และทุกๆ 3 เดือน ให้ยาถ่ายพยาธิ” คุณเอเปิดเผยถึงความจำเป็นในการให้ยาพร้อมกับอาหาร
การบริหารจัดการฟาร์มไก่ไข่
อุปกรณ์ทุกตัวในฟาร์มได้รับการตรวจสอบ ไม่ว่าจะเป็นตู้ควบคุมอุณหภูมิ ต้องคาริเบสด้วยเครื่องมือ AIR FLOW ANEMONITER ทุกสัปดาห์ และมีโปรแกรม 7 วัน ล้างท่อเมนต์น้ำ ท่อนิปเปิ้ล พัดลม บานเกล็ด เป็นต้น ต้องสะอาด และระบบไฟฟ้าก็ต้องมั่นคง ทางฟาร์มมีเครื่องสำรองไฟขนาด 100 KW และ 200 KW ทำงานสลับกัน 3 ชั่วโมง/ตัว ตัวไหนเสียหรือทำงานมากว่า 3 ชั่วโมง อีกตัวจะทำงานสลับโดยออโต้ ส่วนด้านข้างโรงเรือนถูกปิดด้วยแผ่นเมทัลชีท ไม่มีผ้ายาง เพื่อลดการสูญเสียพลังงาน
มีสัญญาณเตือน 5 ระบบ และมีระบบตรวจสอบเตือนล่วงหน้า และจุดชี้บ่งบอกการจ่ายไฟเข้าโรงเรือนปกติ และกรณีสายพานขาด หรือ หลุด ทำให้แรงดูดภายในโรงเรือนลดลง แก๊สขึ้น จะมีสัญญาณเสียงเตือนไปยังห้องควบคุม และ บ้านพักคนงาน พร้อมการชี้บ่งโรงเรือนที่เกิดเหตุ สามารถแก้ไขได้ทันที หรือกรณีอุณหภูมิในโรงเรือนสูง หรือ ต่ำกว่า ค่ามาตรฐาน ก็จะมีสัญญาณเตือน
ออนิยมฟาร์ม วางระบบเตือนภัย ระบบป้องกัน และ ระบบบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ หากเกิดอุบัติเหตุก็จะสูญเสียน้อย
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่าย ไข่ไก่
ในด้านการบริหารผลผลิต คุณเอเปิดเผยว่าทางฟาร์มจะขาย “ไข่สด” วัน/วัน ขายหมด ไม่มีตกค้าง โดยวางแผนล่วงหน้า 1 อาทิตย์ และวางแผนปลดแม่ไก่ หากตลาดหดตัว ขณะเดียวกันก็วางแผน หรือ วางโปรแกรมการลงไก่ ร่วมกับเบทาโกร โดยทยอยลงทีละโรงเรือน เพื่อให้มีไก่หมุนเวียนตลอดปี แต่ก่อนจะลงไก่ คุณเอจะรับซื้อไก่ไข่จากเพื่อนร่วมอาชีพก่อนเพื่อหาฐานตลาด จากนั้นก็จะมาขยายของตน
“ปรับลูกค้าของเราให้มีจุดแข็งมากขึ้น โดยทำไข่ที่ฟาร์มให้มาตรฐาน ล่าสุดเราเพิ่มมาตรฐานฟาร์ม ให้ไข่ของเราได้มาตรฐาน ไข่ปศุสัตว์ OK สินค้าของเราตรวจสอบย้อนกลับได้ ทุกวันนี้ไข่ของเราไม่พอขาย” คุณเอยืนยันจุดยืนในการทำธุรกิจกับคู่ค้า
สนใจแลกเปลี่ยนเรียนรู้การเลี้ยงไก่ไข่ กับ “ออนิยมฟาร์ม” ติดต่อ 24/1 หมู่ 11 ต.ท่าชะมวง อ.รัตภูมิ จ.สงขลา 90180 โทร.081-542-8447
อ้างอิง : นิตยสารสัตว์บก ฉบับที่ 338
