การเลี้ยงปลานิล ในบ่อปูน ต้นทุนสร้าง 3,000 บาท/บ่อ
คุณจำนงค์ บุญเลิศ เจ้าของกิจการ จำนงค์ฟาร์ม แห่ง อ.พาน จ.เชียงราย ได้เปิดโอกาสให้ทีมงานนิตยสารสัตว์น้ำได้เข้าพบ และพูดคุยถึงประวัติความเป็นมาของฟาร์ม และสาเหตุที่ตนได้มาทำธุรกิจ การเพาะพันธุ์ปลานิล ว่าจริงๆ แล้วตนเองจบการศึกษาออกมาเพียงระดับชั้น ป.4 เท่านั้น และมีฐานะยากจนอย่างมาก
ในปี 2520 นั่นจึงเป็นจุดเริ่มต้นให้คุณจำนงได้เริ่มต้นทำธุรกิจเพาะ เลี้ยงปลานิล อย่างจริงจังในปี 2522 โดยเริ่มเลี้ยงในบ่อขนาดเพียง 1 ไร่ และได้ขยายบ่อเพิ่มเติมขึ้นมาเรื่อยๆ เพราะช่วงนั้น การเลี้ยงปลานิล ถือเป็นธุรกิจใหม่สำหรับเขตพื้นที่ภาคเหนือ และด้วยการเลี้ยงในเวลานั้นยังไม่มีอาหารเม็ดสำเร็จรูป
จึงทำให้เกษตรกรต้องใช้ผักบุ้ง หรือพืชชนิดต่างๆ นำมาให้ปลากิน คุณจำนงค์จึงได้คิดนำหนอนมาใช้ในการ เลี้ยงปลา ซึ่งถือเป็นนวัตกรรมที่ทำให้ทางฟาร์มสามารถ เลี้ยงปลา ได้ประสบความสำเร็จในเวลานั้น และทำให้ประหยัดต้นทุนในการเลี้ยงลงไปด้วย และได้มาเริ่มต้น การเพาะพันธุ์ปลานิล ลูกปลานิลจำหน่ายในปี 2524
โดยเป็นพันธุ์ปลานิลจิตรลดา 1 ซึ่งถือว่าได้การตอบรับจากเกษตรกรในพื้นที่เป็นอย่างดี จนในปี 2535 ทางฟาร์มได้เริ่ม การเพาะพันธุ์ปลานิล เป็นปลานิลแปลงเพศเพิ่มขึ้นมา ซึ่งทำให้กิจการขยายมากขึ้นกว่าเดิม
จนในปี 2550 ทางฟาร์มมีปริมาณการจำหน่ายลูกปลาถึงเดือนละ 3 ล้านตัว และในปัจจุบันจำนงค์ฟาร์มมีพื้นที่การเลี้ยงกว่า 100 ไร่ และมีบ่อสำหรับ การเพาะพันธุ์ปลานิล และอนุบาลลูกปลารวมเป็นพื้นที่ทั้งหมดกว่า 8 ไร่ ล้อมรอบบ่อ เลี้ยงปลา ภายในฟาร์ม
ปรึกษาฟรี (หากบอกว่ามาจากพลังเกษตร.com) หากเกษตรกรท่านใดมีความสนใจต้องการสอบถามข้อมูลด้านการเลี้ยงปลานิล หรือสอบถามราคา
โทร. 053-721-416 หรือ 08-1881-8649
การเลี้ยงปลานิล จากอดีตเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ
ในการออกพื้นที่แต่ละครั้งทีมงานนิตยสารสัตว์น้ำพยายามค้นหาแหล่งเพาะเลี้ยง รวมถึงสัตว์น้ำใหม่ๆ ที่จะสามารถนำมาสร้างมูลค่าให้กับเกษตรกร และผู้อ่าน ทุกท่านได้ติดตาม ซึ่งตลอดหลายเดือนที่ผ่านมาทีมงานได้ออกพื้นที่ไปยังหลากหลายภูมิภาคของประเทศ ทั้งภาคใต้ ภาคตะวันออก และภาคอีสาน
ซึ่งยังขาดไปอีกภูมิภาคที่สำคัญ นั่นคือ เขตพื้นที่ภาคเหนือ ซึ่งถือเป็นเขตเศรษฐกิจด้านการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอีกเขตหนึ่งที่สำคัญของไทย แต่ด้วยที่เป็นภูมิภาคที่มีอากาศหนาว จึงทำให้เทคนิคการเลี้ยงและ การเพาะพันธุ์ปลานิล ของพื้นที่นี้อาจจะแตกต่างออกไปจากที่อื่นๆ
ดังนั้นทีมงานจะขอพาผู้อ่านทุกท่านไปยังจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญของอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่สำคัญของภาคเหนือ นั่นคือ อ.พาน จ.เชียงราย โดยจะพาทุกท่านไปพบกับฟาร์ม การเพาะพันธุ์ปลานิล และปลาทับทิม ที่ถือว่ามีชื่อเสียงอันดับต้นๆ ของภาคเหนือ
จำนงค์ฟาร์ม ที่ไม่เพียงแต่มีชื่อเสียงเท่านั้น แต่ยังเป็นฟาร์มของอดีตเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ อย่าง คุณจำนงค์ บุญเลิศ ที่ได้โลดแล่นอยู่ในวงการเพาะ เลี้ยงปลานิล มายาวนานกว่า 37 ปี และวันนี้สามารถส่งขายลูกปลานิลป้อนตลาดภาคเหนือได้ถึง 3 ล้านตัว/เดือน
เทคนิค การเลี้ยงปลานิล และ การเพาะพันธุ์ปลานิล ลูกปลานิลในบ่อปูน
ภายในฟาร์มจะประกอบไปด้วยบ่อดิน สำหรับใช้ขุนและสต๊อคปลาสำหรับนำไปเป็นพ่อแม่พันธุ์ส่วนหนึ่ง และส่วนหนึ่งจะขายออกไปเป็นปลาอ๊อค นอกจากนั้นจะมีบ่อปูนที่มีขนาดและหน้าที่ที่แตกต่างกันออกไป คือ บ่อปูนส่วนหนึ่งจะใช้สำหรับเก็บพ่อแม่พันธุ์ เพื่อรอนำไปผสมพันธุ์
อีกส่วนหนึ่งจะนำไปใช้สำหรับอนุบาลปลาเพื่อรอขายให้กับลูกค้า ซึ่งบ่อปูนที่ใช้จะเป็นบ่อขนาด 6×2.5 เมตร ซึ่งมีต้นทุนในการก่อสร้างเพียง 3,000 บาท/บ่อ เท่านั้น คุณจำนงค์กล่าวต่อไปว่า ทางฟาร์มจะใช้เทคนิคการอนุบาลลูกปลานิลในบ่อปูน แทนการปักกระชังอนุบาลลงในบ่อดิน
เนื่องจากการใช้กระชังนั้นมีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของคุณภาพ ที่สามารถเปลี่ยนถ่ายได้สะดวก การป้องกันศัตรูของปลา อย่าง พวกนก หรือ ปลาใหญ่ ที่จะหลุดเข้าไป ซึ่งจากผลการอนุบาลที่ผ่านมาพบว่าลูกปลาจะไม่แตกไซส์ และมีอัตรารอดกว่า 90% ซึ่งสูงกว่าการอนุบาลในกระชังถึง 30%
ในส่วนของน้ำที่ใช้สำหรับเลี้ยงและ การเพาะพันธุ์ปลานิล ภายในฟาร์มนั้นจะเป็นน้ำบาดาล ทั้งเพราะในตัวของน้ำบาดาลจะมีปริมาณแร่ธาตุและคุณภาพน้ำที่ดีกว่าน้ำจากภายนอก ที่อาจมีสารปนเปื้อน และเชื้อโรคติดมาด้วย
กระบวนการเพาะพันธุ์ปลานิลไข่มีอัตราฟักถึง 90%
การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์จะคัดจากบ่อดินที่ทางฟาร์มได้เลี้ยงขุนเอาไว้ โดยจะคัดเอาแม่พันธุ์ที่มีไข่เท่านั้น จากนั้นจึงจะนำมาพักไว้ในบ่อซีเมนซ์ โดยจะปล่อยพ่อแม่พันธุ์ตารางเมตรละ 3 ตัว โดยใช้อัตราส่วนตัวเมีย 2 ตัว ต่อตัวผู้ 1 ตัว เมื่อปล่อยรวมกันแล้วจะมีการเช็คไข่ทุก 7 วัน
ซึ่งไข่ที่ได้จะนำไปล้างผ่านด่างทับทิมก่อน และจุดเด่นของจำนงค์ฟาร์มก็คือ การจะรวมเอาไข่ทุกระยะมาผสมรวมกันทั้งหมด แล้วนำไปใส่ลงในกระบอกสำหรับฟักตัวอ่อน และเมื่อตัวอ่อนฟักออกมาจะไหลลงมาตามท่อน้ำล้น แล้วลงสู่กระบะพลาสติกที่จะเตรียมระบบหมุนเวียนน้ำเอาไว้เพื่อลูกปลาได้เคลื่อนไหว และเป็นการคัดลูกปลาที่อ่อนแอออกไปด้วย
จากวิธีการดังกล่าวพบว่าไข่มีอัตราฟักถึง 90% นอกจากนั้นน้ำที่ใช้ในระบบการเพาะฟักนั้นจะใช้น้ำบาดาลที่ผ่านการกรองในระบบ ที่จะประกอบไปด้วยใยแก้วกรองน้ำ ก้อนหิน และเปลือกหอย ซึ่งระบบดังกล่าวคุณจำนงค์ดัดแปลงมาจากระบบการบำบัดน้ำของประเทศอิสราเอล
โดยน้ำจะต้องผ่านระบบกรองก่อนเพื่อทำลายแอมโมเนีย และดักจับตะกอนก่อนที่จะถูกนำไปใช้ในระบบ และเมื่อเข้าฤดูหนาว ทางฟาร์มยังมีระบบควบคุมอุณหภูมิ โดยอาศัยภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยจะอาศัยการนำน้ำที่ผ่านการกรองแล้วนำมาไหลผ่านในท่อรูปทรงตัว M ที่จะได้รับความร้อนจากเตาฟืน แล้วจึงปล่อยผ่านเข้าไปสู่ระบบเพาะฟัก
โดยอุณหภูมิจะอยู่ที่ 25 องศาเซลเซียส ซึ่งจะช่วยให้ลูกปลามีอัตราการฟักตัวดีขึ้น และทำให้จำนงฟาร์มสามารถเพาะลูกปลาส่งตลาดภาคเหนือได้ตลอดทั้งปี
นวัตกรรมการ เลี้ยงปลานิล โดยการนำมะขามเปรี้ยวมาใช้แทน
คุณจำนงค์กล่าวต่อไปอีกว่า ถึงแม้ตนเองจะจบการศึกษามาเพียงระดับ ป.4 แต่ด้วยความที่เป็นคนขยัน และช่างสังเกต ตั้งแต่เด็ก จึงทำให้สามารถคิดค้นวิธีการการเลี้ยงและนวัตกรรมใหม่ๆ อยู่เสมอ อย่างเช่น การเสริมวิตามินซีให้กับปลานั้น ปกติต้องใช้วิตามินซีผง ซึ่งต้องซื้อในราคากิโลกรัมละ 300 บาท แต่คุณจำนงค์ได้เกิดความคิด
โดยการนำมะขามเปรี้ยวมาใช้แทน เพราะเป็นวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่น และมีราคาอยู่ที่กิโลกรัมละ 15 บาท เท่านั้น อีกทั้งยังมีสรรพคุณในการช่วยให้ระบบย่อยและระบบขับถ่ายในปลามีประสิทธิภาพดีขึ้น โดยจะนำมะขามเปรี้ยวไปแช่น้ำทิ้งไว้ แล้วนำมาคลุกรวมกับอาหาร โดยจะใช้อยู่ที่2 ขีด ต่ออาหารเม็ด 10 กิโลกรัม
นอกจากนั้นคุณจำนงค์ยังได้มีการนำมะขามป้อมมาเสริมให้กับปลา เพื่อให้ปลามีไข่ที่สมบูรณ์ แข็งแรง และมีปริมาณมากขึ้น เพราะในตัวมะขามป้อมนั้นมีวิตามินดีอยู่มาก ซึ่งการนำมาใช้จะนำไปหมักกับกากน้ำตาลและน้ำก่อน จึงจะนำมาคลุกกับอาหารให้แม่พันธุ์กิน
ซึ่งลักษณะการทำน้ำหมักมะขามป้อมนั้น คุณจำนงค์บอกว่าวิธีการทำเหมือนกับการทำน้ำป้าเช็งไม่ต่างกัน แต่เกษตรกรยังไม่ค่อยมีใครนำมาใช้ เพราะไม่รู้ถึงสรรพคุณที่ส่งผลดีต่อปลาอย่างมหาศาล
ด้านตลาด ราคาอยู่ที่ 50 และ 30 สตางค์/ตัว 3 ล้านตัว/เดือน
ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จำนงค์ฟาร์มเป็นฟาร์มปลาที่เป็นที่รู้จักของคนในวงการ เลี้ยงปลา อย่างกว้างขวาง อีกทั้งยังได้รับเกียรติจากกรมประมงให้ไปเป็นวิทยากรตามหมู่บ้าน และจังหวัดต่างๆ ในเรื่องของเทคนิคการ เลี้ยงปลา และบริหารฟาร์ม
อีกทั้งยังมีในส่วนโครงการของ ธนาคาร กรุงเทพ ที่ได้เชิญให้คุณจำนงค์ไปบรรยายให้กับเกษตรกรที่สนใจ เลี้ยงปลานิล เพื่อเป็นอาชีพเสริม นั่นจึงเป็นสาเหตุให้จำนงค์ฟาร์มเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง ทั้งในส่วนของภาครัฐและเอกชน ซึ่งกลุ่มลูกค้าส่วนใหญ่ของฟาร์มจะอยู่ในบริเวณจังหวัดภาคเหนือเป็นส่วนใหญ่
โดยต่อเดือนนั้นสามารถขายส่งลูกปลาได้ถึงเดือนละ 3 ล้านตัว และนอกจากนั้นยังมีคู่ค้าจากต่างประเทศ คือ ประเทศพม่า และลาว ซึ่งจะรับลูกปลาไปถึงเดือนละ 2-3 แสนตัว ซึ่งคิดเป็น 10% ของปริมาณลูกปลาที่จำหน่ายทั้งหมด โดยทางฟาร์มจะเป็นผู้ดำเนินการจัดส่งให้ แต่ถ้าเป็นลูกค้าในประเทศจะเดินทางมารับเอง
ซึ่งกำลังการผลิตของฟาร์มสามารถผลิตได้มากสุดถึง 6-7 ล้านตัว/เดือน ซึ่งปลาที่ขายอยู่ในปัจจุบันจะเป็นไซส์ใบแค และไซส์ใบมะขาม โดยจะมีราคาอยู่ที่ 50 และ 30 สตางค์ ตามลำดับ และจะแถมให้ 5% เสมอ นอกจากนี้ทางฟาร์มยังมีลูกปลาทับทิมจำหน่ายให้กับเกษตรกรที่สนใจเพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งช่องทางด้วย
สำหรับเกษตรกรที่มีความสนใจประกอบกิจการเพาะ เลี้ยงปลา นิล
ผู้ที่คิดจะ เลี้ยงปลา นิลควรศึกษาหาข้อมูลให้ดีก่อนที่จะลงทุน และหากพูดถึงตลาดของปลานิลตอนนี้ถือว่าสดใส และน่าลงทุนอย่างมาก อีกทั้งศักยภาพการเลี้ยงและการเพาะพันธุ์ เลี้ยงปลานิล ของประเทศไทยยังนำเพื่อนบ้านรอบๆ อย่างมาก จึงทำให้เมื่อเปิดเขตเศรษฐกิจอาเซียนแล้ว ประเทศไทยจะได้เปรียบอย่างมากในการทำตลาดปลานิลส่งขายให้เพื่อนบ้าน
หากเกษตรกรท่านใดมีความสนใจต้องการสอบถามข้อมูลด้านการเลี้ยง หรือต้องการสั่งจองลูกพันธุ์ปลาจากทางจำนงค์ฟาร์ม สามารถติดต่อได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 053-721-416 หรือ 08-1881-8649
